Nghiên cứu tác động của xử lý kết hợp EMS và chiếu xạ gamma in vitro đến khả năng sống, sự sinh trưởng, phát triển và sự hình thành các dạng biến dị của cây cẩm chướng (Dianthus caryophyllus L.), nhằm tìm kiếm phương pháp hữu hiệu để tạo nguồn nguyên liệu cho công tác chọn tạo giống cây hoa cẩm chướng. Trong thí nghiệm, các đoạn thân mang mắt ngủ của cây in vitro (giống Quận chúa) được xử lý với nồng độ EMS và liều lượng chiếu xạ tia gamma khác nhau (nồng độ EMS từ 0,1 đến 0,4%; liều hấp thu tia gamma từ 10 – 30Gᵧ). Sau xử lý, thu được tám dạng chồi in vitro (A, B, C, D, E, F, G, H ) khác biệt nhau về hình thái, cấu trúc. Trong điều kiện in vitro, sự tăng trưởng chiều cao, số lá và khả năng ra rễ của các dạng chồi giảm dần theo thứ tự: C > A > D > B > F > H > G. Sự sinh trưởng, phát triển của các dạng chồi nêu trên ở vườn ươm cũng có sự khác nhau. Dạng chồi C có khả năng sinh trưởng phát triển mạnh nhất, sau đó đến dạng A, D, F, B, H. Dạng chồi G không có khả năng sinh trưởng phát triển trong điều kiện vườn ươm. Một số dạng biến dị về hình thái thân lá và mầu sắc hoa đã được phân lập. Kết quả cho thấy liều lượng xử lý cao tỷ lệ biến dị nhiều, tuy nhiên tỷ lệ biến dị tăng chủ yếu ở các dạng biến dị bất lợi. Liều lượng xử lý thích hợp là EMS 0,2% kết hợp xử lý chiếu xạ 20Gᵧ. Ở liều lượng này cho tỷ lệ sống cao và xuất hiện nhiều dạng biến dị có tiềm năng cho công tác chọn tạo giống hoa cẩm chướng mới.