Tập 20 Số 9 (2022)

Nghiên cứu này nhằm đánh giá đặc điểm sinh trưởng, năng suất và giải phẫu của cây mạch môn khi được bón bổ sung silic trong điều kiện không tưới nước. Thí nghiệm hainhân tố được bố trí theo kiểu split-plot trên đất xám bạc màu tại Hạ Hòa, Phú Thọ với 6 mức bón silic (0, 20, 30, 40, 50, 60kg SiO2/ha/năm) và haimẫu giống mạch môn(G2 và G6). Kết quả nghiên cứu cho thấy trong điều kiện không tưới, sinh trưởng của mẫu giống G6 tốt hơn mẫu giống G2. Bón bổ sung silic lượng đều có ảnh hưởng tốt với cây mạch môn, tăng sự phát triển sâu và rộng hơn của bộ rễ, tăng khả năng đẻ nhánh, tăng diện tích bộ lá và chất khô tích lũy. Cấu tạo giải phẫu lá và rễ cây mạch môn cũng có sự thay đổi giúp cây hút nước và dẫn truyền tốt hơn. Tuy nhiên trên đất xám bạc màumức bón S4 (30kg N + 30kg P2O5+ 30kg K2O + 40kg SiO2/ha)được cho là phù hợp với cây mạch môn, tại mức bón này năng suất củ mạch môn đạt cao nhất (3,7 tấn/ha), tăng 27,6% so với công thức không bón silic. Do đó, việc sử dụng bón bổ sung silic được khuyến khích nhằm làm giảm tác hại của việc thiếu nước đến sinh trưởng phát triển của cây mạch môn.

Chuối là cây lương thực và thực phẩm quan trọng trên thế giới. Sử dụng loài chuối hoang dại làm bố mẹ trong các cặp lai có thể giúp cho tạo giống chuối mới được cải thiện về khả năng kháng sâu bệnh hại, các đặc điểm nông, sinh học quan trọng như năng suất và chống chịu lạnh, chịu hạn. Mục tiêu của nghiên cứu này là xem xét đặc điểm nảy mầm của các loài chuối hoang dại và ảnh hưởng của điều kiện bảo quản tới khả năng nảy mầm của loài chuối Musa balbisiana. Thí nghiệm chung đánh giá đặc điểm này mầm được bố trí theo phương pháp “cuting test” của và ). Thí nghiệm bảo quản hạt chuối dại Musa balbisiana trong tủ lạnh và silicagel được gieo theo khối ngẫu nhiên đầy đủ với 3 lần nhắc lại. Kết quả cho thấy, các mẫu hạt của loài chuối Musa balbisiana có tỉ lệ nảy mầm lên tới 27,53% cao hơn các loài M. acuminata (đạt 9,43%), M. itinerans (đạt 12,67%) và các mẫu M. paracoccinea (0%). Ở điều kiện bảo quản hạt bằng silicagel với nhiệt độ phòng 25C và độ ẩm 15,5% RH của loài Musa balbisiana cho tỉ lệ nảy mầm đạt 45,33% (VTN858) trong khi cũng các mẫu đó bảo quản trong tủ lạnh tại điều kiện 4C và độ ẩm 19,5% RH chỉ đạt 6,67% (VTN858).

Trong bài báo này, chúng tôi đánh giá khả năng định loại một số loài cá biển dựa vào phân tích các chỉ số hình thái đá tai. Nghiên cứu đã thu thập 180 mẫu đá tai của 10 loài, sau đó tiến hành chụp ảnh, đo kích thước cơ bản (BSI) và tính toán các chỉ số hình dạng (ShI) bằng chương trình R.Số liệu được phân tích bằng các phương pháp xử lý thống kê: ANOVA, Discriminant function analysis(DFA), Canonical Analysis. Kết quả phân tích đã đánh giá khả năng sử dụng các số đo về hình thái đá tai nhằm xác định loài. Phân tích DFA dựa vào các số đo cơ bản BSI có thể xác định 03 loài ở độ chính xác 100% (18/18); 03 loài ở độ chính xác cao từ 77-95%. Dựa vào chỉ số hình dạng ShI có thể xác định được 02 loài ở độ chính xác 100% (18/18); 03 loài đạt độ chính xác cao từ 77-89%. Khi kết hợp giữa số đo cơ bản BSI và chỉ số ShI bằng phân tích DFA tăng khả năng xác định chính xác chung cho 10 loài là 81,11%. Số loài nhận dạng chính xác 100% được tăng lên là 04 loài; 04 loài đạt mức độ phân loại cao từ 77-95%. Kết quả nghiên cứu cho thấy sử dụng bộ chỉ số kết hợp giữa BSI và ShI cho kết quả phân loại là tốt nhất.

Nghiên cứu này thực hiện nhằm khảo sát hiện trạng khai thác, tiêu thụ và nuôi ốc bươu đồng ở Đồng bằng sông Cửu Long. Nghiên cứu được thực hiện từ tháng 4 đến tháng 10 năm 2019, thông qua việc phỏng vấn trực tiếp 138 cán bộ quản lý, hộ nuôi ốc bươu đồng, hộ khai thác và cơ sở thu mua, buôn bán. Kết quả cho thấy ốc bươu đồng phân bố ở thủy vực nước tĩnh cao hơn so với thủy vực nước chảy và ruộng lúa, ốc sốngtậptrungởtầngmặtvàobuổitốivà buổi sáng, sống chủ yếu ở vùng nước có độ sâu từ 60-150cm. Mật độ, sản lượng ốc bươu đồng giảm dần theo theo thời gian, đặc biệt giảm mạnh từ giai đoạn 2015 đến nay. Thời gian khai thác nhiều nhất là mùa mưa từ tháng 5-10 hàng năm, sản lượng khai thác trung bình 9,54 kg/hộ/ngày (tương đương 1.717 kg/hộ/năm). Thị trường tiêu thụ chủ yếu bán tại các vựa thu mua nhỏ lẻ (70,8%), kế đến người dân bán trực tiếp cho người tiêu dùng với 20,0%, số ít còn lại bán trực tiếp vựa lớn là 9,2%. Diện tích nuôi ốc bươu đồng trung bình của hộ là 294,5m2, trung bình tỉ lệ sống là 66,0% và kích cỡ thu hoạch là 28 con/kg, năng suất là 1,40 kg/m2.

Nghiên cứu được thực hiện nhằm xác định ảnh hưởng của đô thị hóa đến thay đổi sử dụng đất của thành phố Đồng Hới. Các phương pháp nghiên cứu đã sử dụng: thu thập tài liệu, số liệu; xử lý số liệu;phương pháp đánh giá tác động của đô thị hóa. Kết quả nghiên cứu cho thấy mức độ đô thị hóa ở Đồng Hới tăng tuyến tính trong thời kỳ 2005-2020. Thay đổi sử dụng đất ở Đồng Hới chịu tác động của bốn nhóm yếu tố: (i) Mức đô thị hóa có mối tương thuận với loại hình chuyển đổi từ đất nông nghiệp chuyển sangđất ở đô thị; (ii) Yếu tố khoảng cách tới bờ biển ảnh hưởng đến ba loại hìnhchuyển đổi từ đất nông nghiệp sang đất chuyên dùng, sang đất sản xuất kinh doanh phi nông nghiệp và sang đất phi nông nghiệp còn lại; (iii) Yếu tốkhoảngcáchtớiđườnggiaothôngchínhcómốitươngquanthuậnchuyển đổitừđất nông nghiệpsangđất sản xuất kinh doanh phi nông nghiệp và(iv) Yếutốmậtđộdânsốtỉ lệ thuận với mức độchuyển đất nông nghiệp sang chuyên dùng, sang đất sản xuất kinh doanh phi nông nghiệp và sang phi nông nghiệp còn lại.

Nghiên cứu nàynhằm đánh giá ảnh hưởng của ánh sáng đến năng suất của cây dưa chuột giống F1 VA.118 xuất xứ từ Thái Lan. Các cây này được trồng trong chậu ở trong nhà lưới vào mùa hè. Có năm buồng trồng được bố trí thực nghiệm, trong đó có bốn buồng nhận ánh sáng từ cả mặt trời và ánh sáng bổ sung từ đèn Led vớicác mức phổ lần lượt lầ 2.700K, 3.000K, 3.500K, 4.000K và mộtbuồng chỉ nhận ánh sáng từ mặt trời. Tất cả các buồng này đều giống nhau về điều kiện môi trường, chế độ dinh dưỡng và tưới tiêu. Các cây trong cả năm buồng đều được nhận ánh sáng trong 12 giờ mỗi ngày, độ rọi 15.000 ÷ 17.000Lux. Kết quả nghiên cứu cho thấy, nhóm các cây nhận ánh sáng đồng thời của mặt trời và nhận ánh sáng của đèn Led có quang phổ ở mức 3.000K cho năng suất cao hơn các nhóm còn lại.

Nghiên cứu nhằm mục tiêu thiết kế, chế tạo bộ điều khiển chiếu sáng có khả năng điều khiển, điều chỉnh độ sáng các thiết bị chiếu sáng từ xa thông qua ứng dụng Blynk và mạng wifi. Bộ điều khiển trong nghiên cứu được thiết kế chế tạo với phần cứng dựa trên việc sử dụng kit Arduino Nano, module ESP 8266 và module cảm biến BH1750 thông qua thuật toán được lập để thực hiện mục tiêu chính là điều khiển độ sáng của đèn 220V trên ứng dụng điện thoại di động. Kết quả, thử nghiệm đối với các đèn sợi đốt, đèn compact, đèn led 220V cho thấy bộ điều khiển hoạt động tốt, các đèn đều có thể điều khiển được từ xa ở bất cứ đâu có mạng wifi theo phương pháp bật/tắt. Riêng đối với các đèn sợi đốt và đèn led có thể điều chỉnh độ sáng đèn từ xa trên điện thoại. Phạm vi điều chỉnh độ sáng từ 0 đến 100% quang thông của đèn. Bộ điều khiển cũng cho phép tự động điều chỉnh độ sáng đèn theo độ sáng môi trường đảm bảo ổn định độ sáng theo giá trị đặt trước. Ngoài ra, trên bộ điều khiển còn có các nút điều khiển vật lý đồng bộ với các nút ảo của ứng dụng Blynk trên điện thoại, giúp điều khiển linh hoạt, tiện lợi và tiết kiệm năng lượng hơn.

Cadmium (Cd) có độc tính rất cao đối với hầu hết các sinh vật sống, bao gồm cả con người. Lúa gạo chứa hàm lượng Cd vượt ngưỡng (0,2 mg/kg - QCVN 8- 2:2011/BYT) là một trong những nguyên nhân chính gây ngộ độc Cd. OsNRAMP5thuộc họ NRAMP(natural resistance-associated macrophage protein) đã được xác định có liên quan tới quá trình vận chuyển nhiều kim loại như sắt (Fe), kẽm (Zn), đồng (Cu), mangan (Mn) và Cd ở lúa. Để phục vụ nghiên cứu chức năng OsNRAMP5, chúng tôi đã đánh giá biểu hiện của gen đích và thiết kế hệ thống CRISPR/Cas9 (Clustered Regular Interspaced Short Palindromic Repeats/CRISPR-Associated Cas9) gây đột biến bất hoạt OsNRAMP5của giống lúa chủ lực TBR225. Bằng phương pháp xử lý nhân tạo trong dung dịch trồng thủy sinh có bổ sung Cd, OsNRAMP5đã được chứng minh tăng cường biểu hiện ở mô rễ lúa TBR225. Một phần trình tự chứa ExonI của OsNRAMP5dài 0,29kb đã được phân lập để phục vụ thiết kế sgRNA (single guide RNA) cho hệ thống CRISPR/Cas9 bất hoạt OsNRAMP5. Cấu trúc biểu hiện sgRNA mang hai trình tự crRNA (CRISPR RNA) nhận biết ExonI OsNRAMP5đã được ghép nối vào vector nhị thể pCas9. Vector tái tổ hợpđã được kiểm tra bằng PCR và giải trình tự Nu.Kết quả nghiên cứu là tiền đề cho cải tiến chất lượng giống lúa chủ lực TBR225 bằng công nghệ chỉnh sửa hệ gen.

Nghiên cứu tập trung vào đánh giá thực trạng và hiệu quả kinh tế ứng dụng công nghệ cao ở các hợp tác xã trồng cây ăn quả trên địa bàn huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La. Tổng số 50 hợp tác xã được phân nhóm theo mức độ áp dụng công nghệ cao trong năm khâu chính của hoạt động sản xuất kinh doanh. Phương pháp phân tích thống kê và phân tích phương sai một chiều được sử dụng để kiểm định sự khác biệt về hiệu quả kinh tế giữa các nhóm hợp tác xã. Kết quả cho thấy mức độ áp dụng công nghệ cao tại các hợp tác xã còn thấp, chủ yếu tập trung vào khâu đầu vào và khâu sản xuất. Hiệu quả kinh tế của các hợp tác xã áp dụng công nghệ cao ở các mức độ khác nhau có sự khác biệt rõ rệt về tổng doanh thu, chi phí lợi nhuận của hợp tác xã. Nhóm hợp tác xã áp dụng công nghệ cao ở mức độ 3 và 4 có hiệu quả cao hơn so với nhóm áp dụng ở mức độ 1 và 2. Nghiên cứu đề xuất một số giải pháp về vốn, thị trường, cơ sở hạ tầng, đất đai… nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế ứng dụng công nghệ cao của hợp tác xã trồng cây ăn quả trên địa bàn huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La.

Nghiên cứu thực hiện nhằm đánh giá vai trò của hợp tác xã trong việc cung cấp dịch vụ vật tư đầu vào cho sản xuất và tiêu thụ lúa của nông dân. Số liệu nghiên cứu được thu thập từ 233 hộ nông dân trồng lúa (116 hộ tham gia và 117 hộ không tham gia hợp tác xã) ở huyện Vị Thủy và huyện Long Mỹ, tỉnh Hậu Giang. Phương pháp phân tích được sử dụng là thống kê mô tả, phân tích bảng chéo và kiểm định sự khác biệt trung bình giữa hai tổng thể (independent samples t-test) để phân tích vai trò của hợp tác xã đối với sản xuất và tiêu thụ lúa của nông hộ. Kết quả nghiên cứu cho thấy, hợp tác xã chưa có vai trò quan trọng trong việc cung cấp lúa giống, phân bón và thuốc bảo vệ thực vật cho thành viên, kể cả hộ nông dân chưa là thành viên. Hợp tác xã chưa có vai trò đáng kể trong việc tiêu thụ lúa cho nông dân nhưng đóng vai trò chính trong việc liên kết với doanh nghiệp, tuy nhiên tỉ lệ hợp tác xã thực hiện liên kết chưa nhiều. Kết quả so sánh cho thấy thành viên trong hợp tác xã đạt lợi nhuận cao hơn so với hộ nông dân chưa tham gia hợp tác xã.

Nghiên cứu thực hiện nhằm phân tích hiệu quả sản xuất giữa các mô hình trồng nhãn khác nhau (hộ gia đình, trang trại, hợp tác xã) và ở các vùng trồng nhãn khác nhau (vùng trồng nhãn tập trung và vùng trồng nhãn phân tán) trên địa bàn tỉnh Hưng Yên. Từ đó, tác giả đề xuất các giải pháp, chính sách phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả trồng nhãn ở Hưng Yên. Nghiên cứu đã sử dụng số liệu thứ cấp kết hợp với nguồn số liệu sơ cấp thông qua việc phỏng vấn 180 cơ sở trồng nhãn (60 phiếu hộ gia đình, 60 phiếu trang trại và 60 phiếu thành viên của hợp tác xã/tổ hợp tác). Kết quả nghiên cứu cho ta thấy, trồng nhãn theo mô hình hợp tác xã/tổ hợp tác mang lại hiệu quả kinh tế cao nhất: giá trị gia tăng trung bình theo mô hình hợp tác xã/tổ hợp tác là 199,76 triệu đồng/ha/năm, cao hơn so với mô hình trang trại (167,41 triệu đồng/ha/năm) và mô hình hộ gia đình (138,43 triệu đồng/ha/năm) và sự khác biệt này có ý nghĩa thống kê (P <0,05); Hiệu quả trồng nhãn ở vùng tập trung cao hơn so với trồng nhãn ở vùng phân tán: năng suất trung bình trồng nhãn ở vùng tập trung đạt 12,45 tấn/ha, cao hơn năng suất trung bình ở vùng vùng phân tán 12,03 tấn/ha và sự khác biệt này có ý nghĩa thống kê (P <0,05); giá trị gia tăng trung bình trồng nhãn vùng tập trung là 179,41 triệu đồng/ha/năm, cao hơn so với trồng nhãn vùng phân tán là 157,65 triệu đồng/ha/năm và sự khác biệt này có ý nghĩa thống kê (P <0,05).

Mục tiêu của bài viết là đánh giá thực trạng chuỗi ứng lạnh rau quả của Ấn Độ, từ đó rút ra các bài học và hàm ý chính sách hướng tới sự phát triển bền vững của ngành rau quả Việt Nam trong thời gian tới. Để đạt mục tiêu trên, tác giả đã tiến hành nghiên cứu các tài liệu liên quan đến chuỗi cung ứng lạnh nói chung và chuỗi cung ứng lạnh rau quả của Ấn Độ và Việt Nam nói riêng. Đồng thời tác giả sử dụng phương pháp phân tích nội dung để trích xuất các dữ liệu cần thiết, cũng như phân loại dữ liệu phù hợp với mục tiêu và câu hỏi nghiên cứu đặt ra. Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng việc hoàn thiện các tiêu chuẩn kỹ thuật, quy tắc vận hành trong chuỗi cung ứng lạnh cùng với quy hoạch lại cơ sở tầng trong chuỗi (kho lạnh, vận tải lạnh) kết hợp với ứng dụng công nghệ thông tin và đào tạo nhân lực, là các kiến nghị quan trọng nhằm nâng cao hiệu quả chuỗi cung ứng lạnh rau quả của Việt Nam. Kết quả nghiên cứu được kỳ vọng sẽ cung cấp một số hiểu biết sâu sắc cho các nhà hoạch định chính sách trong đề xuất giải pháp nâng cao vị thế của Việt Nam trong chuỗi cung ứng rau quả toàn cầu.

Trồng sen đã và đang góp phần nâng cao thu nhập cho người dân nông thôn, nhưng sự phát triển của hoạt động trồng sen chưa tương xứng với tiềm năng của nó. Các sản phẩm chủ yếu được bán dưới dạng thô nên giá trị sen thấp, kênh tiêu thụ thiếu tính ổn định và bền vững. Bài tổng quan này cung cấp các thông tin có ý nghĩa khoa học và thực tiễn về tình hình sản xuất và tiêu thụ sen, tiềm năng đa dạng hóa sản phẩm sen, cũng như những rào cản trong hoạt động sản xuất và đa dạng hóa sản phẩm sen tại Việt Nam. Nghiên cứu cho thấy, nông hộ trồng sen hoàn toàn có khả năng đa dạng hóa các sản phẩm nhằm gia tăng giá trị sản phẩm, nhưng phương thức sản xuất và tiêu thụ truyền thống vẫn đang được duy trì. Nông hộ vẫn đang vật lộn với nhiều khó khăn trong sản xuất và thị trường đầu ra và hoạt động đa dạng hóa sản phẩm chưa được chú trọng. Đang còn tồn tại một khoảng cách lớn giữa sản phẩm thực tế so với tiềm năng đa dạng hóa sản phẩm sen của nông hộ. Khoảng cách này chỉ được rút ngắn nếu có sự can thiệp từ bên ngoài.

Quế thuộc giống Cinnamomum, họ Long não (Lauraceae) là loài cây bản địa sống lâu năm ở rừng nhiệt đới Việt Nam. Mặc dù trong hầu hết các bộ phận của cây quế đều chứa tinh dầu, nhưng nó lại bị nhiều loại côn trùng và vi sinh vật gây bệnhtấn công.Mục tiêu của nghiên cứu này là tổng hợp lại thành phần các loài sâu, bệnh hại quế và các biện pháp quản lý chúng ở các vùng trồng quế khác nhau. Nghiên cứu tổng quan này dựa trên việc sử dụng nguồn tài liệu được tổng hợp từ các nghiên cứu đã được công bố trên sách, báo tạp chí trong và ngoài nước, niên giám thống kê và trang thông tin điện tử chính thức của các bộ, ngành liên quan.Các loài côn trùng gây hại phổ biến được báo cáo ở các vùng trồng quế lớn nhất cả nước bao gồm: Sâu đục thân cành (Arbela bailbarama), sâu đo (Culcula panterinaria), bọ xít nâu sẫm (Pseudodoniella chinensis), sâu đục sùi vỏ (Synanthedon sp.), sâu đục ngọn chồi (Zeuzerasp.). Các bệnh phổ biến trên quế được báo cáo làbệnh khô lá (Pestalotiopsis funereal) và bệnh tua mực. Các biện pháp phòng trừ được áp dụng đối với các loài sâu hại và bệnh ở trên cũng đã được nghiên cứu áp dụng, góp phần nâng cao năng suất và quản lý rừng bền vững cho tình hình hiện nay.