Tập 19 Số 2 (2021)

Nghiêncứunhằmxácđịnhcôngthứcphânbónhữucơthaythếphânvôcơđếnsinhtrưởng,năngsuấtvàchấtlượngquảcamcamSành7-8nămtuổitạiBắc Quang- Hà Giang vàcamCS15-6nămtuổitạiCaoPhong-HòaBình.Bốn côngthứcthí nghiệm đốichứngvới mức bónphânvôcơcủangườidânTrêncơsởđóthaythếlượngphânvôcơbằngphânhữucơlầnlượt25%,50%và75%nhưng tổnglượngphânnguyênchấtN,P2O5vàK2O/hakhôngthayđổi.CamSànhởBắc Quang - Hà Giang bónlượngphânvôcơ390kgN+ 350kgP2O5+ 440kgK2O/ha;camCS1ởCao Phong - Hoà Bình bónlượngphânvôcơ300kgN+ 300kgP2O5+ 356kgK2O/ha.Kếtquảnghiêncứuthaythế25%phânvôcơbằngphânhữucơđãcảithiệnvềnăngsuấtquả,đạttrungbình34,2tấn/hađốivớicamSành,15,8tấn/hađốivớicamCS1; đồng thời làmtănghàmlượngcarotennoid,đườngtổngsốnhưnggiảmhàmlượngvitaminCtrongquảcamSànhvàCS1.Sovớibón100%phânvôcơ,pHđấttrồngcamSànhtạiBắc Quang - Hà Giang tăng0,2-0,3khithaythế25-75%phânhữucơ,OMtăng0,4-0,5%vàNdễtiêutăng3,7mg/100gởmứcthaythế75%phânhữucơ;pHđấttrồngcamCS1tạiCao Phong - Hoà Bình tăng0,3-0,7.

Bộ102giốnglúaIndicađịaphươngViệtNamđượcđánhgiákhảnăngchịuhạnởgiaiđoạnsinhtrưởngsinhdưỡng,nhằmtuyểnchọncácgiốngcótiềmnăngchịuhạn,gópphầnbổsungnguồnvậtliệuchocôngtácnghiêncứuchọntạovàcảitiếngiốnglúachịuhạnởViệtNam.Cácmẫugiốngđượcxửlýhạntrongđiềukiệnnhàlướiở6tuầntuổibằngcáchngừngtướinướctrongthờigian4tuần,saumỗituầngâyhạn, tiếnhànhđánhgiáhàmlượngnướctươngđốitronglá,độmấtnướctronglávàcấpchốngchịu.Kếtquảchothấyhàmlượngnướctươngđốitronglávẫnduytrìởmứccaosau1tuầngâyhạn,giảmmạnhsau2-3tuầnvàxuốngdưới23,5%sau4tuần.Độmấtnướctronglámạnhnhấtởtuầngâyhạnthứ2vàthứ4.Sau1tuầngâyhạn,hầuhếtcácmẫugiốngđềucómứcchốngchịutừkháđếntốt.Mứcchốngchịugiảmsau2và3tuần,sau4tuầnkhôngcònmẫugiốngnàocókhảnăngchốngchịu.Sau2tuầntướinướctrởlại,khảnăngphụchồicủabộgiốngdaođộngtừ0-85,2%.Kếtquảnghiêncứugiúpsànglọcđược13mẫugiốngcótiềmnăngchịuhạnvớikhảnăngduytrìtrạngtháinướcvàphụchồitốt,trongđó3mẫugiốngcótiềmnăngchịuhạnnổitrộinhấtlàG42,G115vàG163.

Bát giá cliên (Dysosmaton kinense (Gagnep.) M. Hiroe) là một loại cây thuốc có giá trị, khả năng tái sinh kém, đang bị khai thác quá mức. Nghiên cứu này nhằm xác định đặc điểm hình thái, giải phẫu của cây; thời gian bảo quản hạt; thời vụ giâm hôm; xử lý GA3 hôm rễ đến khả năng nhận giống nữa tính và vô tính (giâm hôm). Thí nghiệm được bố trí theo kiểu hoàn toàn ngẫu nhiên (CRD) với 3 lần nhắc lại. Kết quả nghiên cứu cho thấy Bát giá cliên có hoa lưỡng tính với 6-7(8) đài, 6-7(8) tràng, 6 nhị và 1 nhụy. Hạt có vỏ dày với thời gian ngủ nghỉ ngắn. Hạt được gieo ngay sau khi thu hoạch có tỷ lệ nẩy mầm cao nhất (84,4%), tỷ lệ xuất vườn đạt 80%. Cấu tạo viphẫu rễ Bát giá cliên gồm các lớp biểu bì, mô mềm vỏ (vỏ), nội bì, trụ bì, các bó dẫn và mô mềm ruột. Mầm bất định hình thành từ lớp tế bào trụ bì rễ. Hôm rễ Bát giá cliên được giâm vào ngày 15/5. Thời gian giâm hôm là 200 ngày và tỷ lệ cây đạt tiêu chuẩn xuất vườn cao nhất là 81,3%. Xử lý hôm rễ bằng GA3 có nồng độ từ 100ppm đến 175ppm, rút ngắn thời gian giâm hôm còn từ 150 ngày đến 190 ngày và tỷ lệ cây đạt tiêu chuẩn xuất vườn cao nhất đạt từ 86,9% đến 89,5%.

ChấtlượnghạtgiốngsâmNgọcLinhlàmộttrongnhữngyếutốquantrọngảnhhưởngđếnquátrìnhnảymầmvàtỷlệhìnhthànhcâygiống.Trongnghiêncứunày, chúngtôitiếnhànhđánhgiásựbiếnđổikíchthướccủahạtsâmNgọcLinhvàmốiquanhệgiữakhốilượnghạtvớikhảnăngnảymầm;cũngnhưnghiêncứucấutrúc,sựpháttriểncủaphôivàquátrìnhnảymầmcủahạt.Để đánh giá chất lượng hạt giống, tổng số 2.000 hạt sâm Ngọc Linh đã được thu thập từ các cây mẹ 6 năm tuổi trồng dưới tán rừng tại tỉnh Kon Tum. Kếtquảnghiêncứuđãxácđịnhđượctầnsuấtphânbốhạttheokhốilượng,chiềudài,chiềurộngvàđộdày.Giữakhốilượnghạtvàchiềudài,chiềurộngvàkhốilượnghạtcómốiquanhệtuyếntínhthuận.Khốilượnghạtảnhhưởngđếntốcđộnứtvỏ,tỷlệnảymầmhìnhthànhcâycon,nhưngkhôngảnhhưởngđếntỷlệnứtvỏ.Hạtcókhốilượng≥50mgchotỷlệnảymầmhìnhthànhcâyconcaonhấtđạt96,17±3,62%.Phôihạt(quảchínđỏ)sauthuhoạchvẫnchưapháttriểnhoàntoàn,kíchthướctrungbìnhđạt0,81±0,08mm.Sau60ngàyphântầng, phôihạtpháttriểnhoàntoàngồm:lámầm,trụdướilámầmvà rễmầm,chiềudàitrungbìnhđạt7,05±0,95mm.HạtsâmNgọcLinhcóphươngthứcnảymầmdướilòngđất.

MụctiêucủanghiêncứulàtạođượckhánghuyếtthanhđadòngthỏchẩnđoánPassifloramottlevirus(PaMoV),mộtpotyvirusmới(chiPotyvirus,họPotyviridae)hạichanhleo,đượcpháthiệnvàđặttênđầutiêntạiViệtNam.Toànbộgenmãhóaproteinvỏ(coatprotein,CP)củaPaMoVđãđượcdònghóatrênvectorpET28avàđượcđánhgiábiểuhiệntrongchủngvikhuẩnEscherichiacoli(E.coli)Rosetta(DE3).ProteinCPtáitổhợpcủaPaMoVởđiềukiệnbiếntínhđãđượcgâymiễndịchtrênthỏ.Hiệugiávàtínhđặchiệucủakhánghuyếtthanh(KHT)thỏđãđượcđánhgiábằngcácthửnghiệmchấmthấmmiễndịch(Dot-ImmunobindingAssay,DIBA)vàmiễndịchliênkếtenzymekiểubẫykhángnguyêntrước(PlateTrappedAntigenEnzymeLinkedImmunosorbentAssay,PTA-ELISA).Kếtquảcácthínghiệmchothấy:(i)Rosetta(DE3)làchủngkýchủthíchhợpđểbiểuhiệnproteinCPcủaPaMoV,(ii)KHTthỏkhôngphảnứngvớidịchcâychanhleokhỏevàpháthiệnPaMoVdễdàngtrongmẫuláchanhleobằngthửnghiệm DIBA và PTA-ELISA và(iv)KHTcũngphảnứngvớiTelosmamosaicvirus(TelMV)vàEastAsianpassifloravirus-IB(EAPV-IB),haipotyvirusđangnhiễmtrênchanhleotạiViệtNam.

NghiêncứunàyđượcthựchiệnnhằmđánhgiáphươngthứclantruyềncủaSriLankancassavamosaicvirus(SLCMV) gâybệnhkhảmlásắnở Việt Nam.LoàibọphầntrắngBemisiatabaciđượcnhânnuôitronglồnglướicáchlycôntrùngtrongvòng8tuầnđểtạoquầnthểbọphấntrắngkhôngmangSLCMVphụcvụthínghiệmlâynhiễmnhântạo.Sốlượngcáthểbọphấntrắngthảlêncâysắnconsạchbệnhlà5,10và20con/cây;vàthờigianchíchtruyềnlà2,6,12và24h.Mỗicôngthứcthínghiệmđượctiếnhànhvới10câyđượclặplại3lần.Đểxácđịnhphươngthứclantruyềnquahomgiống,homgiốngtừcâybiểuhiệntriệuchứngbệnhvàhomgiốngtừcáccâykhôngbiểuhiệntriệuchứngbệnhcủacácgiốngKM94,HL-S11vàKM419thutạiĐồngNaiđượctrồngrongchậuvạitrongđiềukiệnnhàlướicáchlybọphấntrắngvàxácđịnhtỷlệcâybiểuhiệntriệuchứngvàthờigianủbệnh.Kếtquảchothấy,khilâynhiễmvớisốlượngbọphấntrắngvàthờigianchíchtruyềnkhácnhauthìtỷlệcâybiểuhiệntriệuchứngbệnhviruskhảmlásắndaođộngtừ25,0-90,0%.Thờigianủbệnhtrungbìnhtừ20đến25ngày.Sau20-30ngàytrồngcácgiốngKM94,HL-S11vàKM419mọctừhombịnhiễmbệnhđãtriệuchứngđặctrưngcủabệnhvirútkhảmlá.Trongkhiđó,tạicôngthứcsửdụnghomgiốngsạchbệnh,khôngghinhậnsựxuấthiệncủatriệuchứngbệnh.Tấtcảcáccâythínghiệmđềuđượclấymẫu,chiếtsuấtDNAvàchạyPCRbằngcặpprimerSLCMV-A-F1/SLCMV-A-R2vàphântíchtrìnhtựgen.KếtquảđãkhẳngđịnhtấtcảcáccâybiểuhiệutriệuchứngsaukhilâynhiễmđềumangloàiSLCMV.NghiêncứunàyđãcungcấpthôngtinquantrọngvềphươngthứclantruyềnbệnhviruskhảmlásắntạiViệtNamthôngquahomgiốngvàbọphấntrắng(B.tabaci)phụcvụcôngtácquảnlýbệnhhiệuquảtạiViệtNam.

Nghiên cứu được thực hiện nhằm đánh giá khả năng tăng trưởng quần thể của luân trùng và khả năng dùng làm thức ăn trong giai đoạn đầu của cá tra (Pangasianodonhypophthalmus) bột. Ba loại luân trùng nước ngọt gồm Brachionus angularis, B. palavà B. calyciflorusđược tăng sinh và so sánh với 01 loại luân trùng nước lợ B. plicatisđược sử dụng cho ương cá tra bột tại Đồng bằng sông Cửu Long hiện nay. Tiếp theo, 4 loài luân trùng này được sử dụng làm thức ăn cho cá tra bột trong vòng 03 ngày đầu, tiếp theo là Moina được sử dụng cho đến khi kết thúc thí nghiệm. Mật độ luân trùng đạt cực đại (tăng 03 lần) vào ngày nuôi thứ 03 với B. pala và ngày 04 với B. calyciflorus. Trong khi đó B. angularisvà B. plicatilisđạt mật độ cực đại (tăng lên gấp 06 lần) vào ngày nuôi thứ 7 và 9. Kết quả thử nghiệm trên cá tra bột cho thấy, cá ăn bằng B. angulariscó tỷ lệ sống cao nhất (24,1%), thấp nhất ở cá cho ăn bằng B. calyciflorus. Khối lượng cá cho ăn B. angularislớn hơn có ý nghĩa so với cá cho ăn B. calyciflorus, nhưng sai biệt không có ý nghĩa so với cá cho ăn B. plicatilishoặc B. pala.TừkếtquảcủathínghiệmnàycóthểkhẳngđịnhrằngluântrùngB.angularislàloàitốiưuchoươngcátrabột.

Dịchtiêuchảycấptínhtrênlợn(PorcineEpidemicDiarrhea-PED)làbệnhtruyềnnhiễmcấptínhnguyhiểmdomộtloạivirusgâyravớicáctriệuchứnglâmsàngđặctrưnglànônmửa,tiêuchảyvàmấtnước.Chúngtôiđãtiếnhànhđiềutrahồicứu31hộchănnuôiquymônhỏđãtừngcólợnmắcbệnhvà32hộđốichứngbằngnghiêncứubệnhchứngdựatrênbộcâuhỏiđiềutravềcácyếutốcónguycơlàmlâylanPEDV.Tổngsốcó13yếutốnguycơtươngứngvới13biếnđộclậpđưavàophântíchđơnbiếntrongđócó11yếutốcócóliênquanđếnsựlâylanPEDVtạicácnônghộởmứcýnghĩaP<0,1.Có 3/11yếutốnguycơcònlạitrongmôhìnhhồiquyđabiếnbaogồmlịchsửbệnhtrongvòng2nămtrước;gầnkhudâncưvàgầnnguồnnướcmặtcóliênquanchặtchẽđếnlâylancủaPEDVởcáchộchănnuôilợnquymônhỏ(P<0,05).

Mục đích của nghiên cứu nhằm xác định sự có mặt của kháng thể kháng Toxocara spp. và Ascaris suum trên gà nuôi thả vườn. Nghiên cứu được tiến hành trên 251 mẫu huyết thanh thu tại chợ Trâu Quỳ (Gia Lâm, Hà Nội) và một số trang trại gà thả vườn (Bắc Giang). Phương pháp ELISA được tiến hành nhằm xác định kháng thể kháng Toxocara spp. và A. suum sử dụng kháng nguyên thô As-SWAP để sàng lọc và kháng nguyên chất tiết Tci-ES và Asm-ES để phân biệt loài gây nhiễm. Tiếp đó, Toxocara WB Kit được sử dụng để xác nhận các mẫu nhiễm Toxocara spp. và ELISA tiền hấp phụ kháng thể không đặc hiệu từ giun đũa gà A. galli để xác nhận các mẫu nhiễm A. suum. Kết quả sàng lọc cho thấy: 38,65% mẫu có mang kháng thể kháng nhóm giun tròn. Kết quả xác định loài chỉ ra có 11,55% và 2,79% mẫu dương tính với Toxocara spp. và A. suum. Đây là nghiên cứu đầu tiên xác định Toxocara spp. và A. suum trên gà nhiễm tự nhiên ở Việt Nam. Kết quả của nghiên cứu là thông tin quan trọng giúp người chăn nuôi nhận thức cần có biện pháp bảo vệ khi tiếp xúc với đất. Đồng thời, nghiên cứu đưa ra dấu hiệu về nguy cơ nhiễm A. suum trên người, tác nhân gây Hội chứng ấu trùng di chuyển chưa được công bố tại Việt Nam.

NghiêncứuđượctiếnhànhtạiTrạichănnuôicủaKhoaChănnuôi,HọcviệnNôngnghiệpViệtNam,từtháng10năm2018đếntháng11năm2019nhằmđánhgiákhảnăngsinhtrưởng,tiêutốnthứcăn/kgtăngkhốilượng(TKL)vànăngsuấtthânthịt.Khảnăngsinhtrưởng,tiêutốnthứcăn,năngsuấtthânthịtđượctheodõitrên10lợnđựcthiếnvà8lợncáiF1(Rừng×Meishan).Lợnđượcđeosốvànuôiriêngtheotínhbiệtgồm5đựcthiến/ôvà4cái/ô.Kếtquảchothấy,khảnăngtăngkhốilượngvàtỷlệnạccủalợnlaiF1(Rừng×Meishan)đạtmứcthấp(279,35g/ngàyvà50,79%),nhưngtiêutốnthứcăn/kgtăngkhốilượngđạtmứccao (3,47kg).Tínhbiệtkhôngảnhhưởngđếncácchỉtiêusinhtrưởng,tiêutốnthứcăn/kgTKLvànăngsuấtthânthịt(P>0,05).Tổnglượngthứcănthunhậnởlợncáicaohơnlợnđực(P<0,05).LựachọnlợnđựcvàcáinuôithịtkhôngảnhhưởngđếncácchỉtiêusinhtrưởngvànăngsuấtthânthịtcủalợnlaiF1(Rừng×Meishan).

Nghiên cứu được tiến hành trên 720 mẫu tinh dịch của 6 lợn Duroc nhằm đánh giá ảnh hưởng của các phương pháp hạ nhiệt khác nhau tới chất lượng tinh dịch khi bảo quản ở nhiệt độ thấp trong môi trường không chứa kháng sinh. Tinh dịch được pha loãng trong môi trường BTS cải biến không có kháng sinh. Các mẫu tinh dịch được hạ từ 30°C xuống 5°C theo 5 cách khác nhau trước khi bảo quản ở 5°C. Các mẫu tinh dịch được kiểm tra sau 24, 48, 72 và 120 giờ bảo quản. Kết quả cho thấy, mẫu hạ nhiệt độ chậm nhất (5-A4: 2 giờ ở nhiệt độ phòng sau đó bảo quản ở 10°C trong 3 giờ) có hoạt lực tinh trùng, tỷ lệ tổn thương màng acrosome cũng như tỷ lệ tinh trùng kỳ hình qua các ngày bảo quản không sai khác so với mẫu tinh dịch được bảo quản ở 17°C (P >0,05). Quá trình hạ nhiệt nhanh và bảo quản trực tiếp ở 5°C (5-A0 sau pha loãng bảo quản trực tiếp ở 5°C) đã làm giảm hoạt lực của tinh trùng và tăng tỷ lệ tinh trùng kỳ hình (P

NghiêncứuđượctiếnhànhnhằmđánhgiáchấtlượngnướctronghoạtđộngnuôicálóctạihuyệnTràÔn,tỉnhVĩnhLongthôngquacácchỉtiêugâyônhiễmtrongnướcthảinhưpH,nhiệtđộ,oxyhòatan(DO),nhucầuoxysinhhóa(BOD),nhucầuoxyhóahọc(COD),tổngnitơ (TN),tổngphốtpho (TP).Mẫunướcđượcthutạicácaonuôicálócvớibamậtđộnuôilà60con/m2,80con/m2và 100con/m2,từlúcbắtđầunuôiđếnkhithuhoạch.Kếtquảnghiêncứuchấtlượngnướcaonuôicálócchothấynhiệtđộổnđịnh,pHtrongnướcaonuôicótínhaxitnhẹ.Hàmlượngoxyhòatanrấtthấp.TrungbìnhgiátrịnồngđộBOD(12,9-32,7mg/l),COD(35,9-70,34mg/l),tổngnitơ(7-15,05mg/l),tổngphốtpho (0,597-2,458mg/l)tăngtrongsuốtthờigiannuôivàởcaohơnởmậtđộnuôicàngcao.Ởaonuôicómậtđộ100con/m2nồngđộBODvàCODởthángthứtưvượtQCVN08-MT:2015/BTNMT.KếtquảtínhtoánchothấytảilượngBOD,COD,TNvàTPlầnlượtlà2,16-3,86;5,13-6,93;1,21-1,66;0,213-0,296kg/m2/vụ.Kếtquảnghiêncứuchothấyhàmlượngcácchấthữucơvàdinhdưỡngkhácaotrongnướcthảiaonuôicálócdođócầnxửlýtrướckhithảiramôitrường.

TìnhtrạnghạnhánvàthiếuẩmtrongcanhtácmàuởđấtcátbiểnNghệAnxảyrathườngxuyênvàocuốivụXuân.Trồngđơnlàyếutốgâyảnhhưởngđếnsựtăngnhiệtđộđất,bốchơinướcvàthấtthoátdinhdưỡngcaohơnsovớitrồngxen.Dođómụctiêucủanghiêncứulàđánhgiáảnhhưởngcủatrồngngôxencanhđếnnhiệtđộ,độẩm,dinhdưỡng,năngsuấtcủangôtrênđấtcátbiểntỉnhNghệAn.Thínghiệmbốtrívàohaivụxuânnăm2015và2016theokhối ngẫunhiênhoàn chỉnh (RCBD)với5côngthức:KX(khôngxencanh),NL(ngô-lạc),NĐ(ngô-đậuđen),NX(ngô-đậuxanh),NK(ngô-khoai).Kếtquảchothấy:sựxencanhgiữangôvàcâytrồngxenảnhhưởngđángkểđếncácyếutốnhưnhiệtđộ,độẩm,chỉtiêudinhdưỡngtrongđất,năngsuất.Độẩmtrongđâtởcáccôngthứctrồngxenluôncaohơn,ngượclạinhiệtđộđấtluônthấphơnsovớicôngthứctrồngngôđơn.CácchỉtiêudinhdưỡngđấtcóxuhướngtănglênsauthínghiệmvàchogiátrịcaonhấtlàởNĐ.NăngsuấtcaonhấtcủangôởcôngthứcNĐlà49,62tạ/havụXuân2015và48,31tạ/havụXuân2016;cáccôngthứctrồngxencònlạicũngluôncaohơncôngthứcKXcóýnghĩathốngkê(P<0,05).

Applied research of automatic submerged arc welding for welding specific materials has real and scientific importance. Experimental implementation of the welding process of Q345B high-strength low-alloy steel with square groove butt joints presented suitable welded parameters for further study. In this study, the parameters for the welding process were obtained from investigating documents and preliminary experiments. Through the initial survey, some parameters were fixed and welding processes were carried out with input elements, and then the output parameters were evaluated to identify the essential parameters of the welding processes with a 419.5 A welding current and a 16 m/h welding speed. Based on the parameters from the experiments, calculations were performed to determine the welding processes with concrete specimens. Several essential evaluative methods were utilized to evaluate the welded quality such as the tensile test, macrostructure test, and microstructure test. In addition, initial results from the application of the automatic submerged arc welding for an equivalent sample of the machine part were presented.

Nông nghiệp công nghệ cao được dùng chính thức trong các bộ luật và chính sách của chính phủ Việt Nam. Tuy vậy, dưới tác động của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4, khái niệm “nông nghiệp thông minh” lại được dùng phổ biến hơn “nghiệp công nghệ cao”. Trên cơ sở thảo luận sự tiến hoá của nông nghiệp gắn với sự phát triển của các phương thức sản xuất xã hội và đổi mới công nghệ và sự ra đời của nông nghiệp thông minh, bài viết này luận nội hàm “nông nghiệp công nghệ cao” trên từ cách tiếp cận của “nông nghiệp thông minh”. Cuối cùng, bài viết chỉ ra bản chất, các đặc trưng và xu hướng đổi mới công nghệ trong nền nông nghiệp công nghệ cao theo cách tiếp cận mới.