Ngày nhận bài: 14-08-2014 / Ngày duyệt đăng: 29-11-2014
Hầu hết các loại vacxindùng trong nuôi trồng thủy sản hiện nay là vacxin vô hoạt.Mục đích của vacxinlà nhằm tạo ra đáp ứng miễn dịch với kháng nguyên đưa vào mà có thể kéo dài thời gian bảo hộ phòng bệnh. Để đạt được điều này, vacxinvô hoạt cần bổ sung thêm chất bổ trợ - adjuvant. Nhũ dầu được xem là chất bổ trợ quan trọng đối với vacxinthủy sản.Một số nghiên cứu về vacxinthủy sản ở nước ta cũng đã sử dụng nhũ dầu làm chất bổ trợ, tuy nhiên chưa có nghiên cứu nào mô tả cơ chế tác dụng của vacxinnhũ dầu đối với cá.Nghiên cứu này sẽ đánh giá tác dụng của nhũ dầu qua những biến đổi mô học giai đoạn sớm sau tiêm vacxin. Vacxin vô hoạt nhũ dầu được tạo từ 3chủng vi khuẩn V.alginolyticus, V. parahaemolyticusvà V. harveyi(vô hoạt bằng formalin phối trộn với nhũ dầu Montanide TMISA 760 (Seppic)) sau đó tiêm cho cá giò Rachycentron canadum. Mẫu cá được thu định kỳ vào 7, 14 và 21ngày sau tiêm vacxin, cố định trong dung dịch buffer formaline (10%)để nghiên cứu mô học. Tiến hành cắt mô, nhuộm H&E để quan sát những biến đổi cấu trúc mô do vacxinnhũ dầu gây ra. Kết quả nghiên cứu cho thấy mô cơ có tích tụ nhiều giọt dầu làm tổn thương cơ học các sợi cơ nhưng chưa thấy dấu hiệu của đáp ứng miễn dịch sau 7 ngày tiêm vacxin. Dấu hiệu đáp ứng miễn dịch bắt đầu xuất hiệnrõ ở ngày thứ 14 với nhiềutế bào viêm bao quanh các giọt dầu và các u hạt -granulomabắt đầu hình thành. Mô cơ tại vị trí tiêm bị tổn thương nghiêm trọng với sự xuất hiện của nhiều loại tế bào viêm khác nhau hình thành cácu hạt rõ ràng hơnở ngày thứ 21. Nghiên cứu cho thấy vacxincó chứa nhũ dầu có khả năng gây đáp ứng miễn dịch tự nhiên nhưng đồng thời cũng gây những tác dụng phụtại vị trí tiêm vacxin ở cágiò.
