Tập 20 Số 2 (2022)

Bệnh viêm thận ở động vật thuộc lớp chim (avian nephritis) là bệnh truyền nhiễm gây ra bởi một số loại virus, trong đó có virus gây bệnh Viêm phế quản truyền nhiễm(Infectious bronchitis virus,IBV) và Avian nephritis virus(ANV). Ở Việt Nam, bệnh tích viêm thận thường được chẩn đoán liên quan tới IBV. Trong nghiên cứu này, kỹ thuật RT-PCR được dùng để phát hiện ANV. Kết quả đã phát hiện ANV ở ca bệnh có bệnh tích viêm thận tích muối urat và âm tính với IBV. Giải mã và phân tích trình tự gen ORF1a của chủng G19.24.2 cho thấy chủng này tương đồng 95,3% so với chủng ANV/CHN/BJCP510-2/2018 (MN732558)phát hiện tại Trung Quốc năm 2018. Dựa vào đặc điểm phân nhánh của cây phát sinh chủng loại, chủng ANV phát hiện trong nghiên cứu được xếp vào genotype 7.

Mục đích của nghiên cứu này là xác định sự hiện diện và đặc điểm sinh học phân tử của một số chủng duck circovirus ở vịt tại Hà Nội. Tổng cộng 31 mẫu gộp gồm não, tim, gan, lách, phổi và túi Fabricius được thu thập từ 7 trang trại vịt trên địa bàn các huyện Thường Tín, Ứng Hòa và Phú Xuyên từ tháng 4 đến tháng 6 năm 2021. Mẫu được thu thập từ các vịt có biểu hiện nghi mắc bệnh gây ra do duck circovirus. Phương pháp polymerase chain reaction được sử dụng để phát hiện genome của virus. Các mẫu dương tính được lựa chọn giải trình tự một phần khung đọc mở (open reading frame) 1. Kết quả cho thấy, genome của virus được xác định trong 22 mẫu (70,97%) trong tổng số 31 mẫu nghiên cứu. Có 6/7 (85,71%) số trại cho kết quả dương tính. Kết quả phân tích trình tự gen cho thấy, tỉ lệ tương đồng nucleotide giữa 3 chủng virus trong nghiên cứu này dao động từ 99,48% đến 99,87%. Kết quả phân tích cây phả hệ thể hiện rằng, các chủng virus trong nghiên cứu này cùng thuộc genotype 1 và có mối quan hệ di truyền gần với các chủng virus ở Trung Quốc.

Pituitary adenylate cyclase-activating polypeptide is abundantly expressed in different hypothalamic nuclei that centrally regulate appetite. We have also recently revealed that the neuropeptide pituitary adenylate cyclase-activating polypeptideincreased appetite in mice. To further elucidate the role of pituitary adenylate cyclase-activating polypeptideneurons, this study utilized a biochemical approach with designer receptors exclusively activated by designer drugssystem and examined the synaptic connectivity of neurons by synapsin expression vectors. We demonstrated that the selective activation or suppression of pituitary adenylate cyclase-activating polypeptideneurons by designer receptors exclusively activated by designer drugssystemin the ventromedial hypothalamus significantly increased or decreased food intake, respectively. In addition, this study indicated a connection between pituitary adenylate cyclase-activating polypeptideneurons in the ventromedial hypothalamuswith agouti-related peptideneurons in the Arc region. These results suggested that food intake in mice is triggered by the increase in pituitary adenylate cyclase-activating polypeptideexpression in the ventromedial hypothalamusvia modulation of agouti-related peptideexpression, pointing to Pituitary adenylate cyclase-activating polypeptideor agouti-related peptideinhibition as a clinically important therapeutic strategy against obesity in the future.

Bệnh hô hấp phức hợp đã nổi lên như một thách thức kinh tế lớn đối với ngành chăn nuôi gia cầm. Cùng với đó, các công cụ chẩn đoán hiện tại như các quy trình xét nghiệm nuôi cấy phân lập vi khuẩn, huyết thanh học hay PCR thường quy tốn nhiều thời gian vàsử dụng nhiều công lao động. Chính vì vậy, nghiên cứu này thiết lập vàứng dụng phản ứng PCR trực tiếp (direct PCR) để xác định tần suất có mặt của một số vi khuẩn thường gặp ở gà mắc bệnh hô hấp phức hợp.Kếtquả chỉ ra rằngmứcđộ đồng thuận của phương pháp PCR trực tiếp so với PCR thường quy làrất cao. Khi kiểmtra 173 gà mắc hội chứng sưng phù đầu nghi do các mầm bệnh như Mycoplasma gallisepticum (MG), Avibacterium paragallinarum (APG), Ornithobacterium rhinotracheale (ORT)vàavian pathogenicEscherichia coli (APEC)bằng phản ứng PCR trực tiếp, 68% trường hợp dươngtính với ít nhất một mầm bệnh khảo sát, trong khi 23% gàbị nhiễm đồng thời 2-3 mầm bệnh. Nhưvậy, phương pháp PCR trực tiếp cóthể được sử dụng như một công cụ hiệu quả để phát hiện một số vi khuẩn ở gà mắc bệnh hô hấp phức hợp ở Hà Nội và vùng phụ cận.

Hội chứng lùn và mỏ ngắn (bệnh Derzsy’s) là một vấn đề nghiêm trọng đối với các nước châu Á, do gây thiệt hại đáng kể về kinh tế cho nghề nuôi thủy cầm. Nghiên cứu được thực hiện nhằm cung cấp thông tin lâm sàng, bệnh lý đại thể và bệnh lý vi thể của bệnh Derzsy’s trên đàn vịt nội thương phẩm từ 2 đến 6 tuần tuổi ở Bắc Giang, Thái Nguyên và Hưng Yên. Trong nghiên cứu này, các con vịt đã được quan sát triệu chứng, mổ khám và thu mẫu để nhuộm HE. Các dấu hiệu lâm sàng chủ yếu bao gồm kém ăn, chậm lớn, mỏ ngắn, chảy nước mũi và xương chân ngắn lại. Kết quả mổ khám đại thể cho thấy các con vịt gặp vấn đề tràn dịch màng tim, xuất huyết cơ tim hoặc dịch tiết dạng sợi trên bề mặt tim và gan. Ruột non xuất huyết nhẹ và có thành ruột mỏng hơn. Kiểm tra mô bệnh học cho thấy các tổn thương điển hình ở tim với sự thoái hóa của các sợi cơ, dày lên, màng ngoài tim giãn rộng bởi các khoảng trống (phù nề) và thâm nhiễm của nhiều loại tế bào. Ở ruột non, tổn thương chủ yếu là thoái hóa và hoại tử các tế bào biểu mô ruột. Các tế bào lympho thâm nhiễm dương tính rõ với CD3. Các thể vùi (inclusion body) nằm rải rác được tìm thấy trong tuyến Lieberkuhn hoặc các tế bào biểu mô bị tổn thương.

Nghiên cứu so sánhhiệu quả củacácphương phápgây mê trong phẫu thuật ngoại khoa trên mèo được thực hiệntại Bệnh viện Thú y,Học viện Nông nghiệp Việt Nam. Hai mươimèo thí nghiệm được chia làm 2 nhóm, trong đó 10 mèo được gây mê sử dụng phương pháp gây mê bay hơi bằng Isoflurane với liều lượng bắt đầu ở mức 2-3% và duy trì ở mức 1-2%, 10 mèo được gây mê sử dụng phương pháp tiêm tĩnh mạch bằng Zoletil 50(13 mg/kg P). Kết quảnghiên cứu cho thấy mèo được gây mê bằng Isoflurane có sự ổn định hơn Zoletil vềcác chỉ số về thân nhiệt, tim mạch, huyết áp. Bên cạnh đó, chỉ số nồng độ oxy trong máu ở nhóm gây mê bay hơi dao động trong khoảng 93-95%, cao hơn rất nhiều so với phương pháp gây mê bằng Zoletil 50. Ngoài ra, mèo ở nhóm gây mê bay hơi không có phản xạ đau khi mổ và 80% mèo tỉnh sau gây mê không có biểu hiện hoảng loạn,trong khi đó 70% số mèo tỉnh ở nhóm gây mê bằng Zoletil 50 có biểu hiện hoảng loạn. Như vậy, gây mê bay hơiổn định, an toàn và có thể trở thành phương pháp gây mê ưu tiên trong phẫu thuật ngoại khoa trên mèo.

Mục đích nghiên cứu này nhằm đánh giá tình hình nhiễm bệnh ghẻ tai do Otodectes cynotisgây ra ở chó mang đến khám tại Bệnh viện Thú y, Học viện Nông nghiệp Việt Nam. Mẫu ráy tai chó được soi trên kính hiển vi để xác định tình trạng nhiễm ghẻ tai. Chó nhiễm ghẻ tai được phân thành 2 lô và điều trị thử nghiệm bằng Dexoryl và Frontline Plus. Kết quả kiểm tra mẫu ráy tai của chó trên kính hiển vi cho thấy tỉlệ nhiễm bệnh ghẻ tai do Otodectes cynotislà 31,03%. Trong số chó được kiểm tra dương tính với ghẻ tai, chó ở lứa tuổi từ 0-6 tháng nhiễm với tỉlệ cao nhất, chiếm 46,97%; Nhóm chó ngoại nhiễm với tỉlệ 38,41%, cao hơn so với tỉlệ nhiễm ở nhóm chó nội, 20,21%; Theo hình thức nuôi, chó thả rông nhiễm với tỉlệ cao nhất, 57,89%. Dexoryl và Frontline Plusđều mang lại hiệu quả điều trị cao lần lượt là 96,55% và 100% đối với bệnh ghẻ tai do Otodectes cynotisgây ra ở chó.

Mục tiêu của nghiên cứu này là phân lập, giám định và định danh bằng phương pháp PCR và MALDI-TOF MS đối với các chủng vi khuẩn Riemerella anatipestiferphân lập được từ vịt, ngan tại một số trang trại thuộc tỉnh Hà Nam. Tổng số 45 mẫu vịt nghi mắc bệnh được thu thập từ một số trang trại ở huyện Lý Nhân, Bình Lục, Duy Tiên với mẫu bệnh phẩm gồm: não, tim, gan, phổi, lách. 27 mẫu trong tổng số 45 mẫu vịt xét nghiệm cho thấy có các khuẩn lạc nghi ngờ với các đặc điểm như sau: kích thước nhỏ, trong, không dung huyết với đặc tính sinh hóa chính như catalase, oxidase dương tính, indol âm tính, không mọc trên thạch Macconkey. Kết quả định danh nhanh các chủng RAbằng phương pháp MALDI TOF MS sử dụng công nghệ khối phổ protein cho thấy 27/45 (60%) mẫu dương tính với vi khuẩn RA. Kết quả này tương đồng 100% với kết quả giám định bằng phương pháp PCR.

Nghiên cứu được thực hiện nhằm tìm hiểu ảnh hưởng của việc bổ sung fructooligosaccharides (FOS) và vi khuẩn Bacillus subtilisvào thức ănlên đáp ứngmiễn dịch và khả năng kháng bệnh của cá điêu hồng (Oreochromis sp.). Thí nghiệm được bố trí hoàn toàn ngẫu nhiên với 4 nghiệm thức: đối chứng, B.subtilis(107CFU/g), B. subtilis (107CFU/g)+0,2% FOS, B.subtilis(107CFU/g)+0,5% FOS, mỗi nghiệm thức được lặp lại 3 lần. Mẫu được thu vào tuần thứ 2 và 4 của thí nghiệm và vào ngày thứ 3 sau cảm nhiễmvới Streptococcus agalactiae. Kết quả sau 4 tuần thí nghiệm cho thấy tổng hồng cầu, bạch cầu, tế bào đơn nhân, bạch cầu trung tính, tế bào lympho và hoạt tính lysozyme tăng lên có ý nghĩa thống kê (P <0,05) ở hai nghiệm thức bổ sung kết hợp vi khuẩn B.subtilisvà FOS so với đối chứng. Sau khi cảm nhiễm với S.agalactiae, tỉ lệ chết của cá ở các nghiệm thức bổ sung B.subtilisvà FOS thấp hơn có ý nghĩa so với đối chứng(P <0,05) ngoại trừ NT2. Trong đó, tỉ lệ chết ở nghiệm thức bổ sung B.subtilis+0,5% FOS thấp nhất (26,7± 8,2%) và khác biệt có ý nghĩa(P <0,05)so với các nghiệm thức còn lại(60 ± 6,7% và 46,7 ± 12,3%).Kết quả nghiên cứu cho thấy bổ sung FOS và B.subtilisvào thức ăn có thể kích hoạt hệ miễn dịch không đặc hiệu của cá điêu hồng và bảo vệ cá khỏi sự tấn công của vi khuẩn S.agalactiae.

Mục tiêu của nghiên cứu nhằm đánh giá ảnh hưởng của hàm lượng dinh dưỡng đến sự phân bố của động vật nổi vùngnuôi trồng thủy sản tỉnh Sóc Trăng. Tổng cộng có 4 đợt thu mẫu trong các tháng3-12/2019. Ở mỗi đợt, các yếu tố dinh dưỡng, định tính và định lượng động vật nổi được thu tại 10 vị trí ở vùng nuôi trồng thủy sản. Kết quả cho thấy thành phần loài động vật nổi vào mùa mưa cao hơn mùa khô. Mật độ đạt cao nhất ở các điểm trên sông nhánh với sự ưu thế của Protozoa. Tổng chất rắn lơ lửng (TSS), tổng đạm (TN), phosphate (PO43-) và tổng lân (TP) tương quan không chặt chẽ với thành phần của động vật nổi. Tuy nhiên, hàm lượng nitrate (NO3-) tương quan thuận có ý nghĩa thống kê (P <0,05) với thành phần của Rotifera, Cladocera và Copepoda. Kết quả của nghiên cứu là nguồn dữ liệu cơ bản nhằm hỗ trợ trong việc quản lý nguồn nước mặt và phát triển ổn định nghề nuôi trồng thủy sản nước lợ ở tỉnh Sóc Trăng.

Nghiên cứu này được thực hiện nhằm xác định những ảnh hưởng của một số chủng vi sinh vật có lợi và -glucan được bổ sung vào thức ăn lên tỉ lệ sống và sức đề kháng bệnh do vi khuẩn S. agalactiaetrên cá rô phi (O. niloticus)tại Khoa Thủy sản, Học viện Nông nghiệp Việt Nam. Cá thí nghiệm được ăn thức ăn bổ sung hỗn hợp vi sinh vật có lợi (NT1), -glucan (NT2), 50% vi sinh vật có lợi + 50% -glucan (NT3) theo liệu trình 5 ngày ăn thức ăn bổ sung và 5 ngày ăn thức ăn bình thường trong thời gian 30 ngày sau đó tiến hành cảm nhiễm vi khuẩn S. agalactiaegây bệnh bằng cách trộn thức ăn với liều 109CFU/kg thức ăn. Thí nghiệm được thực hiện với 3 lần lặp trong 12 bể xi măng có thể tích 8,0 m3/bể thả 30 con/m3cỡ 42 g/con. Kết quả thử nghiệm chỉ ra rằng cá rô phi được ăn thức ăn có bổ sung -glucan có thời gian xuất hiện bệnh chậmhơn (48h so với 44, 40 và 38h ở TN3, TN1 và ĐC), tỉ lệ cá chết do bệnh thấp hơn (8% so với 15-16%) và tỉ lệ điều trị khỏi bệnh cao hơn lô bổ sung vi sinh vật có lợi và lô đối chứng.

Nghiên cứu này nhằm đánh giá hiệu quả của nano bạc trong việc điều trị bệnh do trùng quả dưa gây ra trên cá lóc in vitrovà in vivo.Ở thí nghiệm in vitro, tỉ lệ chết của trùng ở giai đoạn ký sinh (Trophont) và giai đoạn sinh sản (Tomont) được xác định ở các nồng độ nano bạc 0; 0,1; 0,5; 1; 1,5ppm tại các thời điểm 0,25; 0,5; 1; 2; 6 và 12h. Nano bạc có hiệu quả trong việc tiêu diệt trùng ở cả 2 giai đoạn trophont và tomont. Nồng độ 1,5ppm cho kết quả tiêu diệt trùng cao nhất, sau 12h tỉ lệ trùng chết ở cả 2 giai đoạn trophont và tomont lần lượt là 95,45% và 98,15%. Trong thử nghiệm 7 ngày in vivođối với cá lóc (~3g), cá ở nghiệm thức 1,5; 1 và 0ppm nano bạc chết toàn bộ ở ngày thứ 1, 1 và 6, tương ứng. Tỉ lệ sống ở nghiệm thức 0,1 và 0,5 ppm đạt 63,3% và 33,3% vào ngày thứ 7. Như vậy, nano bạc có khả năng tiêu diệt trùng quả dưa nhưng cũng có khả năng gây độc cho cá lóc cỡ 3g.

Mục tiêu của nghiên cứu là đánh giá được tỉ lệ nở, tỉ lệ sống của cá bột, cá hương, cá giống và tốc độ tăng trưởng của cá qua từng giai đoạn để phục vụ công tác chọn giống. Thí nghiệm ấp trứng, ương, nuôi cá chép Tata và cá chép Szavas P3 nhập từ Hungary về Việt Nam được thực hiện từ tháng 7/2019-12/2020 tại Trung tâm Quốc gia Giống thủy sản nước ngọt miền Bắc. Kết quả cho thấy thời gian nở của trứng cá chép Tata là 61,8 ± 2,1 giờ, cá chép Szavas P3 là 62,2 ± 3,3 giờ tương đương tỉ lệ nở là 91,5 ± 2,8 và 93,3 ± 3,4%, tỉ lệ dị hình là 1,2 ± 0,6% và 1,3 ± 0,4%. Tỉ lệ sống của cá hương Tata là 62,5 ± 3,4%, Szavas P3 là 67,5 ± 4,6%. Tỉ lệ sống của cá chép giống Tata là 48,7%, cá chép Szarvas P3 là 53,3%. Tăng trưởng tuyệt đối về chiều dài và khối lượng cá Tata trong giai đoạn nuôi cá giống là 6,8 ± 1,26 mm/ngày và 0,51 ± 0,08 g/ngày, cá Szarvas P3 là 6,3 ± 1,5 mm/ngày và 0,49 ± 0,04 g/ngày.Sau 12 tháng nuôi, khối lượng trung bình và chiều dài thân cá chép Tata đạt 1.670,5 ± 10,2g/con và 50,2 ± 7,1 cm/con, cá chép Szavas P3 đạt 1.565,5 ± 10,2 g/con và 49,3 ± 7,7 cm/con. Hệ số chuyển đổi thức ăn đối với cá Tata và Szavas P3 lần lượt là 2,0 và 1,9. Kết quả ấp trứng, ương, nuôi cho thấy cá chép Tata và chép Szavas P3 đã đảm bảo được các chỉ tiêu để làm vật liệu di truyền phục vụ công tác chọn giống cá chép mới.

Nghiên cứu được thực hiện để đánh giá ảnh hưởng của hoạt chất fucoidan chiết xuất từ rong nâu Sargassum swartzii lên tăng trưởng, tỉ lệ sống, hệ số chuyển hóa thức ăn và khả năng kháng bệnh đối với vi khuẩn Aeromonas veroniiở cá rô phi giống (Oreochromis niloticus). Cá (23,2 ± 2,7g) được cho ăn thức ăn công nghiệp 35% protein có bổ sung fucoidan ở các hàm lượng khác nhau (0%; 0,05%; 0,1%; 0,5%) trong 6 tuần, mỗi loại thức ăn được lặp lại 3 lần. Kết quả cho thấy fucoidan không ảnh hưởng (P >0,05) đến tăng trưởng, tỉ lệ sống và hệ số thức ăn của cá thí nghiệm. Sau khi kết thúc 6 tuần nuôi trên, cá được cảm nhiễm vi khuẩn A.veroniivới liều LD50 được xác định là 7,82 ×104CFU/ml, số cá chết được theo dõi trong 10 ngày sau đó. Tỉ lệ sống của cá khi bị nhiễm A.veroniiđã tăng từ 30% ở nghiệm thức không bổ sung fucoidan và 36,7% ở nghiệm thức bổ sung tỉ lệ thấp (0,05%) lên đến 76,6-80% ở nghiệm thức bổ sung fucoidan với nồng độ cao hơn (0,1% và 0,5%). Trong nghiên cứu này, chúng tôi kết luận rằng bổ sung fucoidan chiết xuất từ rong biển Sargassum swartziivào thức ăn với tỉ lệ 0,1% và 0,5% sẽ làm tăng sức đề kháng của cá rô phi giống đối với bệnh do vi khuẩn Aeromonas veronii gây ra.

Bệnh tiêu chảy cấp tính ở lợn (Porcine Epidemic Diarrhea - PED) là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus PED (PEDV) gây ra với tỉ lệ chết cao gây thiệt hại kinh tế lớn. Mục tiêu nghiên cứu của chúng tôi là đánh giá nguy cơ nhiễm chéo PEDV giữa các trại thông qua sự di chuyển của các đàn lợn. Vì vậy, phương pháp phân tích mạng lưới vận chuyển lợn đã được áp dụng tại một số lò mổ ở miền Bắc. Kết quả tóm tắt dữ liệu của 128 trại đã chỉ ra trong 4 lò mổ, SL2 là lò mổ có số lượng trại vận chuyển đến nhiều nhất (76 trại) trong đó 30,3% số trại dương tính với PEDV. Kết quả phân tích mạng lưới vận chuyển cho thấy, tổng số có 132 điểm, 148 đường liên kết và SL2 là điểm trung tâm nhất với giá trị mức độ trung tâm cao nhất là 82. Tỉ lệ trại dương tính với PEDV trong 7 cụm điểm dao động từ 16,7 đến 44% trong đó cụm SL1, SL2, SL3 có nhiều điểm hơn đồng thời có tỉ lệ dương tính với PEDV cao hơn các cụm khác. Nguy cơ một trại nhiễm PEDV khi tiếp xúc với SL1, SL2, SL3 cao hơn khi tiếp xúc với SL4 là 3,57; 2,17 và 3,24 lần.