PHÁT TRIỂN CỤM LIÊN KẾT NGÀNH NÔNG NGHIỆP: TRƯỜNG HỢP NGHIÊN CỨU CHO NGÀNH HÀNG TÔM Ở VÙNG ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG

Ngày nhận bài: 24-05-2023

Ngày duyệt đăng: 05-10-2023

DOI:

Lượt xem

0

Download

0

Số: Tập 21 Số 10 (2023)

Chuyên mục:

KINH TẾ XÃ HỘI VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN

Cách trích dẫn:

Duy, L., Lê, N., & Hương, L. (2024). PHÁT TRIỂN CỤM LIÊN KẾT NGÀNH NÔNG NGHIỆP: TRƯỜNG HỢP NGHIÊN CỨU CHO NGÀNH HÀNG TÔM Ở VÙNG ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG. Tạp Chí Khoa học Nông nghiệp Việt Nam, 21(10), 1358–1371. http://testtapchi.vnua.edu.vn/index.php/vjasvn/article/view/1204

PHÁT TRIỂN CỤM LIÊN KẾT NGÀNH NÔNG NGHIỆP: TRƯỜNG HỢP NGHIÊN CỨU CHO NGÀNH HÀNG TÔM Ở VÙNG ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG

Lưu Văn Duy (*) 1 , Nguyễn Phượng Lê 1 , Lê Thị Thu Hương 2

  • 1 Khoa Kinh tế và Phát triển nông thôn, Học viện Nông nghiệp Việt Nam
  • 2 Khoa Kế toán và Quản trị kinh doanh, Học viện Nông nghiệp Việt Nam

    • Từ khóa

    Cụmliên kết ngành nông nghiệp, ngành tôm, Đồng bằng sông Cửu Long

    Tóm tắt


    Trong bối cảnh toàn cầu hóa, ngành nông nghiệp Việt Nam đangphải chuyển đổi nhằmnâng cao năng lực cạnh tranhtrên thị trường toàn cầu. Một trong những giảipháptiềm năng là thúc đẩyhình thành và phát triểncụm liên kết ngành nông nghiệp. Nghiên cứu này nhằm phân tích các điều kiện tiền đề hình thành và phát triển cụm liên kết ngànhhàng tômở vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Số liệu được thu thập từ báo cáo ngành hàng tôm kết hợp với điều tra 5 nhóm tác nhân với 180quan sát thuộc 3tỉnh trong vùng năm 2021. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng vùng Đồng bằng sông Cửu Long có điều kiện thuận lợi về tự nhiên - xã hội, mức độ tập trung, chuyên môn hóa để phát triển cụm liên kết ngànhtôm.Tuy nhiên, các điều kiện về thể chế vận hành, vai trò dẫn dắt của doanh nghiệp đầu tàu và tính liên kết hợp tác trong sản xuất, kinh doanh là những rào cản chính cản trở sự phát triển của cụm liênkết ngành. Do vậy, chính sách phát triển cụm liên kết ngành hàng tôm cần ưu tiên vào tái tổ chức không gian vùng, định hướng lại tổ chức sản xuất, tăng cường đổi mới sáng tạo và tăng cường hỗ trợ các tác nhân đẩy mạnh liên kết trong sản xuất, chế biến và thương mại sản phẩm tôm.

    Tài liệu tham khảo

    Andriushchenko K., Kovtun V., Shergina L., Rozhko O. & Yefimenko L. (2020). Agro-based Clusters: A Tool for Effective Management of Regional Development in the ERA of Globalisation. TEM Journal. 9(1): 198-204.

    Baibakova M., Guilford M., Lee J., Sarafa R. & Weigand M. (2013). The French Wine Cluster. InM.E. Porter & H. Takeuchi (Eds.), Microeconomics of Competitiveness.Harvard Business School.p. 26.

    Bộ NN&PTNT (2018). Số: 37/2018/TT-BNNPTNT ngày 25/12/2018. Thông tư ban hành Danh mục sản phẩm nông nghiệp chủ lực quốc gia.

    Bosworth B. & Broun D. (1996). Connect the dots: using cluster-based strategies to create urban employment. Firm Connections. 4(2): 1-6.

    Công ty Cổ phần Tập Đoàn Thủy Sản Minh Phú. (2022). Giới thiệu Công ty CP Tập Đoàn Thủy Sản Minh Phú. Truy cập từ https://minhphu.com/vi/gioi-thieu/ ngày 3/8/2023.

    Galvez-Nogales (2010). Agro-based clusters in developing countries: staying competitive in a globalized economy. Agricultural Management, Marketing and Finance Occasional Paper (FAO). 25(1): 106-122.

    Hasanov S., Sanaev G. & Ganiev I. (2014). An Establishment of Agroclusters as a key for the development of Agro-Processing Industry in Uzbekistan. Retrieved fromhttps://ageconsearch.umn.edu/record/212556/files/HASANOV%20et%20al.%202014-RECCA.pdf on Aug 3, 2023.

    Hoàng Sỹ Động, Nguyễn Thị Bích Phương, Từ Quang Phương & Nguyen Thị Ái Liên. (2020). Tổ chức sản xuất kinh doanh vải thiều Lục Ngạn theo chu trình và vòng đời cụm tương hỗ. Tạp chí nghiên cứu công nghiệp và thương mại. 44: 33-45.

    Mitchell D. (2011). Kenya Smallholder Coffee and Tea: Divergent Trends Following Liberalization. In M. A. Atamanm (Ed.), Reforms, Institutions, and Supply Response: Case Studies on African Agricultural Reforms: World Bank.

    Monroy L., Mulinge W. & Witwer M. (2013). Analysis of incentives and disincentives for coffee in Kenya. Retrieved from https://www.fao.org/in-action/mafap/resources/detail/es/c/396071/ on August 01, 2023.

    Nguyễn Công Quốc (2021). Phân tích một số yếu tố ảnh hưởng đến giá thành nuôi tôm thẻ chân trắng trong mô hình siêu thâm canh và đề xuất các giải pháp kỹ thuật để giảm giá thành. Tạp chí Người nuôi tôm. 5: 13-24.

    Otsuka K. & Ali M. (2020). Strategy for the development of agro-based clusters. World Development Perspectives, 20, December, 2020.

    Pham D.M., Bryden R.T., Morisset J., Ketels C.H.M., Nguyen X.T.T., Turk C., Nguyen .H., Zaman H., Eckardt S., Mustafaoglu Z. (2022). The Spatial Structure of Vietnam‘s Economy : National and Provincial Cluster Profiles. Retrieved fromhttp://documents.worldbank.org/curated/en/099518311112229936/IDU0fc6baeeb021cf047f908ab90a18e9945dd6b on August 3, 2023.

    Porter M.E. (1998). Clusters and the new economics of competition. Harvard Business Review, November-December. pp. 77-90.

    PSAV (2022). Nhóm đối tác công tư thủy sản. Truy cập từ https://psav-mard.org.vn/thuy-san.htm ngày 3/8/2023.

    Solvell O. (2015). Construction of the Cluster Commons. In The Oxford Handbook of Local Competitiveness: Oxford University Press. doi:10.1093/oxfordhb/9780199993307.013.5

    Tổng cục Thống kê. (2021a). Báo cáo điều tra lao động, việc làm năm 2020. Truy cập từ https://www.gso.gov.vn/wp-content/uploads/2022/02/sach_laodong_2020_b6.pdf ngày 3/8/2023.

    Tổng cục Thống kê (2021b). Niên giám thống kê năm 2020. Nhà xuất bản Thống kê.

    Tổng cục Thống kê (2021c). Kết quả khảo sát mức sống dân cư Việt Nam (VHLSS) năm 2020. Truy cập từ https://www.gso.gov.vn/du-lieu-va-so-lieu-thong-ke/2022/06/ket-qua-khao-sat-muc-song-dan-cu-viet-nam-nam-2020/ ngày 04/06/2022.

    Trần Vũ Mạnh, Nguyễn Huy Hoàng, Nguyễn Thị Lý, Phan Hoàng Anh, & Phạm Thị Liên (2017). Phát triển cụm liên kết ngành trong nông nghiệp để thực hiện tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng phát triển bền vững. Báo cáo tổng hợp đề tài khoa học công nghệ cấp Bộ.

    VASEP (2021). Ngành hàng Tôm. Truy cập từ https://vasep.com.vn/san-pham-xuat-khau/tomngày 3/8/2023.

    VASEP (2022). Danh sách thành viên hiệp hội. Truy cập từ https://vasep.com.vn/danh-sach-doanh-nghiep ngày 3/8/2023.

    Vietnam Report (2022). Công bố bảng xếp hạng fast500 kỳ công bố năm 2022. Truy cập tại https://fast500.vn/Thong-tin-doanh-nghiep/cong-ty-TNHH-khanh-sung-Chart--42572-2023.html ngày 3/8/2023.

    Villanueva L., Maradiaga-Blandon F., Goh K., Gerwin L. & Broughton P.D. (2006). The Nicaraguan Coffee Cluster: History, Challenges and Recommendations for Improving Competitiveness. Microeconomics of Competitiveness. pp. 1-23.

    Zhang X. & Hu D. (2014). Overcoming Successive Bottlenecks: The Evolution of a Potato Cluster in China. World Development. 63: 102-112..