Ngày nhận bài: 30-11-2018
Ngày duyệt đăng: 11-04-2019
DOI:
Lượt xem
Download
Cách trích dẫn:
DỰ BÁO NHU CẦU SỬ DỤNG NƯỚC CHO CÁC LOẠI HÌNH SỬ DỤNG ĐẤT TRÊN LƯU VỰC SÔNG SREPOK TRONG BỐI CẢNH BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU
Từ khóa
Biến đổi khí hậu, CROPWAT, loại sử dụng đất, lưu vực sông Srepok, nhu cầu nước
Tóm tắt
Trong sản xuất nông nghiệp, vấn đề nước tưới được đặt lên hàng đầu, nhất là trong điều kiện biến đổi khí hậu(BĐKH)hiện nay. Mục tiêu của nghiên cứu này là dự báo được nhu cầu sử dụng nước của các loại sử dụng đất (LUT) chính trên lưu vực sông Srepok và đề xuất phương án sử dụng đất nông nghiệp nhằm hỗ trợ các nhà ra quyết định trong quản lý tổng hợp lưu vực sông. Nghiên cứu đã sử dụng phương pháp mô hình hóa dưới sự hỗ trợ của công cụ CROPWAT 8.0và quy trình đánh giá thích nghi tự nhiên đất đai. Mức tướitoàn vụcho các LUTđã được tính toán cho nămhiện trạng (2015) với mức cao nhất là LUT lúa đông xuân 7.746 m3/ha/vụ,dự báo cho tương lai (2045) thể hiện nhu cầu nước tưới có xu hướng giảm ở các mức độ khác nhau (11,7% đối với kịch bản thấp, 18,59% với kịch bản trung bình và 4,25% ở kịch bản cao) so với nămhiện trạng.Đồng thời,3 bản đồ định hướng sử dụng đất nông nghiệp đã thể hiện diện tích và sự phân bổ không gian phù hợp với từng loại sử dụng đất cũng được đề xuất tương ứng với các kịch bản BĐKH như là một giải pháp ứng phó.
Tài liệu tham khảo
Bộ NN & PTNN (2016). Giải pháp khôi phục sản xuất cà phê và hồ tiêu sau hạn hán kéo dài khu vực Tây Nguyên (online). Truy cập ngày: http://www.mard.gov.vn/Pages/news_detail.aspx?NewsId= 44472 ngày 20 tháng 5 năm 2018.
Cục Thống kê tỉnh Đắk Lắk (2016).Niên giám thống kê 2015, Phòng thống kê, Đắk Lắk.
Đào Nguyên Khôi, Nguyễn Thị Hồng Nhung, Trương Thanh Cảnh (2014). Ứng dụng công cụ chi tiết hóa thống kê LAR-WG xây dựng kịch bản biến đổi khí hậu cho lưu vực sông Srepok. Tạp chí phát triển khoa học và công nghệ. 17(12): 109-123.
Đào Nguyên Khôi, Phạm Thị Thảo Nhi, Châu Nguyễn Xuân Quang (2015). Xây dựng kịch bản biến đổi khí hậu cho lưu vực sông Srepok bằng công cụ SDSM. Tạp chí khí tượng thủy văn, 651:24-31.
FAO (1976). A frameword for land evaluation. FAO Soils Bulletin 32. 66 pages.
FAO (1998). Crop evapotranspiration-Guidelines for computing crop water requirements, FAO Irrigation and drainage paper 56, 15 pages.
FAO (2009). Example of the use of Cropwat 8.0. Food and Agriculture Oganisation, Rome Hamlet AF, Huppert D, Lettenmaier, Journal of Water Resources Planning and Management, 128: 91-201.
Lê Cảnh Định (2011). Tích hợp GIS và kỹ thuật tối ưu hóa đa mục tiêu mờ để hỗ trợ quy hoạch sử dụng đất nông nghiệp, Luận án tiến sỹ, Chuyên ngành Bản đồ, Đại học Bách Khoa TP. HCM.
Nguyễn Thị Ngọc Quyên, Phan Thị Trâm Anh, Đào Nguyên Khôi, Lê Văn Hùng, Nguyễn Quốc Hội, Nguyễn Kim Lợi, Bùi Tá Long (2016). Xây dựng kịch bản biến đổi khí hậu lưu vực Srepok vùng Tây Nguyên bằng công cụ SDSM (Statistical DownScaling model). Tạp chí Khí tượng Thủy Văn, ISSN 2525-2208, 669: 6-14.
Nguyễn Thị Ngọc Quyên, Nguyễn Duy Liêm, Nguyễn Đại Ngưỡng, Nguyễn Thoan, Bùi Tá Long, Nguyễn Kim Lợi (2017). Phân vùng hạn hán dựa trên chỉ số hạn và mô phỏng chế độ thủy văn trên lưu vực Srepok vùng Tây Nguyên. Tạp chí Khoa học ĐHQGHN: Các Khoa học Trái đất và Môi trường. 33(1): 65-81.
Nguyễn Thị Ngọc Quyên, Nguyễn Duy Liêm, Bùi Tá Long, Nguyễn Kim Lợi (2018). Tác động của biến đổi khí hậu đến lưu lượng dòng chảy và tải lượng bùn cát trên lưu vực Srepok-vùng Tây Nguyên. Tạp chí Khoa học Kỹ thuật Nông Lâm nghiệp. 1: 91-101.
Nguyễn Thị Ngọc Quyên (2018). Nghiên cứu đánh giá ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đến tài nguyên nước và đất lưu vực Srepok, Luận án tiến sỹ, Chuyên ngành Sử dụng và Bảo vệ tài nguyên môi trường, Viện Môi trường và Tài nguyên TP. HCM.
Tran Van Ty, Kengo Sunada' and Yutaka Ichikawa (2012a). Water resources management under future development and climate change impacts in the Upper Srepok River Basin, Central Highlands of Vietnam. Water policy.14:725-745.
Tran Van Ty, Kengo Sunada' and Yutaka Ichikawa, Satoru Oishi (2012b). Scenario-based Impact Assessment of Land Use/Cover and Climate Changes on Water Resources and Demand: A Case Study in the Srepok River Basin, Vietnam-Cambodia. Water Resour Manage.26:1387-1407.
Viện Quy hoạch thủy lợi (2005). Quy hoạch sử dụng tổng hợp và bảo vệnguồn nước lưu vực sông Srepok, Hà Nội.
Viện Quy hoạch và Thiết kế Nông nghiệp (2010). TCVN 8409:2010, Quy trình đánh giá đất sản xuất nông nghiệp phục vụ quy hoạch sử dụng đất cấp huyện.