TỔNG QUAN VỀ MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ SẢN XUẤT LÚA GẠO THEO TIÊU CHUẨN CHỨNG NHẬN

Ngày nhận bài: 21-03-2023

Ngày duyệt đăng: 21-06-2023

DOI:

Lượt xem

0

Download

0

Số: Tập 21 Số 6 (2023)

Chuyên mục:

KINH TẾ XÃ HỘI VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN

Cách trích dẫn:

Thiệp, Đỗ, & Dương, P. (2024). TỔNG QUAN VỀ MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ SẢN XUẤT LÚA GẠO THEO TIÊU CHUẨN CHỨNG NHẬN. Tạp Chí Khoa học Nông nghiệp Việt Nam, 21(6), 771–782. http://testtapchi.vnua.edu.vn/index.php/vjasvn/article/view/1149

TỔNG QUAN VỀ MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ SẢN XUẤT LÚA GẠO THEO TIÊU CHUẨN CHỨNG NHẬN

Đỗ Huy Thiệp (*) 1 , Phạm Bảo Dương 2

  • 1 Viện nghiên cứu Thị trường và Thể chế Nông nghiệp, Học viện Nông nghiệp Việt Nam
  • 2 Khoa Kinh tế và Phát triển nông thôn, Học viện Nông nghiệp Việt Nam

    • Từ khóa

    Lúa gạo, chứng nhận, tiêu chuẩn

    Tóm tắt


    Ngành hàng lúa gạo Việt Nam hiện nay đóng vai trò quan trọng cả về mặt kinh tế - xã hội và được định hướng phát triển theo các tiêu chuẩn chứng nhận. Bài báo này được thực hiện nhằm hệ thống hóa cơ sở lý luận về sản xuất lúa gạo theo tiêu chuẩn tại Việt Nam, bao gồm khái niệm, vai trò, yếu tố tác động đến quyết định tham gia sản xuất lúa gạo có chứng nhận, thực tiễn Việt Nam và kinh nghiệm quốc tế trong việc phát triển sản xuất lúa gạo theo tiêu chuẩn chứng nhận. Từ kết quả tổng quan tài liệu, bài báo cho thấy sản xuất lúa gạo theo các tiêu chuẩn chứng nhận có nhiều tiềm năng giúp giảm chi phí vật tư và tăng lợi nhuận cho nông dân. Có nhiều yếu tố cả bên trong và bên ngoài tác động đến việc tham gia sản xuất lúa gạo có chứng nhận của người dân, tuy nhiên lợi ích kinh tế từ việc sản xuất này mang lại vẫn là yếu tố được quan tâm nhất. Để thúc đẩy sản xuất lúa gạo theo tiêu chuẩn chứng nhận tại Việt Nam, nhà nước cần có hỗ trợ cho các hộ nông dân trong quá trình chuyển đổi, xây dựng hệ thống truy xuất nguồn gốc hoàn chỉnh cho sản phẩm chứng nhận và tập trung vàocác tiêu chuẩn được thị trường tiêu thụ chính công nhận.

    Tài liệu tham khảo

    Abate G.T., Bernard T., Janvry A.d., Sadoulet E. & Trachtma C. (2021). Introducing quality certification in staple food markets in Sub-Saharan Africa: Four conditions for successful implementation. Food Policy. 105.

    Alexander M.S., Krishna P.D., Takahiro S., Anny R.P.P., Carlito B., Nguyen Thi My Phung, Nguyen Thi Kieu, Pham Thi Minh Hieu, Tran Hai Long, Sarah B. & Grant R.S. (2018). On-farm assessment of different rice crop management practices in the Mekong Delta, Vietnam, using sustainability performance indicators. Field Crops Research. 229(1): 103-114.

    Apaolaza V., Hartmann P., D'Souza C. & López C.M. (2018). Eat organic - Feel good? The relationship between organic food consumption, health concern and subjective wellbeing. Food Quality and Preference. 63: 51-62.

    Bộ Tài nguyên và Môi trường (2014). Báo cáo cập nhật hai năm một lần lần thứ nhất của Việt Nam cho Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu. Nhà xuất bản Tài nguyên - Môi trường và bản đồ Việt Nam.

    CBI (2022). What is the current offer in social certifications and how will it develop? Retrieved from Centre for the Promotion of Imports from developing countries: https://www.cbi.eu/market-information/social-certificationson March 11, 2023.

    DeFries R.S., Fanzo J., Mondal P., Remans R. & Wood S.A. (2017). Is voluntary certification of tropical agricultural commodities achieving sustainability goals for small-scale producers? A review of the evidence. Environmental Research Letters. 12(3).

    Ditlevsen K., Sandøe P. & Lassen J. (2019). Healthy food is nutritious, but organic food is healthy because it is pure: The negotiation of healthy food choices by Danish consumers of organic food. Food Quality and Preference. 71: 46-53.

    Eyhorn F., Berg M.V., Decock C., Maat H. & Srivastava A. (2018). Does Organic Farming Provide a Viable Alternative for Smallholder Rice Farmers in India? Sustainability. 10(12): 4424.

    GlobalGAP (2023). GLOBALG.A.P. History. Retrieved from https://www.globalgap.org/ uk_en /who-we-are/about-us/history/ on March 11, 2023.

    Hérique O. & Faysse N. (2021). A large-scale public programme to promote organic rice farming in Thailand: building solid foundations to enable farmers to engage? Organic Agriculture. 11: 27-40.

    Hồ Thị Thanh Sang & Lê Văn Gia Nhỏ (2018). Yếu tố ảnh hưởng đến quyết định tham gia sản xuất lúa hữu cơ trong hệ thống canh tác lúa - tôm tại tỉnh Trà Vinh. Tạp chí Khoa học Công nghệ Nông nghiệp Việt Nam. 7(92): 37-42.

    Hoang Gia Hung (2021). Determinants of adoption of organic rice production: a case of smallholder farmers in Hai Lang district of Vietnam. International Journal of Social Economics. 48(10): 1463-1475.

    Infinity Business Insights (2023). Global Organic Rice Market 2023 by Manufacturers, Global Organic Rice Market 2023 by Manufacturers, Regions, Type and Regions, Type and Application, Forecast to 2029. New Jersey.

    International Organization for Standardization (2023). ISO. Retrieved from https://www.iso.org/about-us.htmlon March 11, 2023

    Jourdain D., Srisopaporn S., Perret S. & Shivakoti G. (2017). Chapter 18 - The Role of Information Provision on Public GAP Standard Adoption: The Case of Rice Farmers in the Central Plains of Thailand. In G. P. Shivakoti, U. Pradhan & Helmi. Redefining Diversity & Dynamics of Natural Resources Management in Asia. Elsevier. pp. 331-350.

    Khổng Tiến Dũng (2020). Hiệu quả tài chính và sự sẵn lòng chuyển đổi sang mô hình lúa hữu cơ của nông hộ ở Đồng bằng sông Cửu Long. Tạp chí Khoa học Trường Đại học Cần Thơ. 56(5D): 218-226.

    Khổng Tiến Dũng (2022). Giải pháp thúc đẩy chuyển đổi sản xuất lúa theo hướng hữu cơ tại Đồng bằng sông Cửu Long: Nghiên cứu trường hợp tỉnh Vĩnh Long và các ngụ ý chính sách. Tạp chí khoa học Đại học Mở thành phố Hồ Chí Minh. 17(1): 5-18.

    Kýlýç O., Boz Ý. & Eryýlmaz G.A. (2020). Comparison of conventional and good agricultural practices farms: A socio-economic and technical perspective. Journal of Cleaner Production. 258.

    Kongsom C. & Panyakul V. (2016). Production and Market of Certified Organic Products in Thailand. International Journal of Economics and Management Engineering. 10(8): 2723-2727.

    Liên minh Hợp tác xã tỉnh Phú Thọ (2022). Lỏng lẻo quy trình quản lý nông sản ra thị trường. Truy cập từ Trang Thông tin điện tử Liên minh Hợp tác xã tỉnh Phú Thọ. Truy cập từ https://lmhtx.phutho. gov.vn/Chuyen-muc-tin/Chi-tiet-tin/t/long-leo-quy -trinh-quan-ly-nong-san-ra-thi-truong/title/37134/ ngày 11/03/2023.

    Meemken E.-M. (2020). Do smallholder farmers benefit from sustainability standards? A systematic review and meta-analysis. Global Food Security. 26.

    Mishra A.K., Kumar A., Joshi P.K., D'Souza A. & Tripathi G. (2018). How can organic rice be a boon to smallholders? Evidence from contract farming in India. Food Policy. 75: 147-157.

    Nguyen Cong Thanh, Nguyen Van Manh, Nguyen Van An, Phan Thị Phuong Thao, Doan Thi Hong Cam, Nguyen Tien Hai & Nguyen Thi Huong (2016). Some Initial Results on Research and Modeling of Organic Rice Production in the Mekong Delta, Vietnam. International Journal of Energy and Environmental Science. 1(1): 29-36.

    Nguyen H.D. My, Matty Demont, Ellen J. Van Loo, Annalyn de Guia, Pieter Rutsaert, Tran Huu Tuan & Wim Verbeke (2018). What is the value of sustainably-produced rice? Consumer evidence from experimental auctions in Vietnam. Food Policy. 79: 283-296.

    Nguyen Ngoc Thanh (2012). Potentials and challenges in farming and food systems of Globalgap rice in the Mekong Delta of Vietnam. Norwegian University of Life Sciences.

    Nguyen Tien Dung, Hoang Gia Hung & Le Thi Hoa Sen (2022). Understanding farmers’ behavior regarding organic rice production in Vietnam. Organic Agriculture. 12: 63-73.

    Nguyễn Văn Thành, Nguyễn Viết Tuân, Cao Thị Thuyết, Nguyễn Thiện Tâm, Nguyễn Xuân Cảnh, Lê Văn Nam & Lê Việt Linh (2020a). Hiệu quả kinh tế canh tác lúa hữu cơ ở tỉnh Thừa Thiên Huế: trường hợp nghiên cứu ở xã Phú Lương. Tạp chí Khoa học Nông nghiệp Việt Nam. 18(8): 553-561.

    Nguyễn Văn Thành, Nguyễn Viết Tuân, Lê Văn Nam, Phan Thiện Phước, Nguyễn Thị Ái Vân, Lê Việt Linh, & Mai Thu Giang (2020b). Thực trạng hợp tác, liên kết trong sản xuất và tiêu thụ lúa hữu cơ ở xã Thủy Phù, thị xã Hương Thủy, Thừa Thiên Huế. Tạp chí Khoa học Đại học Huế: Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. 129(3A): 43-55.

    Nguyen Dinh Toan & Truong Dinh Chien (2021). The Impact of Psychological and Environmental Factors on Consumers' Purchase Intention toward Organic Food: Evidence from Vietnam. The Journal of Asian Finance, Economics and Business. 8(1): 915-925.

    Noppol A., Sereenonchai S., Chaowiwat W., Wang C. & Hatano R. (2020). Carbon, Nitrogen and Water Footprints of Organic Rice and Conventional Rice Production over 4 Years of Cultivation: A Case Study in the Lower North of Thailand. Agronomy.12(2).

    Ortega D.L., Wang H.H., Wu L. & Hong S.J. (2015). Retail channel and consumer demand for food quality in China. China Economic Review.36: 359-366.

    Oya C., Schaefer F., Skalidou D., McCosker C. & Langer L. (2017). Effects of certification schemes for agricultural production on socio-economic outcomes in low- and middle-income countries: a systematic review. Campbell Systematic Reviews. 13(1):1-346.

    Patcharin S.-h., Arunrat N., Pumijumnong N., Chareonwong U., Stewart T.N. & Sereenonchai, S. (2021). Knowledge Translation Process of the Sustainable Rice Platform (SRP) Standard in Thailand. Journal of Community Development Research (Humanities and Social Sciences). 14(2): 90-105.

    Phạm Thị Phương Thúy, Võ Văn An & Trương Thanh Tú (2014). Xây dựng mô hình sản xuất 100 ha lúa chất lượng cao theo tiêu chuẩn VietGAP tại huyện Cầu Kè, tỉnh Trà Vinh các trở ngại và giải pháp. Tạp chí Khoa học công nghệ. 15: 3-10.

    Presilla M. (2018). The development of organic farming in Vietnam. Journal for Area Studies. 9(1): 20.

    Purwandoko P.B., Seminar K.B., Sutrisno & Sugiyanta (2018). Framework for Design of Traceability System on Organic Rice Certification. IOP Conference Series Earth and Environmental Science Gothenburg: 244th Electrochemical Society Meeting. pp. 1-9.

    Reddy A.A., Melts I., Mohan G., Rani C.R., Pawar V., Singh V., Bhattarai M. (2022). Economic Impact of Organic Agriculture: Evidence from a Pan-India Survey. Sustainability. 14(22): 15057.

    Saengabha S., Damien J., Sylvain P. & Ganesh S. (2015). Adoption and continued participation in a public Good Agricultural Practices program: The case of rice farmers in the Central Plains of Thailand. Technological Forecasting and Social Change. 96: 242-253.

    Schleifer P., & Sun Y. (2020). Reviewing the impact of sustainability certification on food security in developing countries. Global Food Security. 24.

    Scialabba N.E.-H., & Hattam C. (2002). Organic agriculture, environment and food security. Rome: FAO.

    Srdjan T., Dejanović S., Feng H., Stankovski S., Ostojić G., Kučević D. & Marjanović J. (2022). Blockchain Framework for Certification of Organic Agriculture Production. Sustainability. 14(19).

    Stranieri S., Ricci E.C. & Banterle A. (2017). Convenience food with environmentally-sustainable attributes: A consumer perspective. Appetite. 116: 11-20.

    Suneeporn S., Chanhathai K., Krichanont I. & Unggoon W. (2020). Farmers’ Adoption of Organic Rice Production in Chachoengsao Province, Thailand. Journal of Agricultural Extension. 24(2).

    Suwanmaneepong S., Kerdsriserm C., Lepcha N. & Llones H. J. (2020). Cost and return analysis of organic and conventional rice production in Chachoengsao Province, Thailand. Organic Agriculture. 10: 369-378.

    The Sustainable Rice Platform (2023). Member Directory. Retrieved from https://sustainablerice. org/become-an-srp-member/#member-directoryon Feb14, 2022.

    Thùy Linh (2022). Vụ rau ‘VietGAP dởm’ vào siêu thị: Cần làm gì để bảo vệ người tiêu dùng? Truy cập từ https://thanglong.chinhphu.vn/vu-rau-vietgap-dom-vao-sieu-thi-can-lam-gi-de-bao-ve-nguoi-tieu-dung-103220922145527938.htmngày 02/02/2023.

    Tổng cục Hải quan (2023). Tình hình xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam. Truy cập từ https://www.customs.gov.vn/index.jsp?pageId=5141&cId=0&group=Ph%C3%A2n%20t%C3%ADchngày 12/12/2022.

    Tổng cục Thống kê (2020). Kếtquả toàn bộ Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019. Nhà xuất bản Thống kê.

    Trần Minh Hùng, Lê Cảnh Dũng & Đặng Thị Bảo Trang (2020). Đánh giá tác động của việc chuẩn hóa sản phẩm trong sản xuất lúa theo VietGAP của hợp tác xã Khiết Yâm, huyện Vĩnh Thạnh, thành phố Cần Thơ. Tạp chí Khoa học Nông nghiệp Việt Nam. 18(11): 1018-1025.

    Trung Chánh (2020). Việt Nam có bao nhiêu diện tích lúa đạt tiêu chuẩn GAP/VietGAP?. Truy cập tại: https://thesaigontimes.vn/viet-nam-co-bao-nhieu-dien-tich-lua-dat-tieu-chuan-gap-vietgap/ngày 22/1/2023.

    United States Environmental Protection Agency (2023). Introduction to Pesticide Drift. Retrieved from https://www.epa.gov/reducing-pesticide-drift/intro duction-pesticide-drifton March 11, 2023.

    Văn phòng công nhận chất lượng (2023). Tìm kiếm tổ chức chứng nhận. Truy cập từ http://www.boa.gov. vn/ vi/tim-kiem-chung-nhanngày 01/03/2023

    Viện Nghiên cứu Sinh học ứng dụng (2023). Những tổ chức chứng nhận hữu cơ tại Việt Nam. Truy cập từ https://vbio.vn/to-chuc-chung-nhan-huu-co-tai-viet-nam/ngày 01/03/2023.

    VietCert Centre (2017). Lịch sử và sự ra đời của tổ chức GAP các nước. Truy cập từ VietCert: https://vietcert.org/lich-su-va-su-ra-doi-cua-to-chuc-gap-cac-nuoc-eurepgap-globalgap-aseangap-malaysiagap-thaigap-chinagap-japangap-indiagap-va-vietgap-a-1246.htmlngày 01/03/2023

    VietGAP (2023). Cổng thông tin điện tử của VietGAP. Truy cập từ http://www.vietgap.comngày 01/03/2023

    Vinacontrol (2023). Công ty cổ phần Chứng nhận và kiểm định Vinacontrol. Truy cập từ Chứng nhận chất lượng sản phẩm hàng hóa | 5 lưu ý cần biết. Truy cập từ https://vnce.vn/chung-nhan-chat-luong-san-pham-hang-hoangày 01/03/2023

    Vũ Anh Pháp, Lê Thành Phiêu & Bùi Chúc Ly (2021). Hiệu quả sản xuất lúa gạo theo hướng VietGAP tại Đồng bằng sông Cửu Long. Tạp chí Khoa học và Công nghệ Việt Nam. 63(10): 01-04.

    Yanakittkul P. & Aungvaravong C. (2020). A model of farmers intentions towards organic farming: A case study on rice farming in Thailand. Heliyon. 6(1).