Tập 18 Số 7 (2020)

Kể từ khi được phát hiện vào năm 2009, đến nay, PEDV lưu hành ở cả 3 miền Bắc, Trung và Nam và gây ra những thiệt hại không nhỏ cho ngành chăn nuôi ở Việt Nam. Để góp phần hạn chế thiệt hại do bệnh gây ra, việc chế tạo và sử dụng vacxin phù hợp chủng là cần thiết. Nhằm cung cấp thêm thông tin về đặc tính sinh học của PEDV gây bệnh ở Việt Nam, nghiên cứu này đã phân tích đặc tính sinh học phân tử gen mã hóa tiểu phần S1 của một chủng PEDV phân lập ở Hưng Yên năm 2017. Kết quả nghiên cứu cho biết chủng phân lập PEDV_HY2017 thuộc genogroup G2 của PEDV và có mức tương đồng với các chủng PEDV của Việt Nam là 90-91% (genogroup G1) 95,7-98,2% (genogroup G2). Chủng PEDV_HY2017 mang 2 vùng đột biến thêm - xóa ở đoạn gen mã hóa tiểu phần protein S1 và giống với các chủng PEDV genogroup G2 của Việt Nam.

Nghiên cứu được thực hiện nhằm thiết lập phản ứng trung hòa sử dụng chủng virus thực địa để làm công cụ đánh giá khả năng bảo hộ của vacxin chống lại các chủng PEDV gây bệnh lưu hành tại Việt Nam. Bằng cách lựa chọn môi trường DMEM không chứa huyết thanh bào thai bê (FBS), không chứa trypsin để pha mẫu phản ứng, pha hỗn dịch virus, lựa chọn môi trường duy trì chứa 8µg trypsin/ml đã tối ưu được quy trình trung hòa virus, tối ưu cách đánh giá kháng thể trung hòa bằng phương pháp nhuộm hóa miễn dịch trên tế bào một lớp, kết quả thí nghiệm cho thấy phản ứng trung hòa virus thực địa có độ nhạy 87,46% và độ đặc hiệu 98,18% khi so sánh với phản ứng ELISA phát hiện kháng thể đặc hiệu lớp IgG. Ứng dụng phản ứng trung hòa phát hiện biến động kháng thể trung hòa PEDV ở mẫu sữa đầu và huyết thanh của lợn nái và lợn con theo mẹ.

Nghiên cứu này được tiến hành trên 40 lợn mắc bệnh Dịch tả lợn châu Phi (African Swine Fever - ASF) tại các ổ dịch bùng phát tại tỉnh Hưng Yên và Thái Bình trong tháng 2/2019. Tất cả lợn trong nghiên cứu cho kết quả dương tính với virus ASF bằng phương pháp xét nghiệm PCR. Các phương pháp điều tra, mổ khám và làm tiêu bản vi thể đã được sử dụng để xác định triệu chứng lâm sàng, bệnh tích đại thể và vi thể chủ yếu của lợn mắc bệnh. Kết quả nghiên cứu cho thấy, lợn mắc bệnh có triệu chứng lâm sàng chủ yếu gồm sốt cao, bỏ ăn, nôn ói, xuất huyết thành nốt trên da, máu khó đông, chảy máu mũi và hậu môn; xuất huyết nặng ở các tổ chức khác nhau (hệ thống hạch lympho, tim, thận, dạ dày, ruột, túi mật, bóng đái...). Lách phì đại, hạch dạ dày - gan, hạch thận xuất huyết tím đen là các bệnh tích quan sát được trên hầu hết các ca bệnh. Bệnh tích vi thể đặc trưng bởi giảm lympho bào, teo các nang lympho ở hệ thống miễn dịch, sung huyết, xuất huyết và hoại tử ở các cơ quan nội tạng. Kết quả nghiên cứu cho thấy những ca bệnh này thuộc thể cấp tính và quá cấp tính, gây bởi chủng virus có độc lực cao.

Porcine Parvovirus (PPV1) là một trong những nguyên nhân chính gây rối loạn sinh sản ở lợn nái và là một yếu tố kích hoạt trong cơ chế sinh bệnh của Porcine circovirus type 2. Ở Việt Nam, sự hiện diện và vai trò gây rối loạn sinh sản của PPV1 đã được chứng minh, nhưng vẫn còn ít công bố về PPV1. Nghiên cứu này đã tìm hiểu sự có mặt của PPV1 ở nhóm lợn giai đoạn nuôi thịt tại Hà Nội và vùng phụ cận bằng phản ứng huyết thanh học, PCR và phân tích trình tự gen. Kết quả cho thấy 88,2% (60/68) mẫu huyết thanh có kháng thể kháng PPV1, với 18/60 mẫu có kháng thể ở mức cao (HI >1/512). Hiện tượng virus huyết khá phổ biến khi phát hiện được ở 10/18 mẫu, với đặc điểm không phụ thuộc vào hàm lượng kháng thể kháng PPV1. Kết quả giải mã một phần gen NS1 cho biết 10 chủng PPV1 của Việt Nam thuộc nhóm di truyền 1. Cùng với các nghiên cứu khác, kết quả này cho thấy sự lưu hành của PPV1 ở lợn nuôi tại Việt Nam.

Nghiên cứu này được thực hiện nhằm đánh giá tỷ lệ thành thục của trứng lợn nuôi trong các điều kiện môi trường khác nhau để lựa chọn môi trường nuôi trứng hiệu quả, tiết kiệm, phù hợp điều kiện Việt Nam. Tế bào trứng lợn được nuôi trong môi trường porcine oocyte maturation (POM) hoặc môi trường tissue culture media 199 (TCM199), so sánh nguồn nước pha môi trường từ nước tinh khiết (Sigma) và nước khử ion sản xuất tại phòng thí nghiệm (MQW), so sánh hiệu quả bổ sung hormone trong quá trình nuôi trứng. Kết quả cho thấytỷ lệ thành thục của trứng lợn nuôi trưởng thành trong môi trường POM (73,45± 2,61%) cao hơn đáng kể so với tỷ lệ thành thục của trứng lợn nuôi trong môi trường TCM199 (58,84± 2,49). Không có sự khác biệt đáng kể về tỷ lệ thành thục của trứng lợn nuôi trong môi trường POM pha từ nước Sigma (87,16± 4,74%) hay nước khử ion (83,20± 6,93%). Bổ sung hormone trong 22 giờ đầu của quá trình IVM cho tỷ lệ thành thục cao hơn đáng kể so với bổ sung hormone trong suốt quá trình nuôi trứng (90,88± 2,33% và 84,93± 2,78%). Như vậy, sử dụng nước khử ion để pha môi trường POM nuôi trứng lợn in vitrovà bổ sung hormone trong 22 giờ đầu nuôi cấy có hiệu quả cao trong nâng cao tỷ lệ thành thục nhân cũng như tiết kiệm chi phí nghiên cứu.

Mụcđích của nghiên cứu nhằm đánh giá khả năng gây bệnh trên lợn củachủng virus dịch tả lợn châu Phi VNUA - ASFV - L01 phân lập được từ ổ dịch tại tỉnh Hà Namtrong năm2019. Tiến hành gây nhiễm cho lợn thí nghiệm bằng đường tiêm bắp gốc tai với liều virus 104HAD50.Lợn thí nghiệm biểu hiện sốt cao sau 48 giờ gây nhiễm, suy hô hấp và xuất huyết ngoài da sau 5-6 ngày gây nhiễm. Tất cả lợn thí nghiệm đượcgây nhiễm đã chết trong vòng 7-9 ngày sau gây nhiễm với những triệuchứng lâm sàng điển hình như sốtcao (41-42°C), tiêu chảy, nôn mửa, kém ăn, phản xạ kém, suy hô hấp,xuất huyết ởda, biểu hiện thần kinh, hôn mê; bệnh tích đại thể được quan sát thấy khi mổ khám là xuất huyết điển hình ởcác mô, xuất huyết tại các hạch lympho,thận, lách,màng não, cơ timvà lách sưng thấm dịch, gan vàtúi mật sưng. Kếtquả phântích virus huyết bằng phương pháp realtime PCR cho thấy vào ngày thứ 2 sau gây nhiễm bắt đầu có sự xuất hiện virus DTLCP trong máu, và virus nhân lên mạnh trong máu từ ngày 3-6 sau gây nhiễm. Kết quả nghiên cứu bước đầu này khẳng định chủng virus VNUA - ASFV - L01 có độc lực cao đốivới lợn.

Avian metapneumovirus(aMPV)là một trong những nguyên nhân gây hội chứng sưng phù đầu ở gà. Mục tiêu của nghiên cứu này nhằm khẳng địnhsự có mặt của aMPV tại một số tỉnh miền Bắc Việt Nam.Bằng kỹthuật ELISA và RT-PCR đã phát hiện được kháng thể kháng aMPV vàvirus trong đàn gà. Kết quả kiểm tra 85gà từ 5-12tuần tuổi chưa tiêm phòng vacxin aMPV cho thấy có lưu hành kháng thể aMPVcao(25,88%). Kết quả RT-PCR chỉ phát hiện 3/85mẫu dương tính với aMPV (3,53%).Các kết quả tìm hiểu về triệu chứng và bệnh tích cho thấy gà nhiễm aMPV có biểu hiện tập trung ở đường hô hấp trên. Biểu hiện sưng phù xung quanh mắt là thường gặp nhất. Kết quả của nghiên cứu là cơ sở cho công tác chẩn đoán bệnh, khuyến cáo người chăn nuôi sử dụng vacxin phòng bệnh phù hợp để hạn chế thiệt hại kinh tế do aMPV.

Nghiên cứu được thực hiện nhằm cung cấp thông tin về các triệu chứng lâm sàng, đặc điểm bệnh lý đại thể và vi thể trên tử cung của 6 thỏ cảnh tại Hà Nội. Các thỏ cảnh trong nghiên cứu được xác định triệu chứng, bệnh tích đại thể và đánh giá tổn thương vi thể thông qua phương pháp chẩn đoán lâm sàng và phương pháp mô bệnh học. Các dấu hiệu lâm sàng thường không đặc trưng, tập trung ở đường tiết niệu-sinh dục như tiết dịch lẫn máu, sưng to bất thường. Tổn thương được phát hiện trong quá trình triệt sản (4/6 con) và sờ nắn quá trình khám lâm sàng (2/6 con). Kết quả chẩn đoán bệnh lý vi thể xác định các biến đổi thường gặp là ung thư biểu mô nội mạc tử cung (3/6 con), tăng sinh nội mạc (2/6 con), u xơ và tăng sinh nội mạc tử cung (1/6 con). Do đó, thỏ nuôi làm cảnh nên được khám sức khoẻ định kỳ và triệt sản sớm nếu không có mục đích sinh sản để giảm nguy cơ mắc các vấn đề về tử cung.

Mục đích của nghiên cứu này nhằm xác định hiệu quả của phương pháp gây động dục kết hợp cố định thời gian thụ tinh nhân tạo trên bò sữa. Nghiên cứu được thực hiện trên 51 bò sữa bao gồm 17 bò tơ trên 16 tháng tuổi chưa động dục và 34 bò chậm rụng trứng phối nhiều lần không có chửa, trong thời gian từ tháng 7 đến tháng 12/2019 tại Vĩnh Phúc. Sử dụng các hormone kết hợp đặt vòng tẩm progesterone để gây động dục chủ động và thụ tinh nhân tạo sau khi kết thúc điều trị 14-18 giờ. Bò được khám thai từ ngày 60 sau khi thụ tinh nhân tạo. Kết quả cho thấy,51 bò gây động dục đã được thụ tinh nhân tạo, tỷ lệ thụ tinh đạt 100%, tỷ lệ bò có chửa đạt 37,25% (19/51 bò). Đối với những bò không có chửa, tỷ lệ bò xuất hiện động dục trở lại là 96,87% (31/32 bò). Như vậy, phương pháp sử dụng hormone gây động dục kết hợp với cố định thời gian thụ tinh nhân tạo mặc dù không mang lại tỷ lệ có chửa cao ở lần thụ tinh nhân tạo đầu tiên nhưng đã giúp bò trở lạichu kỳ sinh lý động dục bình thường.