Ngày nhận bài: 19-04-2018
Ngày duyệt đăng: 20-11-2018
DOI:
Lượt xem
Download
Cách trích dẫn:
ĐÁNH GIÁ NGUY CƠ HẠN HÁN HUYỆN LỤC NGẠN -TỈNH BẮC GIANG BẰNG CÔNG NGHỆ VIỄN THÁM
Từ khóa
Hạn hán, viễn thám, nhiệt độ bề mặt đất, chỉ số khô hạn nhiệt độ thực vật (TVDI), chỉ số khác biệt thực vật (NDVI)
Tóm tắt
Nhiệt độ thực bề mặt và lớp phủ thực vật là những yếu tố quan trọng cung cấp thông tin về độ ẩm tại bề mặt đất.Nhiệt độ có thể tăng lên rất nhanh khi bề mặt đất khô hạn hoặc cây trồng bị thiếu nước. Để đánh giá nguy cơ hạn hán huyện Lục Ngạn, tỉnh Bắc Giang trên cơ sở lượng hóa mối quan hệ giữa nhiệt độ thực bề mặt và lớp phủ, nghiên cứu đã sử dụng chỉ số khô hạn nhiệt độ thực vật (TVDI) được khai thác trực tiếptừ nguồn dữ liệu ảnh vệ tinh Landsat. Kết quả nhận được là 3 bản đồ phân bố nhiệt độ thực bề mặt và 3 bản đồ phân cấp mức độ khô hạn cho huyện Lục Ngạn, tỉnh Bắc Giang ngày 24/05/1999, 03/05/2010, 28/05/2017, làmcăn cứ để đánh giá nguy cơ hạn hán và hỗ trợ đề xuất các giải pháp tích cực trong giảm thiểu thiệt hại đến sản xuất nông nghiệp do hạn hán gây ra.
Tài liệu tham khảo
Arnon Karnieli, Nurit Again, Rachel T. Pinker, Martha Anderson, Marc L. Imhoff, Garik G. Gutman, Natalya Panov, Alexander Goldberg (2009). Use of NDVI and land surface temperature for drought assessment: merits and limitations. Journal of Climate, 23:618-633.
Boltzmann, L. (1884). Derivation of Stefan's little law concerning the dependence of thermal radiation on the temperature of the electro-magnetic theory of light. Annalen der Physik und Chemie (in German), 258(6): 291-294
Department of the InteriorU.S. Geological Survey(USGS) (2015). Landsat8 (L8)Data User’s Handbook
National Aeronautics and Space Administration(NASA) (2001). Landsat 7 Science Data User’s Handbook.
Sandholt I., Rasmussen K., Anderson J. (2002). A simple interpretation of the surface temperature/vegetation index space for assessment of the surface moisture status.Remote Sensing of Environment, 79:213-224.
Thiruvengadachari, S., H.R. Gopalkrishne (1993). An integrated PC environment for assessment of drought. International Journal of Remote Sensing, 14: 3201-3208.
Valor E., Caselles V. (1996). Mapping land surface emissivity from NDVI. Application to European African and South American areas. Remote sensing of Environment, 57:167-184.
Van de Griend A.A., Owen M. (1993).On the relationship between thermal emissivity and the normalized difference vegetation index for natural surface.International journal of remote sensing,14: 1119-1131.
Wan Z., Wang P., L.X. (2004). Using MODIS Land surface temperature and Normalized Diference Vegetation index products for monitoring dought in the southern Great Plains, USA. InternationalJournal of remote sensing, 25:61-72.
Yuhai Bao, Gang Gama, Bao Gang, Yongmei, Alatengtuya, Yinshan, Husiletu (2013). Monitoring of drought disaster in Xilin Guole grassland using TVDI model. Taylor & Francis group, London, ISBN 978-1-138-00019-3, pp. 299-310.
Stefan, J. (1879). On the relationship between heat radiation and temperature. Sitzungsberichte der mathematisch-naturwissenschaftlichen Classe der kaiserlichen Akademie der Wissenschaften (in German), Vienna, 79: 391-428
Bùi Quang Huy, Trần Trung Kiên, An Quang Hưng,Vũ Hữu Long, Nguyễn Vũ Giang (2016). Báo cáo kỹ thuật ứng dụng tư liệu ảnh vệ tinh đa thời gian đánh giá nhanh mức độ khô hạn khu vực Tây Nguyên và các tỉnh Nam Trung Bộ. Viện công nghệ vũ trụ.
Huỳnh Thị Thu Hương, Trương Chí Quang, Trần Thanh Dân (2012). Ứng dụng ảnh Modis theo dõi sự thay đổi nhiệt độ bề mặt đất và tình hình khô hạn vùng đồng bằng Sông Cửu Long. Tạp chíKhoa học, 24a:49-59.
Lê Đức Vĩnh (2006). Giáo trình xác suất thống kê. Nhàxuất bản Nông nghiệp, Hà Nội.
Nguyễn Đức Thuận (2016). Ứng dụng chỉ số NDVI để xác định diện tích đất trồng lúa huyện Vụ Bản - tỉnh Nam Định. Tạp chí Khoa học đất, 48.
Nguyễn Đức Thuận, Phạm Văn Vân (2016). Ứng dụng công nghệ viễn thám và hệ thống thông tin địa lý nghiên cứu thay đổi nhiệt độ bề mặt 12 quận nội thành - thành phố Hà Nội giai đoạn 2005 đến 2015. Tạp chí Khoa học và Phát triển, 14(8): 1219-1230.
Quang Huấn (2015).Hạn hán ở Phong Vân, nhiều diện tích lúa và cây ăn quả có nguy cơbị mất trắng.Truy cập tại: http://baobacgiang.com.vn/bg/kinh-te/143477/han-han-o-phong-van-nhieu-dien-tich-lua-va-cay-an-qua-co-nguy-co-bi-mat-trang.html. Ngày truy cập 10/08/2017.
Viện Quy hoạch Thủy lợi(2014). Báo cáo tóm tắt: Rà soát, điều chỉnh, bổ sung quy hoạch thủy lợi tỉnh Bắc Giang đến năm 2020, định hướng đến năm 2030.
Tùng Lâm (2017). Hạn hán nặng tại “ốc đảo” giữa hồ nước lớn nhất Bắc Giang. Truy cập tại https://baotintuc.vn/xa-hoi/han-han-nang-tai-oc-dao - giua -ho-nuoc-lon-nhat-bac-giang-20170709084953430.htm. Ngày truy cập 10/08/2017.