Tập 20 Số 8 (2022)

Nghiên cứu được thực hiện nhằm mục tiêu xác định liều lượng phân đạm phù hợp cho hai giống lúa OM5451 và OM6976 bằng phương pháp cấy bằng máy cấy kết hợp với bón vùi phân để khuyến khích người dân đưa vào ứng dụng trong thời gian tới và khắc phục được hiện trạng thiếu công lao động hiện nay. Bên cạnh đó, nhằm đóng góp vào quy trình sản xuất lúa thân thiện với môi trường, nghiên cứu đã được tiến hành tại khu thí nghiệm Viện Lúa đồng bằng sông Cửu Long. Bốn nghiệm thức phân bón tan chậm được thực hiện trong vụ Hè Thu 2020. Kết quả nghiên cứu cho thấy bón vùi phân với liều lượng phân đạm cao có ảnh hưởng đến tỉ lệ sống của cây mạ giai đoạn đầu nhưng sau đó các giống lúa phát triển bình thường trở lại. Các liều lượng bón phân đạm và cách bón phân không ảnh hưởng đến sự sinh trưởng và phát triển của hai giống lúa nhưng năng suất, tỉ lệ gạo nguyên và hàm lượng amylose tốt nhất ở nghiệm thức bón vùi phân với công thức phân 70N - 40P2O5 - 30K2O kg/ha.

Thí nghiệm được thực hiện nhằm đánh giá khả năng chịu mặn của 4 giống lúa OM5451, IR29, OM18 và MTL316 ở hai giai đoạn là nảy mầm và giai đoạn mạ ở 4 độ mặn NaCl là 0, 2, 4 và 6‰. Các nghiệm thức được bố trí theo thể thức hoàn toàn ngẫu nhiên với 3 lần lặp lại trong điều kiện nhà lưới. Khi tưới nước nhiễm mặn ở mức 4-6‰ (EC = 7,4-10,1mS/cm) đã làm giảm khả năng nảy mầm cũng như các chỉ tiêu sinh trưởng của 4 giống lúa ở giai đoạn nảy mầm và mạ. Giữa 4 giống lúa khảo sát, cây mầm và cây mạ của OM5451 ở điều kiện xử lý mặn có tỉ lệ giảm về khối lượng tươi thân, rễ thấp hơn 3 giống còn lại khi so sánh với cây không xử lý mặn. Hàm lượng Na+ tích lũy chủ yếu ở phần thân lá của cả 4 giống lúa. Kết quả ghi nhận giống OM5451 có khả năng chịu mặn tốt hơn 3 giống còn lại ở cả hai giai đoạn nảy mầm và giai đoạn mạ.

Nghiên cứu được thực hiện nhằm đánh giá chất lượng môi trường, tốc độ tăng trưởng, tỉ lệ sống và hệ số chuyển hóa thức ăn (FCR) khi ương cá chép (Cyprinus carpio) bằng công nghệ biofloc với nguồn carbon từ rỉ đường và bột ngô. Cá kích cỡ 33,5 ±1,15 g/con được ương trong 9 bể (267 l/bể), mật độ 150 con/m3(40 con/bể) với 3 nghiệm thức: NT1 (BFT-RĐ) và NT2 (BFT-BN) được nuôi theo công nghệ biofloc với nguồn carbon tương ứng từ rỉ đường và bột ngô với tỉ lệ C:N là 20:1, trong khi nghiệm thức đối chứng (ĐC) được nuôi thông thường và thay nước 50%/ngày. Cá được cho ăn theo nhu cầu bằng thức ăn công nghiệp hàm lượng protein 35%. Kết quả cho thấy sau 60 ngày nuôi chất lượng môi trường ở NT1 tốt hơn so với NT2 và ĐC. Ở NT1 nuôi cá chép có tỉ lệ sống(98,33 ±1,44%) vàtốc độ tăng trưởng bình quân ngày (0,69 ±0,05 g/con/ngày) làcao nhất, có hệ số chuyển hóa thức ăn FCR thấp nhất (1,53 ±0,02) vàsự khác biệt có ý nghĩa thống kê (P <0,05) khi so với cá ở NT2 (1,58 ±0,02) vàĐC (1,73 ±0,03).

Mẫu đánh giá đặc điểm sinh học sinh sản cá dảnh (Puntioplites proctozystron)tại Búng Bình Thiên, An Giang nhằm xác định các thông tin cơ bản về sinh học sinh sản của chúng ngoài tự nhiên. Nghiên cứu được thu định kỳ hằng tháng bằng các ngư cụ khác nhau, bắt đầu từ tháng 7/2018 đến tháng 6/2019. Mỗi đợt thu với 60 mẫu/đợt, kích cỡ cá đạt từ 6,0-23,7cm để đảm bảo các giai đoạn phát triển tuyến sinh dục. Kết quả cho thấy, cá dảnh có thể phân biệt được đực/cái trong mùa sinh sản. Độ béo Fulton và Clark dao động lần lượt là 2,00-3,97% và 1,77-3,60%, độ béo Fulton và Clark đạt cao nhất ở tháng 5 và thấp nhất ở tháng 1. Nhân tố điều kiện ở cá cái từ 0,009-0,023 và cá đực là 0,006-0,055. Hệ số GSI cá cái dao động từ 0,24-1,91%, cao nhất vào tháng 6/2019 và thấp nhất vào tháng 2/2019; tương tự, ở cá đực hệ số GSI từ 0,19-0,51% cao nhất vào tháng 6/2019 và thấp nhất vào tháng 3/2019. Chiều dài Lm50đạt giá trị là 13,5cm. Sức sinh sản tuyệt đối và tương đối lần lượt là32.104± 17.501(trứng/cá cái)và 298.456± 140.909 (trứng/kg cá cái); đường kính trứng ở giai đoạn IV là 0,97± 0,04mm.Kết quả nghiên cứu ghi nhận cá dảnhsinh sản nhiều lần nhưng tập trung caonhất vào tháng 6 trongnăm.

Bệnh héo vàng chuối do nấm Fusarium oxyspoum f. sp. cubense (Foc) gây thiệt hại nặng nề nhất đối với chuối. Đặc biệt, chủng FocTR4 có thể lây nhiễm hầu hết các giống chuối. So với các biện pháp truyền thống, biện pháp sinh học sử dụng vi sinh vật trong phòng trừ bệnh được coi là biện pháp chiến lược. Trong nghiên cứu này, chủng xạ khuẩn VNUA27 được phân lập, đánh giá khả năng đối kháng với nấm FocTR4. Đánh giá ảnh hưởng của dịch nuôi cấy chủng xạ khuẩn VNUA27 đến sự phát triển của hệ sợi và nảy mầm của bào tử nấm FocTR4. Trên cơ sở nghiên cứu các đặc điểm hình thái, sinh lý, sinh hóa và phân tích vùng trình tự 16S rARN chủng xạ khuẩn VNUA27 đã được xác định là Streptomycesdiastatochromogenes VNUA27. Kết quả nghiên cứu cho thấy, chủng xạ khuẩn VNUA27 đối kháng mạnh với nấm FocTR4 (54,78%. Sợi nấm FocTR4 sau khi được xử lý bằng dịch nuôi của chủng VNUA27 bị co lại và biến dạng. Các mẫu bào tử của nấm FocTR4 được xử lý bằng dịch nuôi của chủng xạ khuẩn VNUA27 cho thấy một tỉ lệ lớn bào tử không nảy mầm (ức chế 82,42%). Đặc biệt, nghiên cứu này đã phát hiện ra gen chức năng KStham gia vào quá trình sinh tổng hợp các chất chuyển hóa thứ cấp của chủng VNUA27. Kết quả nghiên cứu cho thấy, chủng xạ khuẩn VNUA27 là chủng tiềm năng giúp phòng trừ nấm FocTR4 đạt hiệu quả cao bằng biện pháp sinh học.

Bài báo này nhằm giới thiệu một hệ thống mạng cảm biến dựa trên công nghệ mạng diện rộng nhằm truyền tín hiệu đi xa, tiết kiệm năng lượng. Hệ thống baogồm 3 node cảm biến, 1 trạm thu thập dữ liệu (gateway) và 1 hệ thống giám sát trực tuyến. Hệ thống này có nhiệm vụ truyền dữ liệu nối tiếp nhằm mục đích truyền dữ liệu đi xa hơn. Bên cạnh đó, các node truyền dữ liệu đến gateway để đưa dữ liệu lên server nhằm giúp người dùng có thể giám sát trực tuyến hệ thống. Khoảng cách lớn nhất hệ thống có thể truyền dữ liệu ổn định dưới 900m tại nơi thử nghiệm không có vật cản. Tại nơi có nhiều vật cản, tín hiệu được truyền ổn định dưới 400m. Hệ thống mạng cảm biến này có khả năng “ngủ” khi không truyền dữ liệu, việc này giúp tiết kiệm năng lượng của hệ thống. Các thông số của hệ thống được gửi lên server nhằm giám sát trực tuyến trên ứng dụng Blynk. Kết quả này bước đầu đã cho thấy một giải pháp cho các hệ thống truyền nhận tín đi xa trong nông nghiệp.

Nghiên cứu được tiến hành với mục đích tìm kiếm các chủng vi khuẩn có khả năng đối kháng với nấm Phytophthora spp., tác nhân chính gây bệnh chảy gôm trên cây cam. Từ 38 chủng vi khuẩn phân lập từ đất trồng cam tại Hòa Bình và Tiền Giang, đã tuyển chọn được 01 chủng vi khuẩn ký hiệu LHB15 có khả năng đối kháng mạnh với nấm Phytophthora citrophthora18PMS và P. palmivora17PMS. Dựa trên đặc điểm hình thái và phân tích trình tự đoạn 16S rRNA, chủng vi khuẩn LHB15 được xác định thuộc loài Bacillus siamensis. Chủng B. siamensisLHB15 sinh trưởng tốt nhất ở điều kiện nhiệt độ 37C và pH7. Chủng B. siamensisLHB15có khả năng ức chế cao đối với nấm P. citrophthora18PMStrong đất và trong rễ cây cam sau45 ngày xử lý. Kết quả cho thấy đây là chủng vi khuẩn đối kháng có tiềm năng ứng dụng trong phát triển chế phẩm sinh học phòng trừ bệnh chảy gôm trên cây cam.

Nghiên cứu tiến hành khảo sát ảnh hưởng nhiệt độ cô đặc và sấy phun đến chất lượng của sản phẩm bột chè xanh - lá sen hòa tan. Dịch trích ly của hỗn hợp lá chè già giống PH1 và lá sen được phối trộn theo tỉ lệ 88:12 tính theo khối lượng chất khô. Để thu được dịch trích ly từ hỗn hợp chè xanh - lá sen, hỗn hợp nguyên liệu sau khi phối trộn được ngâm với nước theo tỉ lệ 1/10, nhiệt độ ngâm 95C trong thời gian 15 phút và khuấy đảo 3 lần (1 phút/lần) ở tốc độ 90 vòng/phút. Dịch chiết thu được mang cô đặc ở các điều kiện nhiệt độ 50 ± 2C; 60 ± 2C; 70 ± 2C; 80 ± 2C và sấy phun ở các điều kiện nhiệt độ 110 ± 2C; 115 ± 2C; 120 ± 2C; 125 ± 2C; 130 ± 2C. Kết quả cho thấy, nhiệt độ cô đặc và sấy phun thích hợp lần lượt là 60 ± 2C và 110 ± 2C cho chất lượng cảm quan của sản phẩm bột chè xanh - lá sen tốt nhất, phù hợp với thị hiếu người tiêu dùng. Ngoài ra, sản phẩm bột chè xanh - lá sen đạt chỉ tiêu chất lượng về vi sinh vật và hàm lượng kim loại nặng, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.

Trong bài báo này chúng tôi tập trung nghiên cứu công nghệ mạng định nghĩa bằng phần mềm (Software Defined Network-SDN) và khả năng ứng dụng của nó. SDN được xây dựng dựa trên một kiến trúc linh hoạt, dễ quản lý, hiệu suất cao và thích nghi tốt. Công nghệ này lý tưởng cho các ứng dụng đòi hỏi băng thông cao và cần sự linh hoạt. Tuy nhiên, nó cũng đặt ra những thách thức trong việc đảm bảo an ninh và an toàn dữ liệu. Để hiểu rõ hơn về SDN, chúng tôi nghiên cứu các đặc điểm, ưu điểm, nhược điểm của mạng, sau đó so sánh mạng SDN với mạng truyền thống. Tiếp theo, chúng tôi thảo luận về các mối đe dọa bảo mật mà mạng SDN gặp phải và các kỹ thuật có thể sử dụng để ngăn chặn và giảm thiểu rủi ro cho mạng. Để xem xét khả năng ứng dụng trong thực tế, nhóm đã cài đặt thử nghiệm xây dựng mạng SDN trên trên phần mềm Mininet và Onos để có cái nhìn tổng quát hơn về công nghệ mạng SDN và các lỗ hổng trong bảo mật trong mạng.

Nghiên cứu được thực hiện nhằm mục đíchxácđịnh mức độ áp dụng các biện pháp thích ứng và phân tích yếu tố ảnh hưởng đến khả năng lựa chọn mức độ của biện pháp thích ứng với biến đổi khí hậu của hộ nông dân ở khu vực Tây Bắc. Địa điểm nghiên cứu là một trong những khu vực dễ bị ảnh hưởng của biến đổi khí hậu do hầu hết người dân đều có nguồn thu nhập chính từ hoạt động sản xuất nông nghiệp. Dữ liệu sơ cấp được thu thập bằng việc phỏng vấn trực tiếp 438 hộ nông dân thông qua bảng hỏi. Mô hình hồi quy logit đa biến đã được sử dụng để ước tính mức độ ảnh hưởng của các yếu tố kinh tế xã hội của hộ đến mức độ áp dụng 3 giải pháp chính đang được các hộ điều tra áp dụng nhiều nhất. Kết quả cho thấy, trình độ học vấn, số thành viên, diện tích đất nông nghiệp và tổng thu nhập từ nông nghiệp của hộ là những yếu tố chính ảnh hưởng đến mức độ áp dụng biện pháp thích ứng của hộ. Do đó, nghiên cứu khuyến nghị giải pháp về nâng cao nhận thức người dân, đa dạng hoá thu nhập để giảm thiểu ảnh hưởng từ biến đổi khí hậu.

Nghiên cứu với mục tiêu tìm ra các yếu tố ảnh hưởng đến thu nhập của hộ dân tộc Khmer nhằm đề xuất giải pháp giúp nâng cao thu nhập cải thiện đời sống cho người Khmer tại tỉnh Kiên Giang. Phương pháp thống kê mô tả và phân tích hồi quy bình phương bé nhất được sử dụng nhằm xác định các yếu tố và ảnh hưởng đến thu nhập của hộ dân tộc Khmer trên địa bàn tỉnh Kiên Giang,thu được kết quả như sau: Có ba yếu tố ảnh hưởng cùng chiều đến thu nhập của hộ dân tộc Khmer trên địa bàn tỉnh Kiên Giang là học vấn, diện tích đất canh tác và phương tiện sản xuất. Chính vì vậy để tăng thu nhập cần thực hiện các giải pháp như tăng nguồn lực về trình độ cho hộ Khmer, tạo nhiều hoạt động tăng thu nhập, hỗ trợ cung cấp phương tiện sản xuất. Ngoài ra, có một yếu tố tác động ngược chiều đến thu nhập của hộ dân tộc Khmer là thiên tai và dịch bệnh chính vì vậy, cần có giải pháp giảm thiểu tác động của thiên tai đến nông nghiệp. Ngoài ra, có mộtyếu tố tác động ngược chiềuđến thunhập của hộ dân tộc Khmer làthiên tai và dịch bệnhchính vì vậy, cần có giải pháp giảm thiểu tác động của thiên tai đến nông nghiệp.

Mục tiêu của bài viết này là đánh giá kết quả thực hiện chính sách hỗ trợ phát triển hợp tác xã (HTX) nông nghiệp, chỉ ra những bất cập trong thực hiện chính sách hỗ trợ phát triển HTX nông nghiệp, trên cơ sở đó đề xuất giải pháp hoàn thiện chính sách đối với HTX trên địa bàn thành phố Hà Nội. Số liệu phục vụ nghiên cứu chủ yếu là số liệu thứ cấp được thu thập từ các báo cáo chuyên đề của Liên minh hợp tác xã Thành phố và Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn(Sở NN&PTNT). Bên cạnh đó, thông tin thu thập từ 90 HTX nông nghiệp được sử dụng nhằm thể hiện đánh giá của người hưởng lợi về các chính sách hỗ trợ. Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng trong khi các chính sách ưu đãi tín dụng, chuyển giao kỹ thuật, xúc tiến thương mại và hỗ trợ thành lập mới HTX phát huy tốt vai trò hỗ trợ thì các chính sách giao đất/cho thuê đất, xây dựng cơ sở hạ tầng và chế biến sản phẩm chưa thể hiện được tác động tích cực đối với HTX nông nghiệp. Các giải pháp quan trọng cần phải thực hiện trong giai đoạn tới được đề xuất gồm: hoàn thiện cơ chế chính sách hỗ trợ, tuyên truyền, nâng cao nhận thức về vai trò của HTX nông nghiệp và hỗ trợ HTX chuyển đổi số.

Chăn nuôi lợn quy mô hộ gia đình ở Việt Nam đang gặp nhiều khó khăn khi các chi phí đầu vào ngày một tăng lên và sự cạnh tranh gay gắt với các hình thức chăn nuôi quy mô lớn. Do đó, tìm ra biện pháp nâng cao hiệu quả kỹ thuật trong chăn nuôi có thể giúp người chăn nuôi đối phó với vấn đề này. Nghiên cứu này đo lường và phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả kỹ thuật trong chăn nuôi lợn thịt của các hộ chăn nuôi trên địa bàn thành phố Hà Nội. Nghiên cứu sử dụng phương pháp tiếp cận phân tích màng bao dữ liệu (DEA) để đo lường hiệu quả kỹ thuật và hồi quy Tobit để phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả kỹ thuật. Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng hiệu quả kỹ thuật của các hộ chăn nuôi là 67,3%, điều này có nghĩa là các hộ có thể cắt giảm 32,7% các yếu tố đầu vào mà không ảnh hưởng đến sản lượng. Để nâng cao hiệu quả kỹ thuật, trong ngắn hạn, các hộ chăn nuôi nên sử dụng kết hợp thức ăn công nghiệp và phụ phẩm nông nghiệp, đẩy nhanh thời gian nuôi, bố trí mật độ lợn nuôi trong chuồng hợp lý; trong dài hạn, các hộ chăn nuôi nên điều chỉnh quy mô chăn nuôi.

Từ trước đến nay, các cán bộ nghiên cứu kỹ thuật nông nghiệp thường coi năng suất tối đa được là tiêu chí quan trọng nhất để lựa chọn mức sử dụng đầu vào trong nông nghiệp, trong khi các nhà kinh tế lại coi trọng lợi nhuận. Bằng tổng quan cơ sở lý luận và thực tiễn về lựa chọn mức sử dụng đầu vào trong nông nghiệp, bài viết chỉ ra rằng:lợi nhuận cao nhất mới là tiêu chí cơ bản để lựa chọn mức sử dụng đầu vào trong nông nghiệp. Nếu lựa chọn ở mức đầu vào chonăng suất tối đa, lượng đầu vào vượt quá so với mức kỹ thuật cho phép, không những thu được lợi nhuận thấp mà còn kích thích sử dụng quá mức đầu vào, làm giảm chất lượng sản phẩm và tác động xấu đến môi trườngdo tăng chất thải và tồn dư. Phát triển nông nghiệp theo hướng thị trường đòi hỏi phải xem xét hiệu quả giữa chi phí bỏ ra với giá trị sản phẩm thu được và gắn với bảo vệ môi trường. Do vậy, cán bộ nghiên cứu kỹ thuật cần cập nhật kiến thức về hiệu quả kinh tế, thu thập không những số liệu sinh học mà còn thông tin về giá đầu vào và đầu ra, từ đó xác định mức sử dụng đầu vào tối ưu để đạtlợi nhuận cao nhất; Cần coi “lợi nhuận” là tiêu chí đánh giá khi giao và nghiệm thu đề tài nghiên cứu khoa học nông nghiệp ở các cấp.