Tập 13 Số 3 (2015)

Thí nghiệm được tiến hành từ tháng 6 đến 12 năm 2013tại Học viện Nông nghiệp Việt Nam nhằm đánh giá ảnh hưởng của các mứcđạm bón khác nhau (0kgN/ha, 120kgN/ha, 180kgN/havà 240kgN/havới cùng nền phân bón 120kgP2O5/ha và 120kg K2O/ha) đến sinh trưởng, năng suất chất xanh và chất lượng dinh dưỡng của 2 giống cao lương thụ phấn tự do (OPV21 và OPV88). Các chỉ tiêu nông học, năng suất chất xanh và chỉ tiêu về thành phần dinh dưỡng được xác định sau ba lần thu cắt bao gồm: lần cắt 1 (90 ngày sau gieo), lần cắt 2 (45 ngày sau lần cắt 1), lần cắt 3 (45 ngày sau lần cắt 2). Kết quả thí nghiệm cho thấy, khi tăng lượng đạm bón từ 120 kgN/ha lên 180 kgN/ha ở lần thu cắt thứ nhất, năng suất chất xanh và các chỉ tiêu liên quannhư giá trị SPAD (một chỉ tiêu tương quan thuận với hàm lượng diệp lục ở trong lá), chỉ số diện tích lá và tốc độ tích lũy chất khô không tăng ở mức ý nghĩa (p≤0,05). Ngoại trừ HCN, các chỉ tiêu liên quan đến giá trị dinh dưỡng của cây như chất khô, khoáng tổng số, protein thô và lipit đều tăng hàm lượng. Ở lần cắt hai, năng suất chất xanh của giống OPV21 tăng lên ở mức ý nghĩa (p ≤0,05), từ 31,5 tấn/ha (ở công thức 180 kgN/ha) lên 38,1 tấn/ha (ở công thức 240kgN/ha). Bên cạnh đó, hàm lượng HCN cũng tăng mạnh(từ 19,8 mg/kg chất tươi ở mức đạm bón 180 kgN/ha đến 24,5 mg/kg chất tươi ở mức đạm bón 240kgN/ha). Năng suất chất xanh và hàm lượng HCN của giống OPV88 cũng có chiều hướng tương tự như giống OPV21. Như vậy, ở lứa cắt thứ nhất nên bón với mức đạm 120kgN/ha,còn ở các lứa cắt sau có thể tăng lượng bón tương ứng với tổng các thời kỳ là 180kgN/ha đến 240kgN/ha.

Kết quả đánh giá các tổ hợp lúa lai ba dòng nhập nội từ Trung Quốc trong vụ xuân 2012 đã chọn lọc được 04 tổ hợp lai có thời gian sinh trưởng 140-147 ngày, kiểu đẹp, khả năng đẻ nhánh cao, năng suất khá, chất lượng tốt và nhiễm nhẹ sâu bệnh. Qua đánh giá đặc điểm nông sinh học, các yếu tố cấu thành năng suất, năng suất thực thu và chất lượng đã chọn được 4 tổ hợp lai để tiến hành thí nghiệm so sánh giống trong vụ mùa 2012. Kết quả đánh giá trong vụ mùa đã chọn được tổ hợp 33F1 (Vĩnh ưu 366) có các đặc điểm tốt như: thời gian sinh trưởng ngắn (115 ngày), năng suất cao 6,8 tấn/ha, tỷ lệ gạo xát và tỷ lệ gạo nguyên cao, cơm mềm, độ dính vừa phải, cơm trắng, ngon.

Theaim of our study was to investigate interactiveeffects of maize-soybean intercropping and hand weeding on the growth of weeds. The field experiments were laid out in asplit-plot design with three replications. The main plots werethree weedingregimes: No-weeding (NW), hand-weeding once at 3-4 leaf stage of maize (HW1) andhand-weeding twice at 3-4 leaf and 8-9 leaf stages of maize(HW2). The sub-plots weredifferent intercropping patterns: Mo (sole maize), M1 (maize + 1 soybean row in the inter-row of maize), M2 (maize + soybean grown in the same row with maize) in spring-summer season.In winter season, M2 was replaced byM3 (maize + 2 soybeanrowsintheinter-row of maize). Weed density and biomass were determined within three random quadrats (0.25 m2) per plot at three growing stages of maize: 3-4 leaf stage (S1), 8-9 leaf stage (S2) and 13-14 leaf stage (S3).The results showed that the intercropping and hand weeding sharplysuppressed weed growth. In the experiments, goosegrass (Eleusineindica)was the most prevalent weedwith ahigher density and a dry matter; however,its growth wasstrongly reduced by maize-soybean intercropping and hand weeding.Double hand-weedingsignificantlyreducedweed density and biomass compared with singlehand weeding. Even though intercropping positively suppressed weed growth, the study confirmed the importance of hand weeding in weed control efficiency. Our results suggested thatundercultivation condition without herbicide usage,maize-soybean intercroppingshould be combinedwith 2hand-weeding.

Kết quả thí nghiệm so sánh các tổ hợp lúa lai hai dòng trong vụ xuân và mùanăm 2014 tại Học viện Nông nghiệp Việt Nam, Gia Lâm, Hà Nội cho thấy: Thời gian sinh trưởng của các tổ hợp lai dài123-132 ngày trong vụ xuânvà 98-105 ngày trong vụ mùa. Chiều cao cây trung bình 108,6-122,2cm, lúa bị sâu bệnh gây hại ở mức độ nhẹ. Năng suất thực thu đạt 5,9-7,7 tấn/ha trong vụ xuânvà 5,4-6,7 tấn/ha trong vụ mùa. Tỷ lệ gạo xát từ 64,0-72,0%, chiều dài hạt gạo từ 6,7-7,4mm (thuộc dạng thon dài). Từ kết quả đánh giá năng suất và chất lượng đã chọn được 2 tổ hợp lúa lai có triển vọng là E15S/R29 và E13S/R2 để phát triển sản xuất.

Trong nghiên cứu này, ảnh hưởng của một số yếu tố lên quá trình sinh trưởng và phát triển của cây lan Gấm (Anoectochilus setaceus Blume)nuôi cấy in vitrođã được khảo sát nhằm tìm ra phương pháp thích hợp để nhân giống loài cây này phục vụ cho nghiên cứu và sản xuất. Sau 2 tháng nuôi cấy, kết quả cho thấy, trên môi trường SH có bổ sung 1,0 mg/l BA có sự khác biệt đáng kể về chiều cao chồi, khối lượng tươi và khối lượng khô (6,70cm; 1,41g và 0,1751g; tương ứng), đặc biệt số đốt (6,33 đốt/mẫu) đạt cao nhất so với các nghiệm thức khác. Sau đó, các đốt thân tiếp tục được nuôi cấy trên môi trường bổ sung 1,0 mg/l BA kết hợp αNAA ở các nồng độ khác nhau nhằm tìm ra môi trường thích hợp cho quá trình sinh trưởng và phát triển của chồi cây lan Gấm. Sau 2 tháng nuôi cấy, trên môi trường có bổ sung 1,0 mg/l BA kết hợp 1,0 mg/l αNAA các chồi có sự sinh trưởng và phát triển tốt (chiều cao chồi: 9,03cm; số đốt: 9,33 đốt/mẫu; khối lượng tươi: 2,63g và khối lượng khô: 0,2187g), hệ rễ phát triển mạnh (số rễ: 7,33 rễ/mẫu; chiều dài rễ: 1,36cm). Tuy nhiên, mẫu bị nâu hóa do lượng phenol trong mẫu tiết ra nhiều. Để tối ưu hóa môi trường, các điều kiện nuôi cấy: lỏng tĩnh, lỏng lắc, agar, bông gòn đã được khảo sát. Kết quả cho thấy, các chồi trên môi trường lỏng có bông gòn sinh trưởng tốt,to khỏe, hệ rễ phát triển mạnh và đặc biệt không còn hiện tượng nâu hóa.

The thermosensitive genic male sterile rice line, TGMS 103S, ispopularly used in the rice hybrid seed production in North Viet Nam. It iswell known as the mother line of nationalhybrid rice varieties, such as Vietlai 20 and Vietlai 24. Genes controlling sterility of the TGMS 103S were not determined. The objective of this study was to identify genes controlling f sterility of TGMS 103S by using DNA markers. Phenotypic and genetic analyses wereconducted by using F1and F2population derived from TGMS103S and R20. Linkage groups and the order of markers were determined using MAPMAKER//EXP 3.0.The phenotypic and SSR data were combined for linkage analysis using the MAPMAKER program and a linkage map of specific chromosome region surrounding the tgmsgene was constructed.The result showed that tms-103Sof TGMS 103S was located on chromosome 2 with flanking SSR markers of RM3294, RM6378, RM7575and RM71. These markers couldbe usedfor marker-assisted selection/marker-assisted backcrossing to transfertms-103Sfor developing female parent in two line hybrid rice breeding.

Một thí nghiệm được tiến hành nhằm đánh giá lượng thu nhận, tỷ lệ tiêu hóa và hiệu quả sử dụng một số loại thức ăn xanh giàu protein của thỏ New Zealand đang sinh trưởng. Tổng số 24 thỏ đực New Zealand 8 tuần tuổi (1,53± 0,13kg)được dùng trong hai đợt thí nghiệm, mỗi đợt 12 con chia đều vào các lô theo thiết kế ô vuông latin 4x4 tương ứng với 4 loại thức ăn (chè đại, rau muống, rau lang, thức ăn hỗn hợp) với 4 giai đoạn thí nghiệm (mỗi giai đoạn 14 ngày, trong đó có 7 ngày nuôi thích nghi, 7 ngày thu thập dữ liệu và thu mẫu). Kết quả cho thấy, các loại thức ăn xanh giàu protein được thu nhận với lượng (%khối lượng -%KL) tương đương nhau (5,66-5,87%KL) nhưng cao hơn so với thức ăn hỗn hợp (5,27%KL), đặc biệt là lá chè đại (5,87%). Lượng thu nhận ME (năng lượng trao đổi) và CP(protein thô)cao nhất tướng ứng với thức ăn hỗn hợp vàrau muống. Tỷ lệ tiêu hóa các chất dinh dưỡng cũng cao nhất ở lô ăn thức ăn hỗn hợp, tiếp đến là rau muống, chè đại và rau lang. Trong các loại thức ăn xanh giàu protein, chè đại là loại thức ăn cho tăng khối lượng (ADG) cao nhất và hiệu quả chuyển hóa thức ăn (FCR) tốt nhất (ADG đạt 23,5 g/ngày, FCR đạt 4,6 kg DM/kg KL tăng), rau muống và rau lang có hiệu quả tương đương nhau (ADG khoảng 20 g/ngày, FCR từ 5,1 -5,2kg DM/kg KL tăng).

Nghiên cứu này của chúng tôi nhằm tạo ra ngân hàng giống PCV2đang lưu hành ở đàn lợn nuôi tại Việt Nam.Đây là những nghiên cứu bước đầu, phục vụ cho những nghiên cứu kế tiếp về vacxin phòng bệnh còi cọc ở lợn sau cai sữa do PCV2 gây ra. Đã có 07 chủng PCV2 phân lập được sử dụng để lựa chọn làm giống gốc sản xuất vacxin. Kết quả kiểm tra độ thuần khiết của virus phân lập cho thấy 100% chủng phân lập không tạp nhiễm với virus CSFV, PRRSV, PPV, PEDV, TGEV, PRV, PAdV và Mycoplasma. Khi kiểm tra với PCV1, có 2 chủng bị tạp nhiễm không đủ điều kiện làm giống gốc. Hiệu giá qua các lần tiếp đời của 05 chủng virus đạt độ thuần khiết trong nghiên cứu này dao động từ 102,00TCID50/ 0,1ml đến 105,75TCID50/ 0,1ml, trong đó03 chủng PCV2 phân lập được có hiệu giá ≥105,00TCID50/ 0,1ml.

Nghiên cứu được tiến hành từ tháng 1 đến tháng 8 năm 2014 nhằm đánh giá ảnh hưởng của hàm lượng kim loại trong thức ăn, nguồn nước tầng đáy, bùn đến sự tích lũy bốn kim loại Cu, Pb, Zn, Cd trong cá chép nuôi tại ao cá thuộc Trung tâm Thực nghiệm Thủy sản -Học viện Nông nghiệp Việt Nam. Hàm lượng kim loại Cu, Zn, Pb, Cd trong mẫu bùn, thức ăn, nước và các bộ phận cá chép (cơ, gan, ruột, mang) được xác định bằng phương pháp quang phổ hấp thụ nguyên tử (AAS). Kết quả cho thấy trong tất cả các đối tượng mẫu hàm lượngkim loại Zn lớn nhất, tiếp theo là Cu, Pb và thấp nhất là Cd. Giá trị trung bình của Cu, Pb, Zn, Cd trong bùnthấp hơn giới hạn cho phép (QCVN 43:2012/BTNMT) và tiêu chuẩn PEL (1999), trong nước thấp hơn giới hạn cho phép theo QCVN 38:2011/BTNMT. Đối với cá, kim loại tập trung chủ yếu trong gan, ruột, mang và ít nhất trong cơ. Trong cả 3 đợt, nồng độ kim loại tập trung trong cơ, mang, ruột, gan lần lượt theo thứ tự Zn > Cu > Pb > Cd. Trong các bộ phận của cá,nồng độ Cu, Zn, Pb, Cd lớn nhất,tương ứngtrongcơlà1,32; 30,96; 0,09;0,01mg/kg;Gan: 2,36; 75,43; 0,08; 0,08 mg/kg; ruột:12,18; 137,33; 0,36; 0,03 mg/kgvàmanglà2,23; 140,92; 1,78; 0,09 mg/kg (tính theo khối lượng ướt). Hệ số tích lũy sinh học (BSAF)của 4 kim loại giữa bùnvà hệ số tích tụ sinh học (BCF) trong nướcđối với từng bộ phận của cá theo thứ tự Zn > Cu > Pb >Cd. Hệ số tích tụ sinh học giữa kim loại trong thức ăn với các bộ phận của cá ở mức tích tụ thấp (BCF< 250).

A feeding trial was carried out to determine effects of the contents of fiber and protein in feed intake on feed utilization and growth performance of exotic rabbits. A total of 30 growing New Zealand White rabbits at 1.5 months of age were randomly divided into 5 groups to be fed diets composed of paddy rice (2% live weight) and setaria grass (Setaria sphacelata) given ad libitum , which was replaced with with sweet potato vines (Ipomoea batatas) at 0, 25, 50, 75, or 100% to vary the levels of the fiber and protein in the diet. Results showed that increases in the level of replacement of fiber-rich setarria grass up to 75% with protein-rich sweet potato vines resulted in increased intakes of dietary dry matter and protein, improved digestibility and thus increased growth rate along with reduced feed conversion ratio (FCR). However, a too high level of sweet potato vines (100%) resulted in no further improvement in the growth rate. The ratio of setarria grass to sweet potato vines did not significantly affect compostion of the body and the carcass. It was suggested that a diet for growing New Zealand rabbits should ensure at least around 16% CP and 40% NDF in the dry mater intake.

Nghiên cứu được tiến hànhtại 22 trang trạichăn nuôi lợnhuyện Gia Lâm nhằmđánh giáchất lượng môi trường, phân tíchđặc điểm quy trình sản xuất,các nguồn thải phát sinh và đề xuất các biện pháp bảo vệ môi trường phù hợp.Kết quả nghiên cứu chỉ rõ các trang trại lợnđã áp dụng nhiều biện pháp xử lý chất thải. Tuy nhiên, chất thải vẫn không được xử lý triệt để, một lượng lớn bị thải bỏ trực tiếp ra ngoài môi trường.Nước mặt xung quanh các trang trại lợnbị ô nhiễm bởi TSS, COD, NH4+và PO43-. Nước ngầmbị ô nhiễm bởi NH4+.Qua đánh giá quy trình chăn nuôi lợn đã xác định được các dòng thải, nguyên nhân phát sinh dòng thải và đề xuất được một sốbiện pháp bảo vệ môi trường cho quy trình chăn nuôi lợn của huyện Gia Lâm.

Among natural hazards, landslides happen frequently and severely impact local people and environment in slope areas. The research objective wastodeterminelandslide susceptibility triggered by the various factors in the high slopearea. Analytic Hierarchy Process (AHP) and GIS methods were used to predict the landslide susceptibility in the wholeMai Chau district. Three categories of landslide susceptibility were defined as low, moderate and high susceptibility. The area of high susceptibility was evaluatedas a significant help for land users and decision makers in the research district to correct unsuitable land use types. The results will be verified by an investigation of actual landslide happened in the previous period of time to specify the accuracy of the prediction.

Bốn môi trường MT-1, MT-2, MT-3 và MT4 được sử dụng để nuôi trồng nấm Cordyceps militaris (nhộng trùng thảo), trong đó MT-4 là môi trường có năng suất sinh học cao nhất (11.63± 1.34%). Trong bốn loại cơ chất nền (3 loại gạo lứt A, B, C và thóc D)được đánh giávới năng suất sinh học đạt 10,92± 1,96%, gạo B được xem là cơ chất nền phù hợp nhất để nuôi trồng nhộng trùng thảo. Ảnh hưởng của số lần nuôi cấy đến thoái hóa giống cho thấy F1 vẫn có các tính trạng tương tự như F0, F5 bắt đầu có hiện tượng thoái hóa giống, F8 có các dấn hiệu thoái hóa giống rõ ràng như màu sắc quả thể thay đổi, mật độ hệ sợi thưa, số mầm quả thể ít, năng suất sinh học chỉ đạt 0,95± 0,14%.

Hà thủ ô đỏ là một loại dược liệu có giá trị được sử dụng trong y học cổ truyền. Nghiên cứu được tiến hành nhằm xây dựng quy trình công nghệ để sản xuất rượu Hà Thủ ô đỏ. Ngâm củ Hà thủ ô đỏ trong dung dịch Na2CO3 0,4% trong 24h, rửa sạch, thái lát nhỏ, làm chín ở nhiệt độ sôi trong dịch chiết đậu đen với tỷ lệ Hà thủ ô đỏ/hoàng tinh: 5/1 trong 2h. Hà thủ ô đỏ đã xử lý được sấy khô ở 800C trong 5h, nghiền tới kích thước 1 - 2mm, trích ly động bằng cồn etylic 70% ở 600C với 2 lần trích ly, tỷ lệ bột Hà thủ ô đỏ/cồn etylic 70%: 1/12, thời gian trích ly: 6h. Sau trích ly, cô đuổi cồn để thu dịch cô đặc Hà thủ ô đỏ, pha chế rượu Hà thủ ô đỏ theo tỷ lệ dịch cô đặc Hà thủ ô đỏ/rượu Hà Nội 29%: 5%, phối thêm dịch cô đặc đương quy theo tỷ lệ 0,3% so với lượng rượu Hà thủ ô đỏ.

Tự do hoá thương mại dịch vụ là một trong những nội dung cơ bản của lộ trình hướng tới hình thành một thị trường và cơ sở sản xuất thống nhất của Cộng đồng kinh tế ASEAN (AEC) vào năm 2015. Chính vì vậy, trong thời quan qua, các quốc gia thành viên ASEAN đã có nhiều nỗ lực thúc đẩy tự do hoá thương mại dịch vụ trong nội bộ khối. Bài viết phân tích những cam kết của Việt Nam về tự do hóa thương mại dịch vụ trong ASEAN, làm rõ kết quả của quá trình thực hiện những cam kết đó tính đến thời điểm hiện nay để từ đó đưa ra một vài hàm ý nhằm thúc đẩy sự tham gia của Việt Nam trong lĩnh vực thương mại dịch vụ, hướng tới AEC 2015.

Áp dụng cách tiếp cận phân tích giới và phương pháp nghiên cứu có sự tham gia, nghiên cứu đánh giá các tác động của biến đổi khí hậu (BĐKH) tới nam giới và nữgiới trong sản xuất nông nghiệp (SXNN) nhằm đề xuất các giải pháp hướng tớiđảm bảo công bằng giới trong chính sách ứng phó với BĐKH và giảm nhẹ rủi ro thiên tai (GNRRTT) tại xã Giao Lạc, huyện Giao Thủy, tỉnh Nam Định. Kết quả nghiên cứu đã chỉ ra các áp lực khác nhau củaBĐKH tới nam giới và nữ giới. Những thay đổi tích cực trong nhận thức về vai trò của phụ nữ tại Giao Lạccũng được tìm thấy thông qua kết quả thảo luận. Nữ giới đã tham gia thực hiện và ra quyết địnhkhoảng 70% các giải pháp ứng phó (GPƯP) với thiên tai (TT) trong trồng trọt và chăn nuôi và quyết định 100% các GPƯP về tín dụng. Tuy nhiên, việc tăng cường sự tham gia này cùng với gánh nặng về việc nhà và các khoảng cách về giới khác vẫn đang tồn tại ở Giao Lạc khiến bất bình đằng giới có nguy cơ tăng caotrong bối cảnh BĐKH.

Chuỗi giá trị sản phẩm đặc sản ổi Đông Dư mang đặc điểm của các sản phẩm nông sản hiện nay với bốn tác nhân chủ yếu tham gia chuỗi là người trồng ổi, người bán buôn, người bán lẻ và người tiêu dùng. Nghiên cứu chuỗi giá trị sản phẩm ổi Đông Dư cho thấy sự hạn chế của các kênh trong chuỗi như giá trị gia tăng trong từng mắt xích còn thấp và sự kém phong phú của các tác nhân tham gia.Các yếu tố đặc điểm đất đai, cung ứng đầu vào cho quá trình trồng trọt, thị trường và tính mùa vụ ảnh hưởng rất lớn tới chuỗi giá trị thông qua giá bán.Tuy nhiên, các yếu tố thuộc về thương mại như hoạt động xúc tiến thương hiệu, phân phối, đóng gói và bảo quản lại ít tác động tới giá. Điều này thể hiện sự chưa hoàn thiện của chuỗi giá trị sản phẩm nông sản trên và tiềm năng phát triển chuỗi giá trị này trong tương lai.Nghiên cứu cũng đã chỉ ra các giải pháp cần tập trung nhằm gia tăng giá trị sản phẩm trong chuỗi.