Tập 21 Số 11 (2023)

Nghiên cứu nhằm xác định giá thể và hom giống (số đốt/hom) phù hợp cho nhân giống hồ tiêu tại huyện Đắk Mil, tỉnh Đắk Nông. Thí nghiệm hai nhân tố được thiết kế trong vườn ươm theo khối ngẫu nhiên đầy đủ với 3 lần nhắc lại. Nhân tố thứ nhất là 5 loại giá thể (G1: 100% đất đỏ bazan (đất); G2: 60% đất + 40% xơ dừa; G3: 60% đất + 20% xơ dừa + 20% phân trùn quế; G4: 60% đất + 40% đá perlite; G5: 60% đất + 20% đá perlite + 20% phân trùn quế). Nhân tố thứ hai là 3 loại hom giống (H1: hom 2 đốt; H2: hom 3 đốt; H3: hom 4 đốt). Kết quả cho thấy, sử dụng xơ dừa và phân trùn quế để phối trộn giá thể và hom có số đốt cao hơn làm tăng tỷ lệ sống, tỷ lệ bật chồi, giúp rễ hom phát triển thuận lợi và kích thích sinh trưởng của hom, đồng thời làm tăng tích lũy chất khô ở rễ và thân cành cây giống hồ tiêu. Trồng hom 4 đốt trên giá thể từ 60% đất + 20% xơ dừa + 20% phân trùn quế cho tỷ lệ sống, tỷ lệ bật chồi, sinh trưởng và sinh khối cây giống hồ tiêu tốt nhất.

Lan Quế trắng (Aerides odorataLour.) thuộc chi Lan Giáng hương (Aerides), có hoa màu trắng xanh với hương thơm mùi quế đặc trưng, là loại cây cảnh được ưa chuộng và còn có giá trị dược liệu. Đây là nghiên cứu chi tiết đầu tiên về đặc điểm thực vật học, đặc điểm sinh trưởng của Lan Quế trắng, làm cơ sở nhận biết và là tiền đề cho các nghiên cứu bảo tồn, nhân giống, lai tạo và chọn giống. Thí nghiệm được bố trí theo khối tuần tự không nhắc lại. Kết quả cho thấy: Lan Quế trắng có rễ bì sinh gồm đầu rễ và miền hấp thụ có màu sắc khác biệt với 19,3 bó dẫn/rễ. Thân màu xanh với 192,2 bó dẫn sắp xếp rải rác, kích thước 0,17-0,2 ×0,25-0,27mm. Vi phẫu lá có mô đồng hóa hình tròn và bầu dục, bó mạch gân bên nằm ở chính giữa phiến lá và bó mạch gân chính nằm ở 1/3 phiến lá về phía biểu bì dưới, bó dẫn gân chính có kích thước 0,19 ×0,25mm. Cụm hoa chùm, dài 20-42cm, rủ xuống, mang 15-36 hoa/cụm, đường kính hoa 2,8-3,5cm. Cụm hoa xuất hiện cuối tháng 7 đến tháng 8, nở hoa tháng 9 và kết thúc ra hoa đầu tháng 11 với 1-2 cụm/cây, độ bền 1 hoa từ 10-13 ngày, độ bền cụm hoa từ 25-35 ngày.

Thí nghiệm thực hiện nhằm xác định giá thể phù hợp cho sự sinh trưởng và phát triển của ba giống cải được trồng theo phương pháp thuỷ canh hồi lưu. Nghiên cứu được thực hiện năm 2020 tại nhà rau thuỷ canh thuộc Khoa Nông nghiệp- Thuỷ sản,Trường Đại học Trà Vinh. Thí nghiệm được bố trí theo kiểu hoàn toàn ngẫu nhiên một nhân tố gồm 5 nghiệm thức và 5 lần lặp lại. Giá thể dùng để thực hiện thí nghiệm gồm mùn dừa và phân bò đã ủ 8 tháng được phối trộn với tỉ lệ khác nhau, mút xốp được sử dụng làm đối chứng. Các giống cây cải được trồng gồm cải bẹ xanh (Brassica juncea L.), cải thìa (Brassica chinensis L.) và cải bẹ cùi (Brasica juncea L.) để khảo sát về số lá, chiều cao cây, khối lượng thân và khối lượng rễ tươi. Kết quả cho thấy cây đạt số lá, chiều cao cây, khối lượng thân tươi cao nhất khi cây được trồng trên giá thể phối trộn 75% mùn dừa + 50% phân chuồng. Cụ thể cải bẹ xanh là 11,4 lá; cải thìa có 21,8 lá và cải bẹ cùi là 9,6 lá, về chiều cao cây đối với cải bẹ xanh là 31,4cm; cải thìa đạt 31,2cm và cải bẹ cùi là 34,5cm, khối lượng thân, tươi cải bẹ xanh là 167,8 gram; cải thìa 198,6 gram và cải bẹ cùi là 268,4 gram.

Nghiên cứu này nhằm đánh giá vai trò của các yếu tố báo hiệu của protein chaparone ty thể dưới tác động của phản ứng protein mở ra ty thể. Các mô hình in vitrođã được sử dụng, trong đó mARN của các gen Hspa9, Hspd1 and ATF5được khảo sát dưới điều kiện stress ty thể bởi chất cảm ứng Paraquat và 2-cyano-3,12-dioxooleana-1,9-dien-28-oic acid trên các dòng tế bào NIH3T3 và HEK293 bằng kỹ thuật qPCR.Kết quả đã chứng minh rằng dòng tế bào NIH3T3 không phù hợp làm chỉ số đọc cho cảm ứng phản ứng protein mở ra của ty thể in vitro. Hơn nữa, kết quả cũng cho thấy rằng mức độ của yếu tố phiên mã ATF5 có xu hướng giảm, trong khi đó sự tăng biểu hiện của Hspa9 và Hspd1 được quan sát sau khi các tế bào được xử lý bằng 50 hoặc 500MParaquat hoặc3MCDDO. Đáng lưu ý, nồng độ glucose có ảnh hưởng trực tiếp đến tín hiệu phản ứng protein mở ra của ty thể in vitro. Tóm lại, kết quả của nghiên cứu chỉ ra rằng dòng tế bào HEK293 nên được sử dụng để đánh giá mức độ biểu hiện của các gen được khảo sát dưới điều kiện stress ty thểvà mở ra hướng mới để phát triển các liệu pháp điều trị các rối loạn ty thể và các bệnh liên quan trong tương lai.

Nghiên cứu này được tiến hành nhằm xác định tỉ lệ kháng kháng sinh của vi khuẩn Salmonellavà các gen mã hóa men ESBL của vi khuẩn Salmonellaphân lập được. Một trăm mẫu thịt (50 mẫu thịt gà và 50 mẫu thịt lợn) được thu thập ngẫu nhiên tại các chợ trên địa bàn huyện Sóc Sơn, thành phố Hà Nội. Kết quả nghiên cứu cho thấy, 41,0% mẫu thịt được phát hiện dương tính với vi khuẩn Salmonella, trong đó có 42,0% mẫu thịt gà và 40,0% mẫu thịt lợn. Các chủng Salmonellaphân lập được có tỉ lệ kháng cao với kháng sinh tetracycline (97,56%), flofenicol (78,05%), ampicillin (63,41%)và tỉ lệ kháng thấp với các kháng sinh ceftazidime (7,32%), ciprofloxacin (7,32%). Mặt khác, tất cả các chủng Salmonellaphân lập được đều mẫn cảm với kháng sinh meropenem và colistin. Đáng lưu ý, 68,29% các chủng Salmonellaphân lập là các chủng đa kháng. Có 6/41 (14,63%) chủng Salmonellaphân lập được có khả năng sản sinh men ESBL, trong đó một chủng mang gen blaCTX-M-9, ba chủng mang gen blaTEM, một chủng mang đồng thời hai gen blaCTX-M-1, blaTEMvà một chủng mang đồng thời ba gen thuộc nhóm blaCTX-M-1, blaCTX-M-8/25, blaTEM.

Nghiên cứu được thực hiện nhằm đánh giá sự biến động về thành phần loài và sự phân bố của động vật nổi trong vuông nuôi tôm rừng ngập mặn tại huyện Ngọc Hiển, Cà Mau. Mẫu được thu mỗi tháng 1 lần từ tháng 1 đến tháng 12/2022. Ở mỗi đợt, mẫu định tính và định lượng được thu tại 3 vuông tôm rừng (3 điểm/vuông). Dựa vào đặc điểm hình thái, cấu tạo bên ngoài của động vật nổi, nghiên cứu đã xác định được 26 loài động vật nổi thuộc 17 giống, 17 họ và 5 nhóm khác nhau gồm Protozoa, Rotifera, Cladocera, Copepoda và ấu trùng các nhóm động vật đáy. Tổng số loài động vật nổi theo các tháng ghi nhận từ 7-12 loài; mật độ dao động từ 22.065-769.725 cá thể/m3. Thời điểm động vật nổi có mật độ cao nhất là tháng 6 với 769.725 ± 541.622 cá thể/m3. Thành phần loài và mật độ động vật nổi vào mùa mưa cao hơn so với mùa khô. Sự phân bố của nhóm Rotifera và Cladocera trong vuông tôm rừng ngập mặn bị ảnh hưởng bởi độ mặn. Kết quả đã tìm thấy một số loài động vật nổi như Brachionusangularis, Brachionus plicatilis, Philodina sp., Diaphanosomasp., Oithonasp. và ấu trùng nauplius của Copepoda là nguồn thức ăn tốt, sử dụng để nghiên cứu nuôi sinh khối và giàu hóa cung cấp cho ấu trùng giáp xác và cá ở giai đoạn ương.

Nghiên cứu được tiến hành tại trại gà huyện Sóc Sơn-Hà Nội từ tháng 3 đến tháng 8/2022 để đánh giá năng suất và chất lượng thịt của gà Ri lai nuôi bằng khẩu phần ăn bổ sung thảo dược nhằm xác định được thời điểm giết mổ phù hợp. Ba mươi gà thịt được giết mổ tại ba thời điểm (15, 20 và 25 tuần tuổi), 10 gà (5 trống và 5 mái)/thời điểm để đánh giá. Kết quả cho thấy, tuổi giết mổ ảnh hưởng đến khối lượng kết thúc, tỷ lệ thân thịt, khối lượng và tỷ lệ nội tạng (mề, gan, mỡ bụng,…) (P <0,05) và các giá trị tăng dần theo tuổi. Giới tính ảnh hưởng đến hầu hết các chỉ tiêu năng suất thân thịt (P <0,05) và trống cao hơn mái, ngoại trừ chỉ tiêu thịt lườn và mỡ bụng ở mái cao hơn trống.Tuổi giết mổ ảnh hưởng đến độ dai, màu sắc (L*, a*, b*) thịt lườn và tỷ lệ mất nước bảo quản thịt đùi (P <0,05), giá trị a* vàđộ dai tăngtrong khi L* giảmtheo tuổi. Giới tính ảnh hưởng đến pH24, tỷ lệ mất nước bảo quản và giá trị b* thịt đùi (P <0,05). Hơnnữa, tuổi giết mổ ảnh hưởng đến VCK, protein, lipit và khoáng (P <0,05), trong đó hàm lượng protein tăng và lipitgiảmtheo tuổi. Hàm lượng cholesterolbị ảnh hưởng bởi giới tính (P <0,05), mái cao hơn trống.

Nghiên cứu này nhằm xác định tình hình dịch bệnh và đặc điểm bệnh do vi bào tử trùng (EHP) gây ra trên tôm thẻ chân trắng tại các vùng nuôi tập trung ở phía Bắc. Mẫu tôm từ 85 hộ nuôi ở 2tỉnh Nam Định và Quảng Ninh được thu để thực hiện nghiên cứu. Kết quả xét nghiệm bằng kĩ thuật PCR đã xác định mẫu tôm từ 33 hộ (38,8%) dương tính với EHP. Kết quả tổng hợp dấu hiệu tôm mắc bệnh (n= 215) cho thấy tôm nhiễm bệnh do vi bào tử trùng phân đàn, chậm lớn (81,8%), đục cơ, ốp thân, xuất hiện “hạt gạo” kích thước lớn hơn bình thường ở đốt đuôi (85,1%). Tôm bệnh còn xuất hiện một số dấu hiệu ruột xoắn, ruột không lấp đầy thức ăn.Kết quả nhuộm Giemsa từ mẫu tôm bệnh cho thấy vi bào tử EHP tập trung trong các cơ quan gan tụy, phần cơ đục và “hạt gạo” ở đốt đuôi của tôm.Tôm nhiễm bệnh xuất hiện chủ yếuvào các giai đoạn nuôi từ 30-60 ngày sau khi thả, chiếm tỷ lệ 78,7%. Kết quả nghiên cứu này góp phần hỗ trợ công tác chẩn đoán và cung cấp thông tin để đề ra biện pháp phòng ngừa hiệu quả bệnh EHP trên tôm.

Nghiên cứu nàynhằm xác định tỷ lệ nhiễm Theleiria spp. trên đàn bò sữa tại tỉnh Hà Nam và đồng thời đánh giá được một số chỉ tiêuhuyết học khi bò bị nhiễm Theleiria spp.Bằng phương pháp nhuộm giemsa nghiên cứu đã phát hiện được Theileriaspp. trên bò sữa nuôi tại tỉnh Hà Nam. Trong số 190 mẫu máu bò HF thu thập từ các huyện Duy Tiên, Kim Bảng, Lý Nhân, có 26 mẫu bị nhiễm Theileriaspp., chiếm tỷ lệ 13,68%. Đánh giá chỉ tiêu huyết học của bò sữa trên 2 năm tuổi nhiễm Theileriaspp. cho thấy số lượng hồng cầu (RBC), số lượng huyết sắc tố (Hb) trong máu giảm nhẹ; chỉ tiêu về tổng lượng bạch cầu (WBC) tăng đáng kể và các loại bạch cầu trung tính, bạch cầu lymphovà bạch cầu mônđều tăng nhẹ,lượng tiểu cầu (PLT) giảm mạnh. Kết quả nghiên cứu đã chỉ ra có sự thay đổi chỉ tiêu huyết học của những bò nhiễm Theileriaspp. Kết quả đã cung cấp cơ sở tiền đềcho việc ứng dụng xét nghiệm máu trong chẩn đoán, tiên lượng và điều trị bò nhiễm Theileriaspp.

Nghiên cứu này nhằm mô tả thực trạng sử dụng hóa đơn điện tử của các doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn tỉnh Hải Dương. Phương pháp nghiên cứu được sử dụng gồm phương pháp thống kê mô tả và thang đo Likert. Kết quả nghiên cứu cho thấy 86,3% các doanh nghiệp được khảo sát đã áp dụng hóa đơn điện tử. Nguyên nhân chính là do quy định bắt buộc áp dụng hóa đơn điện tử từ Bộ Tài chính. Tuy nhiên, trong quá trình sử dụng hóa đơn điện tử, một số lỗi đã phát sinh như: (1) Lỗi khi đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử và (2) Lỗi khi xuất hóa đơn điện tử, cấp mã của cơ quan thuế. Do vậy, để tăng hiệu quả sử dụng hóa đơn điện tử, một số khuyến nghị cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, tổ chức cung cấp dịch vụ hóa đơn điện tử và Cục Thuế tỉnh Hải Dương nhằm thúc đẩy việc sử dụng hóa đơn điện tử hiệu quả tại các doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Nghiên cứu này được thực hiện nhằm phân tích thực trạng vai trò của các tổ chức chính trị - xã hội trong xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện Ba Vì, Hà Nội. Dựa trên số liệu từ điều tra, phỏng vấn sâu và thảo luận nhóm các cán bộ huyện, xã và đoàn viên, hội viên của các tổ chức chính trị - xã hội, nghiên cứu đã phân tích 5 nhóm vai trò chính bao gồm: tham gia thiết kế chương trình; tổ chức vận động phong trào; tổ chức hoạt động tuyên truyền; huy động nguồn lực; giám sát, phản biện. Kết quả nghiên cứu cho thấy, Mặt trận tổ quốc huyện có vai trò rất quan trọng trong tham gia thiết kế, tổ chức phong trào và giám sát, phản biện Chương trình. Hội nông dân, Hội phụ nữ thực hiện tốt vai trò tuyên truyền, phát triển kinh tế và giám sát các hoạt động xây dựng nông thôn mới. Các tổ chức chính trị - xã hội đã thực hiện tốt việc huy động nguồn lực cho xây dựng nông thôn mới. Tuy nhiên, Hội Cựu chiến binh và Đoàn Thanh niên chưa thể hiện vai trò tích cực trong nhiều hoạt động của Chương trình. Trên cơ sở đó, nghiên cứu đề xuất các giải pháp phát huy vai trò của các tổ chức chính trị - xã hội trên địa bàn huyện Ba Vì.

Nghiên cứu này được thực hiện nhằm phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả kỹ thuật của các hộ chăn nuôi bò sữa tại thị xãDuy Tiên, tỉnh Hà Nam bằng phương pháp hàm sản xuất biên ngẫu nhiên. Số liệu sơ cấp được thu thập từ 64 hộ chăn nuôi bò sữa trong tổng số 108 hộ trong Thị xã, chiếm gần 60%. Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng, hiệu quả kỹ thuật của các hộ chăn nuôi bò sữa tại địa phương đạt 77,8%, dao động từ 13,8% đến 96,9%. Để nâng cao hiệu quả kỹ thuật, các hộ cần thay đổi sử dụng các yếu tố đầu vào như: (i) giảm lượng thức ăn tinh và tăng lượng thức ăn xanh; (ii) chú trọng hơn về công tác phòng và chữa bệnh; (iii) đảm bảo diện tích chăn nuôi; (iv) chuyển nơi chăn nuôi từ khu vực dân cư vào trong khu vực chăn nuôi tập trungvà(v) tăng quy mô đàn. Bên cạnh đó, việc nhận được hỗ trợ kỹ thuật, tài chính từ các cá nhân trong chuỗi và tiếp cận tín dụng ngân hàng có vai trò quan trọng để nâng cao hiệu quả và thu nhập cho hộ. Đây là hai hoạt động cốt lõi trong phương pháp tài trợ theo chuỗi giá trị nông sản; tuy nhiên, các hình thức tài trợ này vẫn còn chưa phổ biến ở nước ta.

Nghiên cứu phân tích thực trạng sản xuất cam trên địa bàn huyện Hàm Yên, tỉnh Tuyên Quang. Dữ liệu sơ cấp được thu thập bằng viêc phỏng vấn trực tiếp 125 hộ trồng cam thông qua bảng hỏi.Nghiên cứu này tập trung vào phân tích các chi phí, hiệu quả kinh tế trong sản xuất cam thường và cam hữu cơ trên địa bàn huyện Hàm Yên, tỉnh Tuyên Quang. Bên cạnh đó, nghiên cứu sử dụng hàm biên sản xuất ngẫu nhiên Cobb-Douglas để ước tính mức hiệu quả kỹ thuật. Kết quả chỉ ra rằng hiệu quả kỹ thuật trong trồng cam tại Huyện Hàm Yên, tỉnh Tuyên Quang đạt mức 89,6% với hộ trồng cam thường và 82,1% đối với hộ canh tác cam hữu cơ. Những yếu tố như số năm đi học, khó khăn về sâu bệnh và thực trạng vay vốn cho sản xuất đang ảnh hưởng đồng thời đến cả 2 nhóm hộ. Từ những kết quả trên, nhóm tác giả đề xuất một số giải pháp nhằm mở rộng diện tích cam hữu cơ và nâng cao chất lượng cam Hàm Yên trong thời gian tới.

Phát triển hợp tác xã nông nghiệp hiệu quả theo hướng bền vững góp phần quan trọng vào xoá đói giảm nghèo, phát triển kinh tế nông thôn, cải thiện đời sống vật chất, tinh thần của các thành viên và cộng đồng dân cư địa phương. Trên cơ sở phân tích hai mô hình lý thuyết về vòng đời phát triển của hợp tác xã và các bước phát triển trong quản trị hợp tác xã, kết hợp thực trạng của Việt Nam, nghiên cứu đề xuất mô hình phát triển cho hợp tác xã nông nghiệp qua 4 giai đoạn gồm Khởi nghiệp; Tổ chức; Phát triển và tăng trưởng; Ổn định và suy thoái. Bằng phương pháp nghiên cứu tình huống, ba hợp tác xã được lựa chọn để phân tích mức phát triển tương ứng với mô hình lý thuyết đề xuất. Kết quả chỉ ra các mô hình hợp tác xã hiệu quả cũng mới đạt được một phần của giai đoạn 3 và chưa phát huy hết tiềm năng, thế mạnh của hợp tác xã. Từ đó, một số chính sách, khuyến nghị nhằm phát triển hợp tác xã trong thời gian tới được đề xuất.