Tập 20 Số 4 (2022)

Cao chiết hoa đậu biếc (Clitoria ternatea) thu được bằng cách trích ly trong 2 loại dung môi là ethanol 60% và methanol 50%; các cao phân đoạn được rửa giải bằng hệ dung môi hexane: ethyl acetate có độ phân cực tăng dần. Kết quả nghiên cứu đã xác định được hiệu suất trích ly cao tổng ethanol lớn hơn so với cao tổng methanol lần lượt là 17,01% và 15,22%, so sánh với nguyên liệu. Hàm lượng flavonoid tổng trong phân đoạn 2 cao chiết methanol là 621,43 ± 2,33mg QE/g cao chiết và anthocyanin tổng trong phân đoạn 3 cao chiết ethanol là 119,58 ± 1,19 mg/g cao chiết là lớn nhất. Hoạt tính chống oxy hóa của các cao chiết phân đoạn hoa đậu biếc được khảo sát thông qua khả năng khử H2O2và gốc tự do DPPH. Trong đó, giá trị IC50cao phân đoạn 3 methanol là 166,29 ± 2,53 µg/ml, có khả năng khử H2O2mạnh hơn so với axit ascorbic là 176,23 ± 3,21 µg/ml; giá trị IC50của cao phân đoạn 2 và 3 methanol lần lượt là 589,27 ± 4,09 µg/ml và 412,34 ± 2,91 µg/ml đều khả năng khử DPPH mạnh hơn so với axit ascorbic là 656,23 ± 3,44 µg/ml. Như vậy, cao phân đoạn 3 với dung dung môi rửa giải ethyl acetate là thích hợp để tách chiết các hợp chất thực vật từ hoa đậu biếc có khả năng chống oxy hóa mạnh nhất. Sản phẩm cao chiết hoa đậu có thể sử dụng trong các chế độ ăn kiêng với khả năng làm giảm stress oxy hóa.

Trong nghiên cứu này, sự đa dạng di truyền và cấu trúc quần thể của 31 mẫu giống chanh leo (Passiflora edulisSims.) nhập nội (bao gồm loài chanh leo dại P. incarnata) đã được đánh giá thông qua sử dụng chỉ thị phân tử ISSR và SRAP. Qua sàng lọc đã xác định được 10/18 chỉ thị ISSR và 8/15 chị thị SRAP đáp ứng tính đặc hiệu và đa hình trên bộ mẫu giống chanh leo. Kết quả phân tích hệ số dị hợp tử H(0,43), hệ số thông tin đa hình PIC(0,35) và chỉ số năng lực phân biệt D(0,8) của các chỉ thị đạt mức cao, cho thấy sự đa dạng di truyền của bộ mẫu giống chanh leo. Cây phân nhóm di truyền Neighbor-Joining kết hợp với cấu trúc quần thể STRUCTURE đã phân chia các mẫu giống chanh leo thành 5 phân nhóm chính tương quan với màu sắc quả và nguồn gốc. Phân tích AMOVA đồng thời cho thấy nền di truyền của các mẫu giống có sự giao thoa lớn và là kết quả của sự lai tạo giữa các dạng chanh leo và có thể giữa các loài thuộc chi Passiflora. Kết quả này cung cấp cơ sở di truyền trong xác định nguồn gen tiềm năng, phục vụ công tác lưu giữ và khai thác các mẫu giống chanh leo nhập nội ở Việt Nam.

Nghiên cứu được thực hiện nhằm xác định tính đa dạng thành phần loài động vật đáy ở khu vực nuôi tôm vào mùa mưa tỉnh Cà Mau để tìm hiểu sự thay đổi về thành phần loài, mật độ của chúng tại khu vực này và làm cơ sở cho việc xây dựng quan trắc sinh học về môi trường nước ở khu vực nuôi tôm nước lợ. Thu mẫu động vật đáy tại 9 điểm vào mùa mưa ở tháng 6 và tháng 9/2019. Kết quả ghi nhận 34 loài, 31 giống, 24 họ, 16 bộ, 5 lớp thuộc 3 ngành. Số loài theo từng đợt thu dao động từ 2-11 loài tương ứng với mật độ từ 9-2.547 cá thể/m2. Tổng số loài động vật đáy vào tháng 6 là 23 loài thấp hơn so với tháng 9 với 25 loài; tổng số lượng cá thể vào thời điểm tháng 6 cao hơn gấp 2,5 lần so với tháng 9. Thành phần loài và mật độ lớp Gastropoda chiếm cao nhất. Ở mức độ tương đồng 18,9% cho thấy sự phân bố động vật đáy tại 9 vị trí thu mẫu chia thành ba nhóm tại khu vực nghiên cứu. Chỉ số đa dạng Shannon (H’) dao động từ 0,3-1,8 cho thấy mức độ đa dạng động vật đáy theo vị trí và thời gian thu mẫu đạt mức rất thấp đến vừa ở khu vực nuôi tôm vào mùa mưa, tỉnh Cà Mau.

Nghiên cứu được tiến hành nhằm tối ưu hoá mức bổ sung các loại thảo dược trong khẩu phần nuôi gà đến hàm lượng cholesterol tổng số ở 8 và 16 tuần tuổi. Sáu loại thảo dược bao gồm: tỏi (Allium sativum), sài đất (Sphagneticola calendulacea), tía tô (Perilla fruitescens var.crispa), nghệ (Curcuma longa), gừng (Zingiber officinale) và trà xanh (Camellia sinensis) được sử dụng để trộn vào khẩu phần thức ăn nuôi gà. Tổng số 126 gà trống Đông Tảo (DT) nuôi tại Trại Thực nghiệm Khoa Chăn nuôi, Học viện Nông nghiệp Việt Nam từ tháng 04 đến tháng 9/2021. Nghiên cứu này được thiết kế với hai thí nghiệm: (1) khảo sát các mức thảo dược, sàng lọc bằng ma trận Plackett-Burman và (2) thiết kế tối ưu hóa mức bổ sung thảo dược trong khẩu phần bằng phương pháp đáp ứng bề mặt (RSM) theo cấu trúc có tâm (CCD). Tỏi, nghệ, gừng và trà xanh có ảnh hưởng đến hàm lượng cholesterol tổng số trong máu gà. Hàm lượng cholesterol tổng số trong máu gà thấp nhất 2,80 mmol/l (8 tuần tuổi), 2,70 mmol/l (16 tuần tuổi) với mức bổ sung tỏi (0,833 và 0,882 g/kg), nghệ (0,420 và 0,441 g/kg), gừng (1,411 và 5,400 g/kg), trà xanh (5,221 và 6,215 g/kg). Hàm lượng cholesterol tổng số trong máu gà dự đoán theo mô hình ở 8, 16 tuần tuổi thấp nhất ở mức tương ứng 2,80 mmol/l và 2,70 mmol/l.

Thí nghiệm nuôi cá Măng (Elopichthys bambusa) từ cá bột lên cá giống ở mật độ, thức ăn khác nhau được thực hiện từ tháng 6-12/2020 tại Trung tâm Quốc gia Giống thủy sản nước ngọt miền Bắc nhằm xác định được mật độ, loại thức ăn phù hợp trong ương, nuôi cá Măng giống. Kết quả cho thấy cá Măng bột nuôi ở mật độ 4-5 con/lít có tỉlệ sống và tốc độ sinh trưởng cao hơn so với ương ở mật độ 6-7 con/lít. Với cá giống, nuôi ở mật độ 0,6 con/lít đạt tỉlệ sống, tăng trưởng cao hơn so với nuôi ở mật độ 1 con và 1,2 con/lít. Sử dụng thức ăn 100% động vật phù du và thức ăn 60% động vật phù du kết hợp 40% trùn chỉ để ương cá bột cho tỉlệ sống, tốc độ sinh trưởng nhanh hơn khi sử dụng thức ăn 60% động vật phù du kết hợp với 40% bột cá (55% protein). Trong giai đoạn nuôi cá giống, sử dụng thức ăn là cá bột cá Mè, trùn chỉ và cá bột cá Mè (70%) kết hợp với 30% trùn chỉ có tỉlệ sống và tốc độ tăng trưởng cao hơn so với nuôi cá bằng thức ăn 70% cá bột cá Mè kết hợp với 30% thức ăn nuôi ấu trùng tôm sú (45% protein).

Nghiên cứu được thực hiện nhằm tìm ra được loại thức ăn tối ưu lên khả năng tăng trưởng quần thể của Copepoda. Thí nghiệmđược bố trí theo kiểu ngẫu nhiên hoàn toànvới 3 lần lặp lại trong các bình tam giác có thể tích 250ml, Copepoda được cho ăn với 3 loại thức khác nhau gồm nghiệm thức 1 (100% tảo Nanochloropsis oculata), nghiệm thức 2(50% tảoNanochloropsis oculata + 50% tảoChaetocerosmulleri), nghiệm thức 3 (100% tảo Chaetocerosmulleri). Kết quả cho thấy, nghiệm thức 2 cho kết quả tăng trưởng cao nhất đạt 13,67 (ct/ml), tỉlệ mang trứng đạt cao nhất ở nghiệm thức 3 với 0,42. Ảnh hưởng của các loại thức ăn đến kích thước của Copepoda không cho thấy sự khác biệt có ý nghĩa về mặt thống kê (P >0,05).

Nghiên cứu này nhằm mục đích đánh giá khả năng kháng khuẩn khi sử dụng kết hợp florfenicolvà nano bạc và điều trị bệnh nhiễm khuẩn do Aeromonas veroniigây ra trên cá nheo Mỹ ở quy mô phòng thí nghiệm. Tính nhạy của vi khuẩn A. veroniivới nano bạc và kháng sinh florfenicol đánh giá ở điều kiện in vitrothông qua kiểm tra vòng vô khuẩn dựa trên sự khuếch tán của kháng sinh trên thạch. Thí nghiệm điều trị thực nghiệm in vivotrong phòng thí nghiệm được thực hiện bằng cách cảm nhiễm cá nheo Mỹ khỏe với liều nhiễm LD50 và cho cá ăn thức ăn có trộn thuốc với các tỉ lệ phối trộn khác nhau giữa florfenicol và nano bạc. Kết quả thí nghiệm in vitrocho thấy khi kết hợp kháng sinh florfenicol 10ppm và nano bạc 5ppm có tác dụng diệt khuẩn tốt tương đương như khi sử dụng kháng sinh florfenicol (15ppm). Sau 7 ngày điều trị cá cảm nhiễm bệnh cho thấy sự kết hợp kháng sinh florfenicol và nano bạc có tác dụng điều trị tốt tương đương so với chỉ sử dụng kháng sinh.

Biến động sử dụng đất là một trong những động lực quan trọng nhất của thay đổi về môi trường. Mục tiêu của nghiên cứu là dự báo thay đổi sử dụng đất tại huyện Đơn Dương, tỉnh Lâm Đồng bằng cách ứng dụng mô hình tích hợp GIS, chuỗi Markov và hồi quy logistic. Các bản đồ hiện trạng sử dụng đất năm 2010 và 2015 được sử dụng làm bản đồ nền cho mô phỏng sử dụng đất năm 2020. Kết quả mô phỏng được so sánh với bản đồ hiện trạng sử dụng đất của năm 2020 để xác nhận độ chính xác mô hình bằng chỉ số Kappa. Dựa trên mô hình đề xuất, trong nghiên cứu đã dự báo thay đổi sử dụng đất trong tương lai cho năm 2025 và 2030. Kết quả dự báo cho thấy có sự thay đổi lớn về sử dụng đất tại huyện Đơn Dương. Chuyển đổi diện tích đất rừng sang các mục đích sử dụng đất khác, đặc biệt là đất dành cho xây dựng và đất trồng cây hằng năm là thay đổi sử dụng đất chính trong tương lai. Kết quả nghiên cứu cung cấp các thông tin hữu ích làm căn cứ cho việc hoạch định các chính sách sử dụng đất ở địa phương đảm bảo mục tiêu phát triển bền vững.

Nghiên cứu này nhằm đánh giá tính dễ bị tổn thương do biến đổi khí hậu ở cấp huyện của tỉnh Sơn La. Tính dễ bị tổn thương được xác định dựa trên khung khái niệm của IPCC, trong đó tính dễ bị tổn thươnglà hàm số của các thành phần mức phơi bày, mẫn cảm và khả năng thích ứng. Tổng số 32 chỉ tiêu thuộc ba thành phần này đã được lựa chọnvà gán trọng số dựa trên phương pháp phân tích thứ bậc.Giá trị của các chỉ tiêu này được thu thập dựa vào số liệu thứ cấp. Kết quả nghiên cứu cho thấy có 5 trong tổng số 12 huyện của tỉnh Sơn La có tính dễ bị tổn thương ở mức từ cao đến rất cao. Trong đó huyện Phù Yên có tính dễ bị tổn thương cao nhất do có cả mức phơi bày và mẫn cảm rất cao với biến đổi khí hậu, trong khi đó khả năng thích ứng chỉ ở mức trung bình. Thành phố Sơn La và huyện Mộc Châu có mức dễ bị tổn thương thấp nhất. Nghiên cứu cũng đã chỉ ra các yếu tố ảnh hưởng đến tính dễ bị tổn thương. Những kết quả này có ý nghĩa đối với các nhà hoạch định chính sách trong việc xây dựng chiến lược thích ứng với biến đổi khí hậu một cách phù hợp và hiệu quả cho tỉnh Sơn La.

Nghiên cứu này thực hiện nhằm phân tích yếu tố tác động đến hiệu quả kỹ thuật của chăn nuôi vịt biển ở vùng ven biển Đồng bằng sông Hồng. Nghiên cứu áp dụng hàm cực biên ngẫu nhiên để ước lượng hiệu quả kỹ thuật và sử dụng dữ liệu điều tra các nông hộ chăn nuôi vịt ở 3 tỉnh ven biển (Thái Bình, Hải Phòng, Ninh Bình). Kết quả chỉ ra rằng hiệu quả kỹ thuật trung bình trong chăn nuôi vịt đạt khá cao, mức 74,72% đối với chăn nuôi vịt thường và 97,8% đối với chăn nuôi vịt biển. Các yếu tố có tác động tích cực đến hiệu quả kỹ thuậtchăn nuôi vịt như: tuổi, kinh nghiệm, học vấn và hoạt động liên kết. Chúng tôi khuyến nghị các nhà làm chính sách có thể dựa trên phát hiện từ kết quả nghiên cứu này để giúp nông hộ có thể xem xét việc mở rộng quy mô chăn nuôi vịt biển trong tương lai.

Nghiên cứu này thực hiện nhằm phân tích yếu tố tác động đến hiệu quả kỹ thuật của chăn nuôi vịt biển ở vùng ven biển Đồng bằng sông Hồng. Nghiên cứu áp dụng hàm cực biên ngẫu nhiên để ước lượng hiệu quả kỹ thuật và sử dụng dữ liệu điều tra các nông hộ chăn nuôi vịt ở 3 tỉnh ven biển (Thái Bình, Hải Phòng, Ninh Bình). Kết quả chỉ ra rằng hiệu quả kỹ thuật trung bình trong chăn nuôi vịt đạt khá cao, mức 74,72% đối với chăn nuôi vịt thường và 97,8% đối với chăn nuôi vịt biển. Các yếu tố có tác động tích cực đến hiệu quả kỹ thuậtchăn nuôi vịt như: tuổi, kinh nghiệm, học vấn và hoạt động liên kết. Chúng tôi khuyến nghị các nhà làm chính sách có thể dựa trên phát hiện từ kết quả nghiên cứu này để giúp nông hộ có thể xem xét việc mở rộng quy mô chăn nuôi vịt biển trong tương lai.

Nghiên cứu này được thực hiện nhằm phản ánh thực trạng kế toán quản trị chi phí môi trường trong các doanh nghiệp sản xuất thức ăn chăn nuôi nội địa tại Việt Nam. Kỹ thuật thống kê mô tả được sử dụng để mô tả hiện trạng và mức độ thực hiện kế toán quản trị chi phí môi trường trong 102 doanh nghiệp được điều tra. Phân tích Anova được sử dụng để so sánh và kiểm định sự khác nhau về mức độ thực hiện kế toán quản trị chi phí môi trường giữa các doanh nghiệp có quy mô sản xuất khác nhau. Kết quả nghiên cứu chỉ ra, chi phí môi trường được nhận diện trong các doanh nghiệp sản xuất thức ăn chăn nuôi gồm chi phí xử lý chất thải, chi phí phòng ngừa và quản lý môi trường và chi phí của đầu ra phi sản phẩm. Tuy nhiên, có rất ít doanh nghiệp theo dõi chi phí môi trường trên tài khoản riêng và hầu hết các doanh nghiệp chưa thực hiện xây dựng định mức và lập dự toán riêng cho chi phí môi trường. Đặc biệt, không có doanh nghiệp nào thực hiện lập báo cáo chi phí môi trường riêng mà chỉ có một số doanh nghiệp tích hợp thông tin chi phí môi trường trên báo cáo chi phí chung. Nghiên cứu đã đề xuất một số khuyến nghị đối với doanh nghiệp nhằm góp phần hoàn thiện kế toán quản trị chi phí môi trường trong thời gian tới.

Mục đích nghiên cứu nhằm phân tích mức độ ảnh hưởng của cấu trúc và hành vi đến hiệu quả thị trường trên cơ sở đó phát triển thị trường ổn định và đem lại hiệu quả cao cho các hộ nuôi cá bống bớp trênđịa bàn huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định. Nghiên cứu được tiến hành trên 217 mẫu với phương thức điều tra phỏng vấn trực tiếp, dữ liệu thu thập được phân tích mô hình cấu trúc tuyến tính (SEM) nhằm đánh giá mức độ ảnh hưởng của cấu trúc và hành vi đến hiệu quả thị trường. Kết quả nghiên cứu cho thấy các nhân tố cấu trúc, hành vi thực hiệnđều có tác động thuận chiều đến hiệu quả thị trường, riêng nhân tố chi phí không có ảnh hưởng đến chính sách về thủy sản chung. Mô hình nghiên cứu đã chỉ ra nhân tố lợi thế cạnh tranh có tác động mạnh nhất đến chính sách thủy sản(0,414) và sử dụng nguyên liệu đầu vào (0,345); cạnh tranh ngành có ảnh hưởng lớn nhất trong bảo đảm chất lượng (0,145) và nhân tố đảm bảo chất lượng (0,353) có tác động tích cực nhất trong nâng cao hiệu quả và phát triển thị trường ổn định, từ đó nghiên cứu đề xuất một số giải pháp trong đẩy mạnh các nhân tố này.

Sự phát triển kinh tế của Việt Nam đang phải đối diện với áp lực gia tăng về mức độ ô nhiễm môi trường. Điều này đặt ra vấn đề cần thay đổi hành vi trong cả sản xuất và tiêu dùngđểhướng tới nền kinh tế xanh. Dựa trên các kết quả nghiên cứu trước đây, bài viết nàytổng hợp một số cơ sở lý luận về hành vi tiêu dùng xanh và thực trạng tiêu dùng xanh ở Việt Nam. Quan điểm về hành vi tiêu dùng xanh được phát triển dựa trên khái niệm hành vi tiêu dùng và sản phẩm xanh. Các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi tiêu dùng xanh thể hiện trong các nghiên cứu trước đây có thểđược sắp xếp thành hai nhóm chính là: cá nhân và tình huống. Những kết luận về mức độ tác động của chúng tới hành vi tiêu dùng xanh dù có sự tương đồng nhất định nhưng không phải là hoàn toàn đồng nhất.Tiêu dùng xanh ở Việt Nam đã nhận được sự quan tâm của các đối tượng trong xã hội nhưng vẫn còn gặp không ít trở ngại liên quan đến thói quen và nguồn lực.