Tập 18 Số 8 (2020)

ZAT12 là một yếu tố phiên mã đáp ứng stress có sự biểu hiện tăng cao khi cây chịu một số stress như oxy hóa, lạnh và nhiệt…ZAT12 liên kết đáp ứng thiếu sắt với stress oxy hóa thông qua tương tác trực tiếp và điều hòa âm tính với yếu tố phiên mã FIT.Trong nghiên cứu này,các dòng chuyển gen ZAT12được điều khiển bởi promoter của chính gen ZAT12. Mục tiêu của nghiên cứu là tạo được các dòng chuyển gen AtZAT12biểu hiện cao (ZAT12 Ox) đáp ứng lại với stress oxy hóa liên quan đến hấp thụ Fe. Chúng tôi tiến hành chọn lọc các dòng ZAT12 Oxbằng phương pháp quan sát hạt phát huỳnh quang, đọc trình tự và PCR. Các dòng đồng hợp tử được đánh giá sinh trưởng, sự biểu hiện ở mức phiên mã và dịch mã. Kết quả chọn được 4 dòng dương tính T0 (kí hiệu CH1-1, 1-4, 1-10 và 1-14) có sinh trưởng khác biệt, trong đó sinh trưởng của dòng CH1-1 bị ức chế. Trong điều kiện thiếu Fe,các dòng ZAT12 Ox này có biểu hiện tăng cao, nhưng không tăng thêm khi xử lý thêm với H2O2. Sự biểu hiện gen ở mức độ dịch mã cũng đã được quan sát thấy ở dòng CH1-4 bằng Western Blot.

Nghiên cứu này nhằm đánh giá hiệu quả kinh tế của canh tác lúa hữu cơ của nông hộ tại xã Phú Lương, huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế như một nghiên cứu điển hình. Số liệu sơ cấp được thu thập thông qua khảo sát 60 hộ canh tác lúa hữu cơ theo hợp đồng bằng bảng hỏi bán cấu trúc và 01 thảo luận nhóm tập trung. Kết quả nghiên cứu cho thấy, diện tích lúa canh tác hữu cơ ở điểm nghiên cứu khoảng 0,5 ha/hộ và chiếm gần 50% tổng diện tích lúa của nông hộ. Năng suất lúa canh tác hữu cơ có xu hướng tăng qua các năm, tuy vậy vẫn thấp hơn năng suất lúa canh tác thâm canh 9,3 tạ/ha. Tổng chi phí canh tác lúa hữu cơ ở điểm nghiên cứu cao hơn canh tác lúa thâm canh 3.244.000 đồng/ha/vụ. Chi phí phân bón và bảo vệ thực vật của canh tác lúa hữu cơ thấp hơn đáng kể so với lúa canh tác thâm canh; trong khi chi phí lao động cao hơn rất nhiều so với lúa canh tác thâm canh và chiếm khoảng 50% tổng chi phí canh tác lúa hữu cơ của nông hộ. Doanh thu canh tác lúa hữu cơ ở điểm nghiên cứu đạt 45.400.000 đồng/ha/vụ, cao hơn lúa canh tác thâm canh 5.721.000 đồng/ha/vụ; Tuy nhiên, lợi nhuận canh tác lúa hữu cơ ở điểm nghiên cứu chỉ cao hơn lúa canh tác thâm canh 2.476.000 đồng/ha/vụ. Tỉ suất lợi nhuận của canh tác lúa hữu cơ khá thấp (0,53); chỉ cao hơn canh tác lúa thâm canh 0,03.

Tỏi Lý Sơn (Allium sativumL.) là giống tỏi có giá trịkinh tế cao. Đây là một trong những nghiên cứu đầu tiên vềđánh giá ảnh hưởng của liều lượng đạm đến khả năng sinh trưởng, phát triển và năng suất của tỏi Lý Sơn trồng ở vùng đất cát của Thừa Thiên Huế. Thí nghiệm gồm 4 công thức với liều lượng đạm khác nhau: ĐC 230kg N/ha, CT1 55kg N/ha, CT2 115kg N/ha, CT3 165kg N/ha.Kết quả nghiên cứu cho thấy tỏi Lý Sơn có khả năng sinh trưởng và phát triển tốt ở điều kiện tự nhiên của Thừa Thiên Huế. Tỏi Lý Sơn có thời gian sinh trưởng từ 120-145 ngày. Công thức bón phân truyền thống (230kg N/ha) cho năng suất thu hoạch thấp nhất. Liều lượng đạm ở mức 115kg N/ha cho năng suất cao nhất và khả năng sinh trưởng tốt như số lá/cây (6,1 lá/cây), chiều dài thân giả (12,1cm), khối lượng tươi (5,73g), khối lượng khô (0,45g) và năng suất (6,03 tấn/ha). Tuy nhiên, các đặc điểm về hình thái của củ tỏi sau thu hoạch giữa các công thức không khác nhau cũng như không sai khác so với tỏi trồng ở Lý Sơn, Quảng Ngãi.

Mục tiêu của nghiên cứu là đánh giá tiềm năng sinh khối của cây lúa và đề xuất một số định hướng nâng cao giá trị của sản xuất lúa. Phương pháp đánh giá tiềm năng sinh khối dựa trên nghiên cứu tổng sinh khối, năng suất hạt, năng suất và tỷ lệ của các thành phần sinh khối ở các giống lúa trồng phổ biến trong sản xuất và các giống triển vọng tại Đồng bằng sông Hồng. Kết quả nghiên cứu cho thấy năng suất bình quân ở các giống đạt trên 12,7 tấn/ha/năm. Tỷ lệ rơm rạ/hạt bình quân ở các giống bằng 1,1. Năng suất rơm rạ/ha đạt 13,97 tấn/ha/năm. Tỷ lệ trấu /hạt là 20,06%, trong đó các giống lúa Japonicacó tỷ lệ trấu bình quân 19,94%, ở các giống Indicalà 20,18%. Tỷ lệ cám/hạt là 13,09%, trong đó tỷ lệ cám/hạt ở các giống Indica là 13,61%, ở các giống Japonicalà 12,58%. Với sản lượng lúa trung bình 43,294 triệu tấn/năm trong 3 năm (2016-2018) ở Việt Nam, ước tính mỗi năm cả nước sản xuất khoảng 47,623 triệu tấn rơm rạ, 8,685 triệu tấn trấu và 5,667 triệu tấn cám. Tổng các loại phụ phẩm cây lúa (rơm rạ, trấu, cám) lên khoảng 62 triệu tấn/năm. Tỷ lệ dư lượng sinh khối/sản lượng lúa vào khoảng 1,43. Đây là nguồn sinh khối khổng lồ để phát triển công nghiệp sinh khối ở Việt Nam.

Thí nghiệm đồng ruộng được tiến hành với 1 giống cỏ ruzi nhập nội, 2 giống cỏ ghine (TD58 và Common), 3 giống cao lương (Honey, Jumbo, và BMR) và 4 giống cỏ voi (Bắc Chông Cao, King Grass, VA06, và Cỏ Voi Thuần) nhằm so sánh, đánh giá khả năng sinh trưởng, năng suất và chất lượng của các giống cỏ ở các lần cắt khác nhau. Kết quả thí nghiệm cho thấy các giống cỏ voi cho tổng sản lượng chất xanh cao nhất, sau đó đến cao lương, cỏ ruzi và thấp nhất là cỏ ghine. Cỏ voi và cỏ ghine có khả năng duy trì năng suất chất xanh qua các lần cắt tốt hơn các giống cao lương và cỏ ruzi. Qua các lần cắt tái sinh, chiều cao cây và đường kính thân của các giống cỏ đều giảm dần nhưng khả năng đẻ nhánh và tỷlệlá/cây tăng lên. Giống cỏ voi VA06 (Varisme 06) có hàm lượng protein cao và có năng suất,sản lượng chất xanh cao nhất trong các giống cỏ thí nghiệm.

Fowl Adenovirus (FAdV) serotype 4 được coi là tác nhân chính gây hội chứng viêm gan - viêm ngoại tâm mạc tích nước (hydropericardium-hepatitis syndrome - HHS), trong khi đó viêm gan thể bao hàm (inclusion body hepatitis - IBH) có thể do cả 12 serotype FAdV gây ra. Cho đến nay, ở Việt Nam chưa có báo cáo nào chỉ ra sự lưu hành của FAdV, do đó nghiên cứu của chúng tôi nhằm tìm hiểu sự lưu hành của FAdV ở gà nuôi tại Hà Nội và vùng phụ cận. Tổng số 145 mẫu phủ tạng gà nghi mắc bệnh được chiết tách DNA, sau đó sử dụng kỹ thuật PCR để phát hiện ra FAdV có trong các mẫu nghiên cứu. Các mẫu PCR dương tính với FAdV được tinh sạch và đem đi giải trình tự. Kết quả nghiên cứu đã chỉ ra,có sự lưu hành của FAdV ở gà nuôi tại Hà Nội và vùng phụ cận. Có 30 mẫu dương tính với FAdV trong tổng số 145 mẫu nghiên cứu, chiếm 20,69%. Kết quả giải trình tự phân đoạn gen hexon của FAdV và phân loại theo phả hệ đã xác định được 7 chủng FAdV lưu hành ở Việt Nam gồm các chủng có ký hiệu là: F3, F5, F6, F7, F8, F9, F11. Kết quả phân tích dịch tễ học phân tử cũng cho thấy 7 chủng FAdV trên thuộc 3 loài FAdV-C, FAdV-D, FAdV-E, không có chủng nào thuộc loài FAdV- A và FAdV- B.

Nghiên cứu này nhằm đánh giá tình hình bệnh PED và khả năng tạo kháng thể sau khi sử dụng phương pháp “gut feedback” ở đàn lợn tại tỉnh Thanh Hoá. Một cuộc điều tra được tiến hành trên 16.443 con lợn nuôi tại các trại ở 6 huyện của tỉnh bằng phiếu theo dõi kết hợp với sử dụng Test kit PED Ag và phương pháp RT-PCR. Sử dụng phương pháp test ELISA để xác định kháng thể của phương pháp “gut feedback” ở 60 lợn nái chửa ở tuần thứ 13. Kết quả cho thấy tỷ lệ mắc PED ở lợn tại Thanh Hoá là 14,56% và tỷ lệ tử vong là 53,38%. Trong đó tỷ lệ mắc bệnh cao nhất là đàn lợn thuộc huyện Tĩnh Gia (16,12%), đàn lợn thuộc huyện Yên Định có tỷ lệ mắc bệnh thấp nhất (12,08%). Tỷ lệ mắc bệnh và tử vong cao nhất ở nhóm lợn con theo mẹ (22,01% và 72,63%) và thấp nhất ở nhóm lợn đực giống (5,81% và 0%). Lợn mắc bệnh và tử vong cao nhất ở mùa Đông và thấp nhất ở mùa Hè. Các trại lớn có tỷ lệ mắc bệnh cao nhất (15,79%) nhưng tỷ lệ tử vong lại thấp nhất (50,75%). Sau khi sử dụng phương pháp “gut feedback” 100% mẫu kháng thểcóOD từ 0,05đến 1,04. Ở thời điểm 14 ngày có 78,33% mẫu và ở 21 ngày có 80,00% mẫu có OD ≥ Cut off: Dương tính, với Cut off có giá trị = 0,21.

Hoạt động quản lý và sử dụng có hiệu quả những diện tích đất rừng được giao cho hộ dân tộc thiểu số được chính phủ Việt Nam thực sự chú trọng vì nó ảnh hưởng đến vốn rừng chung quốc gia. Nghiên cứu này được thực hiện để đánh giá hiện trạng sử dụng đất rừng được giao cho các hộ tại 2 làng vùng cao thuộc huyện Chợ Đồn, tỉnh Bắc Kạn. Nghiên cứu đượcthực hiện thông quaphỏng vấn bán cấu trúc 72 hộ gia đình, phỏng vấn sâu các bên liên quan trong hoạt động quản lý và sử dụng đất rừng. Kết quả cho thấy, hầu hết các hộ dân tộc thiểu số tại 2 làng vùng cao đã được giao đất rừng sản xuất, và sử dụng đất cho trồng rừng tập trung với các cây trồng chính là Mỡ(Manglietia glauca), Quế (Cinnamomum cassia), Trám trắng (Canarium album), Lát hoa (Chukrasia tabularis), và Hồi (Illicium verum). Tuy nhiên, sự mở rộng diện tích trồng rừng của hộ đồng bào dân tộc nơi đây vẫn phụ thuộc nhiều vào các chương trình trồng rừng quốc gia, diện tích trồng rừng trung bình/hộ chỉ đạt 1,3ha/hộ. Thiếu vốn để duy trì những diện tích rừng trồng gỗ do thu hồi vốn chậm có thể được xem là rào càn lớn nhất trong phát triển rừng trồng trên đất được giao cho hộ vùng cao hiện nay.

Phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao(CNC)là xu hướng tất yếu trong giai đoạn hiện nay.Tuy nhiên, hướng quy hoạch phát triển các khu, vùng ứng dụng CNC có thể khác nhau giữa các vùng, các thời kỳ. Mục tiêu nghiên cứu đặt ra là định hướng quy hoạch khu, vùng nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao phù hợp với tiềm năng đất đai, tạo ra cơ sở không gian cho doanh nghiệp và người dân đầu tư vào nông nghiệp tại huyện Lương Tài. Các phương pháp được kết hợp sử dụng trong nghiên cứu là đánh giá đất, điều tra và xử lý số liệu… Kết quả cho thấy, lúa là cây trồng chính với diện tích 9.186ha, cây rau các loại códiện tích là 2.646ha, ngoài ra còn các loại khác. Kết quả đánh giá đất cho thấy với 6 chỉ tiêu đơn tính, chồng xếp được 52 đơn vị đất đai. Đánh giá thích hợp đất cho thấy cây lúa, rau màu thích hợp cao với đất đai của huyện chủ yếu ở mức S1 và S2. Dựa trên kết quả đánh giá thích hợp đất đai, nhu cầu và khả năng thực tế, 145 khu, vùng nông nghiệp với diện tích 1.022ha sẽ định hướng quy hoạch phát triển thành những vùng nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao của huyện Lương Tài đến năm 2030.

Nghiên cứu nhằm đánh giá thích hợp đất đai phục vụ phát triển vùng chuyên canh cây trồng cho huyện Yên Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc. Phương pháp phân tích không gian của GISđược sử dụng đểthành lập và chồng xếp 6 bản đồ đơn tính (bản đồ loại đất, thành phần cơ giới, địa hình tương đối, độ dầy tầng canh tác, độ phì và chế dộ tiêu). Kết quả nghiên cứu đã thành lập được bản đồ đơn vị đất đai tỷ lệ 1/10.000, xây dựng được bản đồ thích hợp đất đai tỷ lệ 1/10.000 cho LUT (Loại sử dụng đất) chuyênlúa, chuyên rau màu và cây ăn quả. Đã xác định được diện tích thích hợp và rất thích hợp (S1+S2) cho LUT chuyên lúa là 3.504,43ha, cho LUT chuyên rau màu là 2.517,35ha và cho LUT cây ăn quả là 3.179,26hacho huyện Yên Lạc. Trên cơ sở đó, huyện đã xác định được vùng chuyên canh lúa với diện tích tập trung có thể phát triển ở các xã Đồng Văn, Liên Châu, Nguyệt Đức, Tam Hồng, Yên Đồng, Yên Phương với diện tích 955ha; Vùng chuyên canh rau màu có thể phát triển ở các xã Hồng Châu, Trung Kiên, Nguyệt Đức, Bình Định, Liên Châu, Đại Tự với diện tích 892ha; Vùng chuyên canh cây ăn quả có thể phát triển ở các xã Nguyệt Đức, Hồng Phương, Liên Châu với diện tích 916ha.

Ánh sáng đèn LED đỏvàxanh với các tỉ lệ khác nhau ảnh hưởng đến tốc độ sinh trưởng, thời gian thế hệ, năng suất sinh khối và hàm lượng sắc tố chlorophyll a, carotenoid và phycocyanin của các chủng tảo xoắn Spirulina. Ánh sáng LED đỏ 660nm tác động tích cực đến sinh trưởng và tăng hàm lượng các sắc tố bao gồm chlorophyll avà phycocyanin. Ánh sáng LED xanh không phù hợp để nhân sinh khối nhưng có thể ngăn ngừa và loại bỏ động vật nguyên sinh. Bổ sung đèn LED đỏ hoặc tỉ lệ đỏ xanh (7:3) có tác dụng kíchthích tảo sinh trưởng trong mùa đông và kiểm soát được hiện tượng tạp nhiễm. Tấtcả 5chủng tảo xoắn Arthrospira platensisSp2, Sp6, Sp9, UTEX-1928 và NIES-46đều có khả năng thích ứng với mùa đông lạnh miền Bắc Việt Nam, trong đó chủng Sp9 có khả năng thích ứng tốt nhất với tốc độ sinh trưởng và năng suất sinh khối cao nhất phù hợp với miền Bắc Việt Nam.

Bài báo sử dụng lý thuyết biến dạng cắt bậc nhất (FSDT) của Reissner-Mindlin để xâydựng lời giải tíchphân tích dao động tự do của vỏ trụ tròn làm bằng vật liệu rỗng, tựa khớp trên hai cạnh biên. Mô đun đàn hồi và khối lượng riêngcủa vật liệu được giả thiết là hàm số của lỗ rỗng, biến đổi trơn và đối xứng theo phương chiều dày vỏ. Hệ phương trình chuyển động của vỏ trụ tròn được thiết lập theo nguyên lý Hamilton. Độ tin cậy của lời giải được kiểm chứng qua so sánh kết quả số với kết quả đã công bố cho trường hợp vỏ trụ tròn bằng vật liệu đẳng hướng.Mặt khác, ảnh hưởng của mật độ lỗ rỗng và các tham số kích thước hình học đến tần số dao động tự do của vỏ trụ tròn được khảo sát và phân tích trong nghiên cứu này.

Mục tiêu của bài viết nhằm tổng hợp các vấn đề lý luận và thực tiễn, mối quan hệ và ảnh hưởng của phát triển du lịch đến điều kiện kinh tế, xã hội, môi trường sinh kế và tác động trực tiếp đến sinh kế của người dân địa phương; đặc biệt là mối quan hệ giữa phát triển du lịch và sinh kế của cộng đồng dân cư địa phương. Kết quả nghiên cứu, tổng hợp cho thấy: hầu hết các nghiên cứu và thực tế các mô hình phát triển du lịch trên thế giới cũng như ở Việt Nam không chỉ có ảnh hưởng tích cực mà còn ảnh hưởng tiêu cực dưới góc độ kinh tế - xã hội - môi trường và sinh kế của cộng đồng dân cư địa phương. Ảnh hưởng tích cực nhất của phát triển du lịch đến sinh kế đó là thay đổi sinh kế của dân cư địa phương từ chỗ chủ yếu phụ thuộc vào sản xuất nông nghiệp sang đa dạng hơn, và thu nhập cao hơn. Ảnh hưởng tiêu cực rõ nhất đó là sự phân phối không công bằng về lợi ích của người dân địa phương và các công ty phát triển du lịch; bên cạnh đó là ảnh hưởng tiêu cực của các tệ nạn xã hội tới văn hoá truyền thống củađịa phương.