Tập 11 Số 8 (2013)

Hương cốm 4 (HC4) là giống lúa thuần được chọn lọc cá thể phân ly từ quần thể giống lúa nhập nội MHV. HC4 là giống cảm ôn, có TGST ngắn (105-110 ngày vụ mùa, 125-140 ngày vụ xuân), kiểu hình đẹp, kiểu cây bán lùn, thân cứng, lá xanh sáng, bản lá hẹp, lá đòng lòng mo, bông dài,…HC4 kháng bệnh bạc lá, nhiễm nhẹ bệnh đạo ôn, khô vằn, rầy nâu, có thể gieo cấy trong vụ xuân muộn, mùa sớm, hè-thu ở các tỉnh phía Bắc. HC4 là một trong những giống lúa ngắn ngày năng suất cao ổn định và chất lượng tốt. Kết quả khảo nghiệm giống HC4 cho năng suất từ 4,5-7,0 tấn/ha, cao hơn giống đối chứng Bắc thơm 7. HC4 có chất lượng gạo tốt: hạt gạo thon dài, tỷ lệ gạo nguyên cao, hàm lượng amylose trung bình thấp (17,9-18,5%), protein 7,9-8,2%, chất lượng cơm ngon, thơm nhẹ, có vị ngọt đậm.

Lily là loại cây có khả năng nhân giống bằng phương pháp nhân vô tính. Có nhiều phương pháp nhân giống tạo củ như hình thức củ mẹ đẻ củ con, củ con hình thành trên trục thân nằm dưới đất, củ con hình thành ở nách lá phần thân trên mặt đất hay phương pháp nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào, nhân giống bằng vẩy củ… Trong đó nhân giống bằng cách tách vảy củ là phương pháp được áp dụng chủ yếu ở các nước sản xuất củ giống lily. Ở Việt Nam, phương pháp nhân giống này hầu như chưa được áp dụng. Nghiên cứu này nhằm tìm ra các thông số kỹ thuật thích hợp cho quy trình sản xuất củ nhỏ hoa lily bằng phương pháp giâm vảy. Kết quả đã xác định được chu vi củ giống ban đầu dùng để lấy vảy giâm là 20/22 cm và giâm trên giá thể phối hợp theo lớp giữa đất và xơ dừa làm tăng năng suất và chất lượng củ nhỏ. Đồng thời nghiên cứu được cơ chế ngủ nghỉ và kỹ thuật xử lý củ nhỏ sau thu hoạch, theo đó, xử lý lạnh (50C) đã làm biến đổi nhanh chóng hàm lượng tinh bột và đường trong củ theo hướng giảm nhanh hàm lượng tinh bột và tăng hàm lượng đường hòa tan và sacharose đến ngày 40 sau xử lý, sau 40 ngày sự biến đổi đó chậm dần. Các kết quả này là cơ sở cho các nghiên cứu tiếp theo trong sản xuất củ giống hoa lily bằng phương pháp giâm vảy.

Rầy nâu nhỏ Laodelphax striatellus Fallen là một trong những loài dịch hại chính trên lúa tại các tỉnh phía Bắc, ngoài việc chích hút gây hại trực tiếp đến sinh trưởng phát triển và năng suất lúa, rầy nâu nhỏ còn là môi giới truyền virus gây bệnh cho cây lúa. Nghiên cứu được tiến hành trong phòng thí nghiệm tại nhiệt độ 250C, ẩm độ 85% và nhiệt độ 300C, ẩm độ 85%, thức ăn là giống lúa Bắc thơm số 7 giai đoạn 15 ngày tuổi. Kết quả chỉ ra rằng rầy nâu nhỏ L. striatellus có vòng đời khá ngắn, tương ứng ở nhiệt độ 250C, ẩm độ 85% và nhiệt độ 300C, ẩm độ 85% là 28,45 ngày và 24 ngày; Thời gian đẻ trứng tương ứng là 9 ngày và 7 ngày; Số trứng trung bình trên một trưởng thành cái tương ứng là 154,07 trứng và 104,63 trứng. Ở nhiệt độ 250C và ẩm độ 85%, rầy nâu nhỏ có tỷ lệ tăng tự nhiên (r) là khá cao và đạt 0,1194; hệ số nhân một thế hệ (R0) là 52,07 và thời gian tăng đôi quần thể (DT) là 5,81 ngày. Ở nhiệt độ 300C và ẩm độ 85%, tỷ lệ gia tăng tự nhiên (r) của rầy nâu nhỏ là khá cao và đạt 0,1294; hệ số nhân một thế hệ (R0) là 32,91 và thời gian tăng đôi quần thể (DT) là 5,36 ngày.

Nghiên cứu tác động của xử lý kết hợp EMS và chiếu xạ gamma in vitro đến khả năng sống, sự sinh trưởng, phát triển và sự hình thành các dạng biến dị của cây cẩm chướng (Dianthus caryophyllus L.), nhằm tìm kiếm phương pháp hữu hiệu để tạo nguồn nguyên liệu cho công tác chọn tạo giống cây hoa cẩm chướng. Trong thí nghiệm, các đoạn thân mang mắt ngủ của cây in vitro (giống Quận chúa) được xử lý với nồng độ EMS và liều lượng chiếu xạ tia gamma khác nhau (nồng độ EMS từ 0,1 đến 0,4%; liều hấp thu tia gamma từ 10 – 30Gᵧ). Sau xử lý, thu được tám dạng chồi in vitro (A, B, C, D, E, F, G, H ) khác biệt nhau về hình thái, cấu trúc. Trong điều kiện in vitro, sự tăng trưởng chiều cao, số lá và khả năng ra rễ của các dạng chồi giảm dần theo thứ tự: C > A > D > B > F > H > G. Sự sinh trưởng, phát triển của các dạng chồi nêu trên ở vườn ươm cũng có sự khác nhau. Dạng chồi C có khả năng sinh trưởng phát triển mạnh nhất, sau đó đến dạng A, D, F, B, H. Dạng chồi G không có khả năng sinh trưởng phát triển trong điều kiện vườn ươm. Một số dạng biến dị về hình thái thân lá và mầu sắc hoa đã được phân lập. Kết quả cho thấy liều lượng xử lý cao tỷ lệ biến dị nhiều, tuy nhiên tỷ lệ biến dị tăng chủ yếu ở các dạng biến dị bất lợi. Liều lượng xử lý thích hợp là EMS 0,2% kết hợp xử lý chiếu xạ 20Gᵧ. Ở liều lượng này cho tỷ lệ sống cao và xuất hiện nhiều dạng biến dị có tiềm năng cho công tác chọn tạo giống hoa cẩm chướng mới.

Khô hạn là yếu tố quan trọng bậc nhất ảnh hưởng đến an toàn lương thực của thế giới trong điều kiện ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đang xảy ra trên toàn cầu. Mặc dù năng suất lúa ở những vùng có tưới đã tăng gấp 2 đến 3 lần so với 30 năm trước đây, nhưng ở vùng canh tác nhờ nước trời năng suất tăng lên ở mức rất nhỏ. Thí nghiệm được tiến hành đánh giá 26 mẫu giống lúa từ các nguồn: nhập nội, lúa địa phương và lai tạo trong nước vào 3 giai đoạn mẫn cảm với hạn của cây lúa gồm: giai đoạn đẻ nhánh sau cấy 28 ngày (GĐ1), giai đoạn phân hoá đòng trước trỗ 15 ngày (GĐ2) và giai đoạn sau trỗ 7 ngày (GĐ3). Kết quả, trong từng giai đoạn, đã xác định được các mẫu có khả năng chịu hạn tốt: Giai đoạn đẻ nhánh có H2, H8, H13, H14, H22, H27, H32, H41, H42, H43, H45 và H52; Giai đoạn làm đòng có H8, H14, H16, H27, H41, H43, H45; Giai đoạn trỗ-chín có H8, H27, H41, H43, H52 cho khả năng chịu hạn ở tất cả các chỉ tiêu theo dõi. Kết hợp với chỉ tiêu năng suất và một số chỉ tiêu cơ bản khác, bước đầu chúng tôi chọn được 7 mẫu giống H8, H12, H14, H20, H27, H42 và H45 có khả năng chịu hạn và tiềm năng năng suất tốt phục vụ cho công tác chọn giống chịu hạn.

Thí nghiệm được tiến hành trong vụ xuân năm 2011 trong điều kiện nhà kính tại Trường Đại học nông nghiệp Hà Nội nhằm đánh giá ảnh hưởng của hạn tới đặc tính quang hợp và chất khô tích lũy trong giai đoạn phát triển thân lá của một số giống cao lương (Sorghum bicolor (L.) Moench). Hạn ở mức -60 kPa làm giảm rõ rệt cường độ quang hợp, hàm lượng diệp lục trong lá và hoạt động của hệ quang hóa II đồng thời làm giảm diện tích lá và khối lượng chất khô tích lũy ở tất cả các giống cao lương. Cường độ quang hợp của các giống cao lương có tương quan thuận và chặt với độ nhạy khí khổng và cường độ thoát hơi nước. Mối tương quan này chặt hơn ở công thức xử lý hạn so với công thức đối chứng. Trong điều kiện hạn, cường độ quang hợp của giống số 10 (CL88) bị giảm mạnh nhất nhưng sau khi tưới nước trở lại, đây là giống có khả năng phục hồi tốt nhất về đặc tính này. Giống số 5 (CL09) có khả năng phục hồi tốt nhất về khối lượng chất khô tích lũy, hàm lượng diệp lục và chỉ số Fv/Fm sau khi tưới nước phục hồi.

Nghiên cứu được tiến hành tại Trung tâm Giống lợn chất lượng cao - Trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội từ tháng 8 năm 2012 đến tháng 4 năm 2013 nhằm đánh giá ảnh hưởng của kiểu gen halothane (CC và CT), tính biệt (đực không thiến và cái) đến năng suất thân thịt và chất lượng thịt lợn Piétrain kháng stress. Đo độ dày mỡ lưng, độ dày cơ thăn và ước tính tỷ lệ nạc lúc 7,5 tháng tuổi được tiến hành trên 83 lợn (31 cái và 52 đực không thiến). Đánh giá năng suất thân thịt được tiến hành trên 43 lợn (28 cái và 15 đực không thiến). Chất lượng thịt được đánh giá trên 35 mẫu cơ thăn (19 cái và 16 đực không thiến). Phân tích thành phần hóa học thịt được tiến hành trên 24 mẫu cơ thăn (14 cái và 10 đực không thiến). Lợn cái có khối lượng giết mổ (88,75 kg), khối lượng thịt xẻ (58,40 kg), diện tích cơ thăn (57,54 cm²), độ dày mỡ lưng (9,26 mm) và độ dày cơ thăn (58,01 mm) cao hơn lợn đực (81,29 kg, 52,77 kg, 51,04 cm², 8,01 mm và 52,76 mm). Tỷ lệ móc hàm, tỷ lệ thịt xẻ và dài thân thịt của lợn cái không có sự sai khác so với lợn đực (P>0,05). Giá trị pH cơ thăn tại thời điểm 24 giờ có sự sai khác (P<0,001) giữa lợn cái (5,34) và lợn đực (5,50). Lợn cái có tỷ lệ lipit tổng số cao hơn lợn đực (P<0,01). Kiểu gen halothane không ảnh hưởng đến các chỉ tiêu về năng suất thân thịt, chất lượng và thành phần dinh dưỡng thịt (P>0,05). Lợn Piétrain kháng stress có tỷ lệ móc hàm đạt khá cao và thịt đạt tiêu chuẩn chất lượng tốt. Có thể chọn những cá thể mang kiểu gen CC và CT để làm giống mà không ảnh hưởng đến các chỉ tiêu về năng suất thân thịt, chất lượng thịt.

Tỉnh Đắk Nông mới được thành lập từ năm 2004 đến nay. Việc thay đổi sử dụng đất theo xu hướng đất sản xuất nông nghiệp (SXNN) tăng và đất lâm nghiệp có rừng (gọi chung là đất lâm nghiệp) giảm đã diễn ra mạnh mẽ trong thời gian từ năm 2000 đến nay. Qua nghiên cứu cho thấy tổng diện tích đất lâm nghiệp mất đi giai đoạn này là 131.725 ha (chiếm 20% tổng diện tích tự nhiên toàn tỉnh) và đây là con số đáng báo động do vị trí địa lý đặc thù nên mất rừng ở Đắk Nông sẽ ảnh hưởng tới môi trường sinh thái không những trong tỉnh mà còn ảnh hưởng tới những vùng lân cận ở miền Trung và Đông Nam Bộ. Với phương pháp điều tra số liệu thông qua phỏng vấn nông hộ và làm việc với các sở, ngành và các phòng ban chuyên môn các huyện trong tỉnh cũng như tham vấn các nhà khoa học đã tìm hiểu được nguyên nhân chính của quá trình thay đổi sử dụng đất này, từ đó đã đề xuất những nhóm giải pháp như về chính sách, về quản lý sử dụng đất, về đào tạo và tuyên truyền nhằm dần đưa việc quản lý tài nguyên đất đai đi vào ổn định trên địa bàn tỉnh Đắk Nông.

Hồ sơ người học là tất cả những thông tin hệ thống nắm giữ về người học. Dựa trên hồ sơ người học, môi trường học tập thông minh (ILE) có thể thay đổi tương tác giáo dục cho phù hợp với những nhu cầu đặc biệt của cá nhân người học.Hồ sơ người học cũng cung cấp những gợi ý, hỗ trợ cho giáo viên và các hệ thống đánh giá. Do đó, hồ sơ người học đã trở thành một lĩnh vực được quan tâm nhiều trong các nghiên cứu về e-learrning. Những vấn đề chính trong nghiên cứu về hồ sơ người học là làm thế nào để chọn được một mô hình hồ sơ người học tốt (hay những thông tin gì của người học nên được lưu trữ) và đâu là một biểu diễn tốt của hồ sơ người học cho một người dùng cụ thể trong một hoàn cảnh cụ thể. Trong bài báo này, trước hếtkhảo sát các hệ thống e-learning và các bài báo liên quan để từ đó tìm ra một góc nhìn tốt cho phép xác định những thông tin cần thiết trong một hồ sơ người học. Sau đó, chúng tôi đề xuất một mô hình hồ sơ người học dựa trên góc nhìn đó và cách lưu trữ những thông tin của hồ sơ người học.

Cặn khử mùi, phụ phẩm của quá trình tinh chế dầu đậu tương, chứa chủ yếu nhóm hợp chất: axit béo, phytosterol và tocopherol (vitamin E) được xem là nguồn nguyên liệu hữu dụng cho việc thu nhận vitamin E tự nhiên. Đầu tiên, cặn khử mùi được xử lý để loại nước, cặn vô cơ và các hợp chất dễ bay hơi. Tiếp đó, tách hỗn hợp axit béo bằng cách tiến hành etyl este hóa các axit béo trong cặn khử mùi với H2SO4 đậm đặc (0,6%), tỉ lệ etanol/axit béo: 20/1 (mol/mol) ở 700C trong 80 phút, rồi tách etyl este của các axit béo nhờ chưng cất phân đoạn chân không ở áp suất 4-5 mbar và nhiệt độ đỉnh: 198 - 2250C. Phần hỗn hợp còn lại trong bình cất được đem tách phytosterol bằng phương pháp kết tinh với dung môi etanol ở nhiệt độ 50C, thu được vitamin E thô. Quá trình tinh chế vitamin E được bắt đầu bằng trích ly với etanol (tỷ lệ etanol/ VTM E thô lần 1: 2/1 và lần 2: 1/1), rồi tiến hành kết tinh lạnh ở nhiệt độ - 150C để loại phytosterol còn sót lại và các tạp chất khác. Cuối cùng là giai đoạn tách vitamin E có độ tinh khiết cao trên cột silica gel (0,063 – 0,200 m) với hệ dung môi rửa giải là n-hexan : etanol: 9:1, thu được sản phẩm vitamin E có độ tinh khiết đạt 90,8%.

Protein and lipid recovery from yellowfin tuna heads by enzymatic hydrolysis was studied. Hydrolysis of tuna head was carried out using 0.5% Protamex at 45°C without pH control for 120 minutes with a water/material ratio of 1:1 (ml/g). Nitrogen recovery, amino acid composition of protein hydrolysate, lipid recovery and fatty acid composition of fish oil obtained from hydrolysis of tuna heads were determined. Results showed that after 120 minutes of hydrolysis, the nitrogen and lipid recoveries were 70.3% and 65.4% respectively. Protein hydrolysate from yellowfin tuna heads had of 80% protein, 1.3% lipid and 7.9% ash. Protein hydrolysate had high content of essential amino acids (33.67%). The fish oil obtained from hydrolysis of tuna heads was rich in omega-3 fatty acids (18.99%), especially docosahexaenoic acid (DHA) and eicosapentaenoic acid (EPA). The content of omega-6 fatty acids was 4.37%. Fatty acids with high contents in tuna head oil were palmitic acid (29.75%), oleic acid (16.76%) and docosahexaenoic acid (14.56%).

Chỉ tiêu kéo bám của bộ phận di động xích là chỉ tiêu quan trọng nhất đánh giá khả năng kinh tế kỹ thuật của máy kéo cũng như dùng để phân tích tính hoàn thiện về mặt kết cấu của máy kéo trong thiết kế chế tạo. Nghiên cứu tính chất kéo bám của bộ phận di động xích trên cơ sở lý thuyết quan hệ xích đất không cho ta các kết quả tin cậy vì quá trình tương tác giữa bộ phận di động xích và đất là vô cùng phức tạp, kết quả nghiên cứu lý thuyết chỉ cho ta giá trị định tính. Để có giá trị định lượng cần nghiên cứu thực nghiệm. Bài báo này giới thiệu phương pháp nghiên cứu thực nghiệm xác định các chỉ tiêu kéo bám của bộ phận di động xích trên nền đất nông nghiệp.

Mục đích của nghiên cứu này là nhằm chỉ ra thực trạng phát triển làng nghề trong quá trình xây dựng nông thôn mới ở Bắc Ninh, tìm ra các yếu tổ ảnh hưởng và từ đó đưa ra giải pháp nhằm phát triển làng nghề gắn với quá trình xây dựng nông thôn mới. Phương pháp phân tích thống kê mô tả và so sánh được sử dụng chủ yếu trong quá trình nghiên cứu với 4 làng nghề là điểm nghiên cứu. Kết quả nghiên cứu cho thấy loại hình hộ sản xuất chiếm số lượng nhiều nhất trong các loại hình, việc tiêu thụ sản phẩm còn hạn chế do sản xuất thủ công. Các yếu tố chính ảnh hưởng đến phát triển làng nghề tại Bắc Ninh là chủ trương chính sách của nhà nước còn chưa đồng bộ, nhân lực qua đào tạo quá ít 6,45%., thiếu vốn, thiếu thông tin thị trường và công nghệ sản xuất còn nhiều hạn chế. Một số giải pháp chính nghiên cứu đưa ra có liên quan đến tổ chức quản lý và quy hoạch, hỗ trợ đào tạo nhân lực, phát triển thị trường tiêu thụ, phát triển nguồn nguyên vật liệu, phát triển nguồn vốn và chính sách cho vay, hỗ trợ ứng dụng tiến bộ khoa học, công nghệ vào sản xuất.

Tuy mang lại lợi ích kinh tế- xã hộinhất định, hoạt động làng nghề chế biến nông sản gây ra nhiều ảnh hưởng bất lợi về môi trường, gây thiệt hại kinh tế cho sản xuất và sinh hoạt của nông dân. Kết quả đánh giá cho thấy thiệt hại kinh tế do chất thải phát sinh ở các làng nghề biến động từ 2,9đến 5,6 tỷ đồng/năm;các làng nghề chế biến tinh bột sắn, dong riềng gây thiệt hại kinh tế lớn hơn các làng nghề chế biến nông sản khác. Thiệt hại kinh tế về y tế và thay đổi sản lượng nông nghiệp chiếm 57,53% và 24,58% tổng thiệt hại kinh tế ở làng nghề. Để giảm thiểu thiệt hại kinh tế, nhà nước cần hỗ trợ làng nghề quy hoạch lại hệ thống kênh mương thu gom nước thải, hệ thống hồ chứa và công nghệ xử lý chất thải; ban hành và thực hiện các quy chuẩn đặc thù cho làng nghề; tăng cường quản lý môi trường, chế tài xử lý vi phạm; đổi mới công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức và thúc đẩy cơ chế chia sẻ lợi ích kinh tế và trách nhiệm môi trường giữa các hộ làm nghề với cộng đồng để đảm bảo xuất bền vững ở các làng nghề chế biến nông sản vùng đồng bằng sông Hồng.

Mục đích của nghiên cứu này là nhằm tìm hiểu thực trạng, từ đó đề xuất một số giải pháp nhằm tăng cường mối quan hệ liên kết trong sản xuất dứa nguyên liệu của các hộ dân với Công ty cổ phần thực phẩm xuất khẩu Đồng Giao. Kết quả nghiên cứu cho thấy Công ty và hộ dân liên kết sản xuất dứa nguyên liệu thông qua hợp đồng được ký kết hàng năm trong đó xác định rõ sản lượng giao khoán, giá bán sản phẩm trong từng vụ, diện tích dứa cần trồng mới. Mặc dù sản lượng thu mua dứa nguyên liệu của công ty trong năm 2012 vượt 2% so với sản lượng giao khoán nhưng tình trạng hộ không hoàn thành hợp đồng giao khoán vẫn chiếm khoảng 6,6%. Nghiên cứu cũng đề xuất một số giải pháp nhằm tăng cường mối quan hệ liên kết giữa các hộ dân và Công ty trong thời gian tới. Các giải pháp này bao gồm tăng cường tuyên truyền nâng cao nhận thức của hộ dân về lợi ích và trách nhiệm thực hiện hợp đồng, tăng cường hỗ trợ vật tư cho hộ dân, điều chỉnh một số điều khoản về giá cả trong hợp đồng, và đảm bảo thanh toán cho hộ dân đúng thời hạn.

Cung cấp thông tin chi phí chất lượng giúp cho nhà quản lý ra quyết định tốt hơn trong môi trường kinh doanh mà mức độ cạnh tranh ngày càng khốc liệt luôn là mối quan tâm hàng đầu trong công tác quản trị doanh nghiệp. Bài viết này tập trung nghiên cứu vận dụng phương pháp phân bổ chi phí sản xuất chung có thể đảm bảo sự hài hòa trên cơ sở kết hợp tính hợp lý (đơn giản, tiết kiệm) với tính khoa học (thông tin chi phí chính xác). Thông qua phân tích những ưu điểm và hạn chế của các mô hình phân bổ chi phí sản xuất chung, phương pháp phân bổ chi phí sản xuất chung dựa trên sự liên quan của chúng tới đối tượng chịu chi phí coi là một giải pháp đáng để các nhà quản trị doanh nghiệp cân nhắc. Kết quả phân tích từ nghiên cứu trường hợp tại Công ty TNHH Hoa San cho thấy áp dụng phân bổ chi phí sản xuất chung dựa trên sự liên quan của chúng tới đối tượng chịu chi phí cung cấp thông tin chi phí chính xác hơn cho từng loại sản phẩm song vẫn đảm bảo được tính “hợp lý”.

Foreign direct investment (FDI) has become more important for the development process of Vietnam. Over the two decades since the start of renovation policy in 1986, the country has attracted a large amount of FDI capital reaching up to USD 229,913.7 million. This study employedgravity model and the Hausman-Taylor estimator to investigate whether or not the index of countries’ similarity in size induces FDI inflows into Vietnam in the period from 1995 to 2011. This concern hasnot been mentioned on the case of Vietnamelsewhere. The empirical results indicatedthat the index strongly promotes FDI inflows into Vietnam. In other words, Vietnam tends to receive more FDI capital from counterparts that are “similar in terms of endowments and technology levels”. The main finding presented in this research supports the New Theory of FDI in selected emerging economies.